ძილის თემაზე ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე საუბრობს. მისი თქმით, მელატონინი არის ნივთიერება, რომელიც გვაძინებს. ის გამომუშავდება მაშინ, როცა ბნელდება. გათენებასთან ერთად მისი გამომუშავება მცირდება:
,,არსებობს ადამიანების კატეგორია, რომელთაც განსხვავებული ბიოლოგიური რითმი აქვთ. კვლევებით არის დადგენილი, რომ ,,ბუები'' (ადამიანები, რომლებიც გვიან იძინებენ და გვიან დგებიან) უფრო კრეატიულები არიან.''
ნევროლოგი უძილობის პრობლემასაც ეხება. მისი თქმით, უძილობას ძირითადად იწვევს შფოთვა:
,,ისეთი ცხოვრების რითმი გვაქვს, რომ შფოთვა და ფორიაქი გახდა ჩვენი თანმდევი. მთელი დღის განცდები, ძირითადად უარყოფითი და მით უმეტეს ახლა, პანდემიის პირობებში, ძილის მოგვრის საშაულებას არ გვაძლევს. ძილი ძალიან რთული და მნიშვნელოვანი პროცესია, მას აქვს თავისი სტადიები - როცა სიზმარი გვესიზმრება, როცა ღრმად გვძინავს... ზოგადად, ცხოვრების წესი ხშირად განაპირობებს ჩაძინების გაძნელებას.''
ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე მათ, ვისაც ჩაძინების პრობლემა აქვთ, რჩევებსაც აძლევს:
,,ძალიან აქტიური, ზღვარგადასული ფიზიკური დატვირთვა ძილის წინ არ არის რეკომენდებული. ასევე მნიშვნელოვანია ჰაერი, ძილის ჰიგიენა, ერთსა და იმავე დროს დაწოლა, დაძინებამდე სიმშვიდეში ყოფნა. ეს არის ელემენტარული რჩევები, რომლებიც ამარტივებს ჩაძინებას და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ძილის წინ ასევე არ უნდა მოწიოს ადამიანმა სიგარეტი (ზოგადად, არ უნდა მოწიოს, მაგრამ განსაკუთრებით ძილის წინ), ნიკოტინი ხელს უშლის მელატონინის გამომუშავებას. ასევე ალკოჰოლის და მძიმე საკვების დიდი რაოდენობით მიღება არ არის კარგი. ძილთან მეტ-ნაკლებად რელაქსირებულები უნდა მივიდეთ. ეს არის ზოგადი რჩევები,'' - აღნიშნა მარინე ჯანელიძემ.
ნევროლოგის თქმით, 6-დან 8 საათამდე უნდა გვეძინოს, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ამდენი ხანი არ სძინავთ. მთავარია, როცა გავიღვიძებთ არ ვიყოთ დაღლილები, უნდა ვიყოთ ენერგიულები. არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ცოტა სძინავთ და მაინც აქტიურები არიან, თუმცა ასეთები ცოტანი არიან.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს მეორის ხარჯზე,” – ხათუნა ზახაშვილი
დაავადებათა კონტროლის გადამდებ დაავადებათა დეპარტამენტის უფროსი ხათუნა ზახაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ მობილობის ზრდასთან ერთად კორონავირუსის გავრცელების ზრდის ტენდენციის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ეს მოსალოდნელი იყო:
„ფაქტია, რომ მობილობის ზრდასთან ერთად იზრდება დაავადება და მისი გავრცელება, ამას ვერ გავექცევით. არ ვთვლი, რომ ჯანმრთელობის ფასად განათლება სრულად უნდა გავწიროთ. მიმაჩნია, რომ განათლებას თავისი მნიშვნელოვანი ადგილი უნდა ეკავოს საზოგადოებაში. საზოგადოება მზად უნდა იყოს, რომ მომავალ თაობას ძალიან სრულფასოვანი განათლება მისცეს, როგორ, რა საშუალებით და რა ხერხებით, ეს სხვა თემაა.“
ხათუნა ზახაშვილის თქმით, ჯანმრთელობაზე ზრუნვის და განათლების უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს, რის გამოც არ შეიძლება მათ რომელიმე მათგანი წაერთვათ:
„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს, მით უმეტეს, ერთი მეორის ხარჯზე. ესეც, ალბათ, მოდელირების პრინციპით შეიძლება წავიდეთ. ჩვენ ვიცით, რომ გაიზრდება მობილობა, გაგვეზრდება შემთხვევათა რაოდენობა. არის კიდევ მოცემულობები, რომლებიც ცნობილი გახდა ვირუსის შესახებ. ათ წლამდე ასაკში ვირუსით ინფიცირებული ბავშვები ნაკლებად გადამდები არიან სხვებისთვის. ისინი დაბალი ხარისხის გამავრცელებლებად ითვლებიან, ვიდრე მოზრდილი ადამიანები. ეს ერთ-ერთი მოსაზრებაა ჰიპოთეზის სახით და ჯერ სრულად დამტკიცებული არ არის. ეს არ ნიშნავს, რომ ბავშვები სრულიად არ გადასდებენ სხვას, არა, გადასდებენ, მაგრამ იმდენად არა, რამდენადაც მოზრდილები.“
„თუ მცირე ასაკის ბავშვებს მივცემთ იმის უფლებას, რომ ისინი ივლიან სკოლაში, იქ დაცული იქნება წესები, რომ გავრცელების რისკები დავწიოთ დაბლა. თუ რომელიმე კლასში აღმოგვაჩნდა შემთხვევა, იქნებ მოვიაზროთ ამ კლასის დროებითი იზოლაციის და დისტანციურ სწავლებაზე გაყვანის პრინციპი და არა მთელი სკოლის, თუ ეს კლასი იქნებოდა სწავლისა და შესვენების პროცესში რამდენადმე დისტანცირებული სხვა კლასებისგან, თუ მასწავლებლები ზედმიწევნით დაიცავდნენ რეკომენდებულ ჰიგიენურ წესებს. ეს გულისხმობს, რომ მასწავლებლები ბავშვებთან დაიცავენ დისტანციას, ერთმანეთთან ურთიერთობის დროს ეკეთებათ ნიღაბი. ეს ის პერიოდია, როდესაც კვლევა-ძიების და შემთხვევითი შერჩევების ან შეცდომების ხარჯზე უნდა დაიწყოს სრულფასოვანი სწავლის პროცესი, განსაკუთრებით, ალბათ, დაბალკლასელთათვის. მომავალში ცნობილი უფრო მეტი რამ გახდება, უფრო მეტს შევძლებთ, მეტად ჩამოყალიბდება ტექნიკური შესაძლებლობები განათლების მიწოდებისთვის, რომ გვქონდეს პროცესი, რომლის მართვაც შეიძლება და სამედიცინო დაწესებულებები შეძლებენ ადეკვატური დახმარება აღმოუჩინონ დაავადებულებს,“ - აღნიშნავს ხათუნა ზახაშვილი.
