ძილის თემაზე ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე საუბრობს. მისი თქმით, მელატონინი არის ნივთიერება, რომელიც გვაძინებს. ის გამომუშავდება მაშინ, როცა ბნელდება. გათენებასთან ერთად მისი გამომუშავება მცირდება:
,,არსებობს ადამიანების კატეგორია, რომელთაც განსხვავებული ბიოლოგიური რითმი აქვთ. კვლევებით არის დადგენილი, რომ ,,ბუები'' (ადამიანები, რომლებიც გვიან იძინებენ და გვიან დგებიან) უფრო კრეატიულები არიან.''
ნევროლოგი უძილობის პრობლემასაც ეხება. მისი თქმით, უძილობას ძირითადად იწვევს შფოთვა:
,,ისეთი ცხოვრების რითმი გვაქვს, რომ შფოთვა და ფორიაქი გახდა ჩვენი თანმდევი. მთელი დღის განცდები, ძირითადად უარყოფითი და მით უმეტეს ახლა, პანდემიის პირობებში, ძილის მოგვრის საშაულებას არ გვაძლევს. ძილი ძალიან რთული და მნიშვნელოვანი პროცესია, მას აქვს თავისი სტადიები - როცა სიზმარი გვესიზმრება, როცა ღრმად გვძინავს... ზოგადად, ცხოვრების წესი ხშირად განაპირობებს ჩაძინების გაძნელებას.''
ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე მათ, ვისაც ჩაძინების პრობლემა აქვთ, რჩევებსაც აძლევს:
,,ძალიან აქტიური, ზღვარგადასული ფიზიკური დატვირთვა ძილის წინ არ არის რეკომენდებული. ასევე მნიშვნელოვანია ჰაერი, ძილის ჰიგიენა, ერთსა და იმავე დროს დაწოლა, დაძინებამდე სიმშვიდეში ყოფნა. ეს არის ელემენტარული რჩევები, რომლებიც ამარტივებს ჩაძინებას და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ძილის წინ ასევე არ უნდა მოწიოს ადამიანმა სიგარეტი (ზოგადად, არ უნდა მოწიოს, მაგრამ განსაკუთრებით ძილის წინ), ნიკოტინი ხელს უშლის მელატონინის გამომუშავებას. ასევე ალკოჰოლის და მძიმე საკვების დიდი რაოდენობით მიღება არ არის კარგი. ძილთან მეტ-ნაკლებად რელაქსირებულები უნდა მივიდეთ. ეს არის ზოგადი რჩევები,'' - აღნიშნა მარინე ჯანელიძემ.
ნევროლოგის თქმით, 6-დან 8 საათამდე უნდა გვეძინოს, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ამდენი ხანი არ სძინავთ. მთავარია, როცა გავიღვიძებთ არ ვიყოთ დაღლილები, უნდა ვიყოთ ენერგიულები. არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ცოტა სძინავთ და მაინც აქტიურები არიან, თუმცა ასეთები ცოტანი არიან.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
სოლარიუმის გამოყენების კატასტროფულ შედეგებზე დერმატო-ვენეროლოგი ზაზა თელია წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:
„სოლარიუმის გამოყენებისას ყველაზე მაღალი რისკის ქვეშ იმყოფებიან ახალგაზრდები, ასევე ადამიანები 1 და 2 ტიპის კანით (Fitzpatrick's Skin Types).
სტატისტიკის თანახმად, ავსტრალიაში, ევროპასა და აშშ-ში ყოველწლიურად ფიქსირდება - 10 000 მელანომის + 450 000 არამელანომური კანის კიბოს შემთხვევა (Wehner MR, et al. - Systematic Review and Meta-Analysis).
რაც უფრო ახალგაზრდა ასაკში იწყებს ადამიანი სოლარიუმის გამოყენებას, მით უფრო მეტია კანის კიბოს რისკი:
1. <35 წელზე - მელანომის რისკი 60% (Banial M, et al.) 2. <25 წელზე - ბრტყელუჯრედოვანი კიბო - 102%, ბაზალურუჯრედოვანი კიბო - 40% (Wehner MR, et al.)
ასევე სხვა სახის ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები, რომელსაც იწვევს ულტრაიისფერი სხივები, მათ შორის სოლარიუმი: 1. კატარაქტა, 2. იმუნოსუპრესია (იმუნიტეტის დაქვეითება), 3. დამწვრობა, 4. კანის ადრეული დაბერება, 5. სხვადასხვა შინაგანი ორგანოების დაზიანებები, 6. ეპიგენეტიკური ინფორმაცია გადაეცემა მომავალ თაობას ანუ არამარტო იმ ადამიანისთვის მატულობს კანის კიბოს განვითარების რისკი ვინც ხშირად დადის სოლარიუმში, არამედ მისი მომავალი შვილებისთვისაც
აუცილებელია, რომ მოვერიდოთ ბუნებრივ ულტრაიისფერ სხივებსაც და გამოვიყენოთ მზისდამცავი საშუალებები (მნიშვნელოვანია მათი სწორი შერჩევა კანის ტიპის მიხედვით, შემადგენლობის გათვალისწინებით, ასევე სწორი მოხმარების უნარ-ჩვევები).
რა თქმა უნდა, ულტრაიისფერი სხივები, კერძოდ, ვიწროტალღოვანი B სხივი (UVB - 311nm.) ერთ-ერთი ეფექტური მკურნალობის მეთოდია სხვადასხვა დერმატოლოგიური პრობლემის სამკურნალოდ და ამ შემთხვევაში მის რისკებთან დაკავშირებით მტკიცებულება არ არსებობს.
ასე რომ, უარი თქვით სოლარიუმის გამოყენებაზე კანის გარუჯვის მიზნით, გამოიყენეთ მზისდამცავი საშუალებები მზეზე გასვლის წინ 30 წუთით ადრე, რადგან ულტრაიისფერი სხივები მავნებელია.
P.S. დაახლოებით 10-30 წუთის განმავლობაში (მუქი ფერის კანის მქონე ადამიანებისათვის უფრო მეტი) მზის ულტრაიისფერი სხივების სახის კანთან კონტაქტით კვირაში 3-ჯერ გამომუშავდება D ვიტამინის ადეკვატური რაოდენობა (NIH, RDA - 400-800IU - ასაკის მიხედვით).
