ძილის თემაზე ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე საუბრობს. მისი თქმით, მელატონინი არის ნივთიერება, რომელიც გვაძინებს. ის გამომუშავდება მაშინ, როცა ბნელდება. გათენებასთან ერთად მისი გამომუშავება მცირდება:
,,არსებობს ადამიანების კატეგორია, რომელთაც განსხვავებული ბიოლოგიური რითმი აქვთ. კვლევებით არის დადგენილი, რომ ,,ბუები'' (ადამიანები, რომლებიც გვიან იძინებენ და გვიან დგებიან) უფრო კრეატიულები არიან.''
ნევროლოგი უძილობის პრობლემასაც ეხება. მისი თქმით, უძილობას ძირითადად იწვევს შფოთვა:
,,ისეთი ცხოვრების რითმი გვაქვს, რომ შფოთვა და ფორიაქი გახდა ჩვენი თანმდევი. მთელი დღის განცდები, ძირითადად უარყოფითი და მით უმეტეს ახლა, პანდემიის პირობებში, ძილის მოგვრის საშაულებას არ გვაძლევს. ძილი ძალიან რთული და მნიშვნელოვანი პროცესია, მას აქვს თავისი სტადიები - როცა სიზმარი გვესიზმრება, როცა ღრმად გვძინავს... ზოგადად, ცხოვრების წესი ხშირად განაპირობებს ჩაძინების გაძნელებას.''
ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე მათ, ვისაც ჩაძინების პრობლემა აქვთ, რჩევებსაც აძლევს:
,,ძალიან აქტიური, ზღვარგადასული ფიზიკური დატვირთვა ძილის წინ არ არის რეკომენდებული. ასევე მნიშვნელოვანია ჰაერი, ძილის ჰიგიენა, ერთსა და იმავე დროს დაწოლა, დაძინებამდე სიმშვიდეში ყოფნა. ეს არის ელემენტარული რჩევები, რომლებიც ამარტივებს ჩაძინებას და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ძილის წინ ასევე არ უნდა მოწიოს ადამიანმა სიგარეტი (ზოგადად, არ უნდა მოწიოს, მაგრამ განსაკუთრებით ძილის წინ), ნიკოტინი ხელს უშლის მელატონინის გამომუშავებას. ასევე ალკოჰოლის და მძიმე საკვების დიდი რაოდენობით მიღება არ არის კარგი. ძილთან მეტ-ნაკლებად რელაქსირებულები უნდა მივიდეთ. ეს არის ზოგადი რჩევები,'' - აღნიშნა მარინე ჯანელიძემ.
ნევროლოგის თქმით, 6-დან 8 საათამდე უნდა გვეძინოს, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ამდენი ხანი არ სძინავთ. მთავარია, როცა გავიღვიძებთ არ ვიყოთ დაღლილები, უნდა ვიყოთ ენერგიულები. არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ცოტა სძინავთ და მაინც აქტიურები არიან, თუმცა ასეთები ცოტანი არიან.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგისრეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია ორსულობის დროს პაპილომა ვირუსზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.
პიპილომა ვირუსი ფართოდ გავცელებული დაავადებაა სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებს შორის. პაპილომა ვირუსის წინააღმდეგ ვაქცინაცია არ არის რეკომენდირებული ორსულ ქალებში.
რა არის პაპილომა ვირუსი ? ( HPV-ვირუსი)
პაპილომა ვირუსით ინფიცირება ხდება ორალური, ანალური და ვაგინალური სქესობრივი აქტის დროს. არსებობს 150 მდე HPV-ვირუსის ტიპი. უმეტესობა მათგანი უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და არ იწვევს არანაირ ჩივილებს. 40-მდე შტამს შეუძლია დააზიანოს სასქესო ორგანოები და გამოიწვიოს შემდეგი ორგანოების წვეტიანი კონდილოები ან კიბო:
საშვილოსნოს ყელი
საშო
ვულვა
ასო
ანუსი
საშვილოსნოს ყელის კიბოს პრევენციის მიზნით შექმნილია ვაქცინა HPV-ვირუსის საწინააღმდეგოდ, რომელიც გამიზნულია საშვილოსნოს ყელის კიბოს გამომწვევ პაპილომა ვირუსის კონკრეტულ შტამებზე. თუმცა ზემოთ აღნიშნული ვაქცინაცია არ არის რეკომენდირებული უშუალოდ ორსულობის დროს, ვინაიდან პაპილომა ვირუსი ორსულობის დროს არ იწვევს გართულებებს, თუმცა არსებობს იშვიათ შემთხვევები, რომლებზეც ქვემოთ ვისაუბრებთ.
რა სიმტომები ახასიათებს HPV-ვირუსს?
შესაძლებელია არანაირი სიმპტომი არ გაწუხებდეთ. ყველაზე ხშირი სიმპტომია მეჭეჭებისა და წვეტიანი კონდილომების გაჩენა. წვეტიანი კონდილომები ქალებში ჩნდება ვულვაზე, საშოში, საშვილოსნოს ყელზე, ანუსზე. რაც შეეხება მეჭეჭებს, ძირითადად ვითარდება ხელის მტევნებსა და იდაყვებზე.
ავთვისებიანობის გამოსარიცხად ტარდება პაპილომა ვირურის ტიპირება. ავთვისებიანობის შემთხვევაში თავიდან დაავადება მიმდინარეობს უსიმპტომოდ, შემდეგ კი იწყება:
ანომალური სისხლდენა საშოდან
ჭარბი სისხლიანი გამონადენი საშოდან, რომელიც არ უკავშირდება მენსტრუალურ ციკლს
გამონადენი საშოდან, რომელიც შეიცავს სისხლის ნაწილაკებს
მტკივნეული სექსუალური აქტი
როგორ ხდება პაპილომა ვირუსის დიაგნოსტირება ორსულობის დროს?
მეან-გინეკოლოგების უმეტესობა არ ატარებს პაპილომა ვირუსის ტესტირებას ორსულობისას, თუ ორსულს არ აღენიშნება წვეტიანი კონდილომები და მეჭეჭები, ან პაპ ტესტის პასუხში არ ფიქსირდება HPV-ვირუსი.
ამ ეტაპზე პაპილომა ვირუსის სამკურნალო მედიკამენტი არ არსებობს. მკურნალობა მიმართულია მხოლოდ სიმპტომების ალაგებაზე. შესაძლებელია მეჭეჭებისა და კონდილომების მოყინვა თხევადი აზოტით - კრიოდესტრუქცია, ან მოწვა - ელექტროკაუტერიზაცია.
ახდენს თუ არა წვეტიანი კონდილომები გავლენას მშობიარობაზე?
წვეტიანი კონდილომები ძირითადად შემთხვევაში არ ავლენენ გავლენას ფიზიოლოგიურ მშობიარობაზე, თუმცა თუ კონდილომები ორსულობის განმავლობაში იზრდება დიდ ზომებამდე და არის სისხლმდენი, ამ შემთხვევაში შესაძლოა, გადაწყდეს მშობიარობის დასრულება საკეისრო კვეთის გზით.
შესაძლებელია თუ არა პაპილომა ვირუსით ნაყოფის ინფიცირება?
იშვიათ შემთხვევაში შესაძლებელია ნაყოფი დაინფიცირდეს მშობიარობის დროს, უმეტეს შემთხვევაში არანაირი მკურნალობა ახალშობილს არ უტარდება.
რთულ შემთხვევებში წვეტიანი კონდილომები შეიძლება ახალშობილს გაუჩნდეს ხორხზე და სახმო იოგებზე. მკურნალობა მიმართულია წარმონაქმნის ქირურგიულ ამოკვეთაზე.
