დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ვიტამინები და მინერალები, რომლებიც მეტაბოლიზმს აჩქარებენ - ამჯერად ამ თემაზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა.
განვიხილოთ ვიტამინების და მინერალების მცირე, მაგრამ მნიშვნელოვანი ჩამონათვალი, რომლებიც ხელს უწყობენ ჩვენი მეტაბოლიზმის (საკუთრივ მეტაბოლიზმზე და ყველა ქვემოთ ჩამოთვლილ ვიტამინებსა და მინერალებზე ჩვენ ვრცლად ვისაუბრეთ წინა რუბრიკებში) აჩქარებას.
მეტაბოლიზმზე დადებით გავლენას ახდენენ: B და D ჯგუფის ვიტამინები, ასევე მინერალები: კალციუმი, რკინა და მაგნიუმი. ჩვენი ორგანიზმის გამართული ფუნქციონირებისთის რეკომენდებულია ზემოთ ჩამოთვლილი ვიტამინებისა და მინერალების დონე ორგანიზმში გვქონდეს ნორმის ფარგლებში, ამიტომ კვების რაციონი მუდმივად უნდა გავამდიდროთ მათი შემცველობის საკვებით.
B ჯგუფის ვიტამინები - საკვები, რომლებიც შეიცავს B ჯგუფის ვიტამინებს: უცხიმო ხორცი და ზღვის პროდუქტები, მარცვლეული: მათ შორის, ქერი და ყავისფერი ბრინჯი, რძის პროდუქტები, კვერცხი, ზოგიერთი ხილი, მაგალითად, ბანანი, ვაშლი, ყურძენი და საზამთრო, თხილი, ზოგიერთი ბოსტნეული, მათ შორის, ისპანახი, კარტოფილი და გოგრა.
D ვიტამინი - საკვები, რომელიც შეიცავს D ვიტამინს: კვერცხის გული, ცხიმიანი თევზი, საქონლის ღვიძლი, რძის ნაწარმი, სოკოს ზოგიერთი ტიპი.
რკინა - რკინის წყაროა: ხორცი, ლობიო, წიწიბურა, ყავისფერი ბრინჯი, თხილი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული, სოიო.
მაგნიუმი- მაგნიუმით მდიდარი საკვებია: თხილეული, პარკოსნები, ისპანახი, ორაგული, კარტოფილი.
აქვე გვახსოვდეს, რომ თუ ორგანიზმს აქვს რომელიმე ვიტამინის ან მინერალის დეფიციტი, რთულია დეფიციტის მხოლოდ საკვებით შევსება, ასეთ დროს რეკომედებულია ექიმის მეთვაყურეობის ქვეშ დანამატების სახით მათი მიღება, ხოლო დაბალანსებული, რაციონალური და მრავალფეროვანი კვება კი დაგვეხმარება პრევენციული ზომების მიღებაში.
„თრომბოზის ასაკობრივი ბარიერი ძალიან გაახალგაზრდავდა,“ - სისხლძარღვთა ქირურგი მამუკა ბოკუჩავა
სისხლძარღვთა ქირურგმა მამუკა ბოკუჩავამ ქალბატონებსა და მამაკაცებში თრომბოზის განვითარების რისკების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ პირველადი თრომბოზი უფრო ხშირად ქალბატონებს ემართებათ, ხოლო განმეორებითი - მამაკაცებს:
„პირველადი თრომბოზი სტატისტიკურად ითვლება, რომ ქალბატონებს უფრო ხშირი აქვთ, ხოლო განმეორებითი თრომბოზები მეორე საკითხია. როდესაც განმეორებითი თრომბოზები იქნა დათვლილი, აღინიშნა, რომ მამაკაცებში უფრო ხშირად ვითარდება. ამის ახსნა ზუსტად ცოტა ძნელია, თუმცა განმეორებითი თრომბოზების ალბათობა მამაკაცებში უფრო ხშირია.“
მამუკა ბოკუჩავას თქმით, თრომბოზის განვითარებაში დიდი როლი აქვს ასაკსაც. რაც უფრო ასაკოვანია ადამიანი, მით უფრო მაღალია თრომბოზის განვითარების რისკი:
„რაც შეეხება ასაკობრივ თავისებურებებს, რაც უფრო მაღალია ასაკი, თრომბოზების განვითარების ალბათობა უფრო მაღალია. მინდა გითხრათ, რომ ბოლო პერიოდში, მათ შორის ჩვენთანაც, იყო ძალიან ბევრი შემთხვევა, ძალიან გაახალგაზრდავდა თრომბოზის ასაკობრივი ბარიერი. მქონია შემთხვევა, რომ ხუთი წლის ასაკის ბავშვს განუვითარდა თრომბოზი, აქ იყო მემკვიდრეობითი ფაქტორი. მამა იყო დატვირთული თრომბოზების ანამნეზით. ბავშვს ხუთი წლის ასაკში განუვითარდა ქვემო ღრუ ვენის თრომბოზი. მქონდა შემთხვევა 12 წლის ბავშვთან, როდესაც აქტიური სპორტით იყო დაკავებული ბავშვი, იქ ქირურგიული ჩარევა დაგვჭირდა საერთოდ. ეს არის ერთეული შემთხვევები, თუმცა ზოგადად გაახალგაზრდავების ტენდენცია არის.“
„წვის შეგრძნება და ქავილი ეს არის ქრონიკული ვენური დაავადების ერთ-ერთი თანმხლები სიმპტომი. ამასთან არის სიმძიმის შეგრძნება, ტკივილი, შეშუპება, რომელიც აღენიშნება დაახლოებით 60-70 %-ს. წვა და ქავილი არის სიმპტომები, რომლებიც, შესაძლოა, ვენურ პათოლოგიასთანაც იყოს კავშირში და შეიძლება მისგან დამოუკიდებლადაც იყოს.ამის განმაპირობებელი არის სარქვლოვანი აპარატის ფუნქციის დარღვევა. სარქვლოვანი აპარატი ნორმალურ სიტუაციაში განაპირობების სისხლის ნორმალური მიმართულებით ტერფიდან გულისკენ გადაადგილებას,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მამუკა ბოკუჩავამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.