დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ვიტამინები და მინერალები, რომლებიც მეტაბოლიზმს აჩქარებენ - ამჯერად ამ თემაზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა.
განვიხილოთ ვიტამინების და მინერალების მცირე, მაგრამ მნიშვნელოვანი ჩამონათვალი, რომლებიც ხელს უწყობენ ჩვენი მეტაბოლიზმის (საკუთრივ მეტაბოლიზმზე და ყველა ქვემოთ ჩამოთვლილ ვიტამინებსა და მინერალებზე ჩვენ ვრცლად ვისაუბრეთ წინა რუბრიკებში) აჩქარებას.
მეტაბოლიზმზე დადებით გავლენას ახდენენ: B და D ჯგუფის ვიტამინები, ასევე მინერალები: კალციუმი, რკინა და მაგნიუმი. ჩვენი ორგანიზმის გამართული ფუნქციონირებისთის რეკომენდებულია ზემოთ ჩამოთვლილი ვიტამინებისა და მინერალების დონე ორგანიზმში გვქონდეს ნორმის ფარგლებში, ამიტომ კვების რაციონი მუდმივად უნდა გავამდიდროთ მათი შემცველობის საკვებით.
B ჯგუფის ვიტამინები - საკვები, რომლებიც შეიცავს B ჯგუფის ვიტამინებს: უცხიმო ხორცი და ზღვის პროდუქტები, მარცვლეული: მათ შორის, ქერი და ყავისფერი ბრინჯი, რძის პროდუქტები, კვერცხი, ზოგიერთი ხილი, მაგალითად, ბანანი, ვაშლი, ყურძენი და საზამთრო, თხილი, ზოგიერთი ბოსტნეული, მათ შორის, ისპანახი, კარტოფილი და გოგრა.
D ვიტამინი - საკვები, რომელიც შეიცავს D ვიტამინს: კვერცხის გული, ცხიმიანი თევზი, საქონლის ღვიძლი, რძის ნაწარმი, სოკოს ზოგიერთი ტიპი.
რკინა - რკინის წყაროა: ხორცი, ლობიო, წიწიბურა, ყავისფერი ბრინჯი, თხილი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული, სოიო.
მაგნიუმი- მაგნიუმით მდიდარი საკვებია: თხილეული, პარკოსნები, ისპანახი, ორაგული, კარტოფილი.
აქვე გვახსოვდეს, რომ თუ ორგანიზმს აქვს რომელიმე ვიტამინის ან მინერალის დეფიციტი, რთულია დეფიციტის მხოლოდ საკვებით შევსება, ასეთ დროს რეკომედებულია ექიმის მეთვაყურეობის ქვეშ დანამატების სახით მათი მიღება, ხოლო დაბალანსებული, რაციონალური და მრავალფეროვანი კვება კი დაგვეხმარება პრევენციული ზომების მიღებაში.
„ყველა გამოცდილმა დედამ იცის, რომ ახალშობილობის პერიოდშიც კი ძალიან ადვილია ბავშვის ჩახურება... შეიძლება რამდენიმე წუთში მოხდეს ეს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი
ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა ბავშვის გადახურების თავიდან არიდების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„ნერვული სისტემის ძირითადი ფუნქცია არის გადარჩენის სწორი ორგანიზება, ანუ შეგუება და ა.შ. ჩვენ ვართ თბილსისხლიანი არსებები. ჩვენი ორგანიზმი მუდამ გამოიმუშავებს სითბოს. ამის კორექტორი, რა დროს გამოიმუშაოს ორგანიზმმა სითბო, როდის გაზარდოს და შეამციროს, არიც ჩვენი ნერვული სისტემა. ის იღებს უამრავ ინფორმაციას და შემდგომ ამას ამუშავებს. მაგალითად, დამცხა და პირველ რიგში, უნდა გაიხსნას საოფლე ჯირკვლები.
გამომდინარე იქიდან, რომ ბავშვის ტემპერატურა ყოველთვის მაღალია ზრდასრულის ტემპერატურაზე, გაცილებით იოლია მისი გადახურება, ვიდრე ჩვენი. მათი აქტივობა პრაქტიკულად შეუზღუდავია. ღმერთმა დაგვიფაროს, რომ ასე არ იყოს და ბავშვებმა არ იმოძრაონ. აქედან გამომდინარე, როგორც კანის ზედაპირზე, ისე შინაგან ორგანოებში ნივთიერებათა ცვლა არის ძალიან მაღალი და ეს ნორმაა. ჩვენთან შედარებით, დაახლოებით 12-ჯერ მაღალია ბავშვის ნივთიერებათა ცვლა. ეს რას ნიშნავს, დაფიქრდით უბრალოდ. ისედაც ცხელა, გამომდინარე აქედან ძალიან მარტივად შეიძლება მათი გადახურება. ეს იმდენად დროზე არ არის დამოკიდებული, რამდენადაც ხარისხზე. შეიძლება მე ნახევარი საათი დამჭირდეს გადახურებისთვის და იმას 10 წუთი.
ყველა გამოცდილმა დედამ იცის, რომ ახალშობილობის პერიოდშიც კი ძალიან ადვილია ბავშვის ჩახურება. შეიძლება რამდენიმე წუთშიც კი მოხდეს ეს. ბავშვის შეფუთვა და იმის შიში, რომ არ შეცივდეს, ეს დაცვითი ინსტინქტია. დაცვის ერთ-ერთი ვარიანტია შვილის გადარჩენა გადაციებისგან. ამაში არაფერი არ არის სავალალო და ეს ყველაფერი სწორია, მაგრამ ძალიან იშვიათად თუ ვინმე ფიქრობს, რომ შვილი დავიცვათ გადახურებისგან. არავინ არ ამბობს: „არ გადახურდეს ბავშვი.“ ერთი არის გაციება, მეორე არის გადახურება. ორივეზე თანაბრად საზრუნავია. სამწუხაროდ, მარტო ცალი მხარე გვახსოვს, შესაბამისად ვცდილობთ, ბავშვს არ მოვაკლოთ შემოსვა,“- მოცემულ საკითხზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.