ძილის თემაზე ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე საუბრობს. მისი თქმით, მელატონინი არის ნივთიერება, რომელიც გვაძინებს. ის გამომუშავდება მაშინ, როცა ბნელდება. გათენებასთან ერთად მისი გამომუშავება მცირდება:
,,არსებობს ადამიანების კატეგორია, რომელთაც განსხვავებული ბიოლოგიური რითმი აქვთ. კვლევებით არის დადგენილი, რომ ,,ბუები'' (ადამიანები, რომლებიც გვიან იძინებენ და გვიან დგებიან) უფრო კრეატიულები არიან.''
ნევროლოგი უძილობის პრობლემასაც ეხება. მისი თქმით, უძილობას ძირითადად იწვევს შფოთვა:
,,ისეთი ცხოვრების რითმი გვაქვს, რომ შფოთვა და ფორიაქი გახდა ჩვენი თანმდევი. მთელი დღის განცდები, ძირითადად უარყოფითი და მით უმეტეს ახლა, პანდემიის პირობებში, ძილის მოგვრის საშაულებას არ გვაძლევს. ძილი ძალიან რთული და მნიშვნელოვანი პროცესია, მას აქვს თავისი სტადიები - როცა სიზმარი გვესიზმრება, როცა ღრმად გვძინავს... ზოგადად, ცხოვრების წესი ხშირად განაპირობებს ჩაძინების გაძნელებას.''
ნევროლოგი მარინე ჯანელიძე მათ, ვისაც ჩაძინების პრობლემა აქვთ, რჩევებსაც აძლევს:
,,ძალიან აქტიური, ზღვარგადასული ფიზიკური დატვირთვა ძილის წინ არ არის რეკომენდებული. ასევე მნიშვნელოვანია ჰაერი, ძილის ჰიგიენა, ერთსა და იმავე დროს დაწოლა, დაძინებამდე სიმშვიდეში ყოფნა. ეს არის ელემენტარული რჩევები, რომლებიც ამარტივებს ჩაძინებას და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს. ძილის წინ ასევე არ უნდა მოწიოს ადამიანმა სიგარეტი (ზოგადად, არ უნდა მოწიოს, მაგრამ განსაკუთრებით ძილის წინ), ნიკოტინი ხელს უშლის მელატონინის გამომუშავებას. ასევე ალკოჰოლის და მძიმე საკვების დიდი რაოდენობით მიღება არ არის კარგი. ძილთან მეტ-ნაკლებად რელაქსირებულები უნდა მივიდეთ. ეს არის ზოგადი რჩევები,'' - აღნიშნა მარინე ჯანელიძემ.
ნევროლოგის თქმით, 6-დან 8 საათამდე უნდა გვეძინოს, მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ამდენი ხანი არ სძინავთ. მთავარია, როცა გავიღვიძებთ არ ვიყოთ დაღლილები, უნდა ვიყოთ ენერგიულები. არსებობენ ადამიანები, რომელთაც ცოტა სძინავთ და მაინც აქტიურები არიან, თუმცა ასეთები ცოტანი არიან.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„თუ სქესობრივი განათლება ჯეროვან დონეზე არ აიმაღლა ადამიანმა, მისი ჯანმრთელობა დაინგრევა და განწირული იქნება ტანჯვისთვის“ - სექსოლოგი ზურაბ მარშანია
რა განაპირობებს საქართველოში სექსის მიმართ არაჯანსაღ დამოკიდებულებას, რატომ არის დღემდე ეს თემა მეტ-ნაკლებად ტაბუდადებული და რამდენად ხშირად მიმართავენ სექსუალური დისფუნქციის პრობლემის მქონე წყვილები სექსოლოგს - ამ და სხვა საინტერსო კითხვებზე Momsedu.ge-ს სექსოლოგმა ზურაბ მარშანიამ უპასუხა.
- საქართველოში სექსის თემა მეტ-ნაკლებად ტაბუდადებულია. რა მდგომარეობაა ამჟამად. რამდენად არის თქვენთან მომართვიანობა გაზრდილი?
- სანამ აღნიშნულ კითხვას ვუპასუხებდეთ, აუცილებლად უნდა ვთქვათ, რომ სექსი გლობალური და საყოველთაო თვალსაზრისით არის სიცოცხლის საწყისი. თუ არ არის სექსი, ვერ გამრავლდება ადამიანი. პროკრეატიულის გარდა, მას რეკრეატიული (სიამოვნების) ფუნქციაც გააჩნია. სრულფასოვანი და ჰარმონიული სექსუალური ცხოვრების მეშვეობით, ადამიანი ბედნიერი ხდება, რასაც ნამდვილად იმსახურებს.
რაც შეეხება თქვენს შეკითხვას, ჩვენდა სამარცხვინოდ, მართლაც რომ ტაბუირებულია ეს საკითხი და გვრცხვენია ამაზე საუბარი. მიუხედავად ამისა, მაინც იგრძნობა პროგრესი. მთელი ჩემი კარიერის განმავლობაში, რომელიც 30 წელზე მეტს მოიცავს, მე ვარ უშუალო მომსწრე იმისა, რამხელა პროგრესი არის ამ მიმართულებით. ყველაზე სენსიტიური თემა არის ქალის სექსუალური დისფუნქციები და ქალის მომართვა სექსოლოგთან დახმარებისათვის. ადრე, ჩემი კარიერის დასაწყისში, გაცილებით განსხვავებულ სიტუაციას ვაწყდებოდი - 1000 პაციენტიდან, მხოლოდ ერთი ან ორი შეიძლება ყოფილიყო ქალი. დღეს ქალების ხვედრითი წილი თითქმის 25-30%-ს უახლოვდება, რაც დამაიმედებელი და სასიხარულოა.
- მიუხედავად ამისა, სექსის მიმართ მაინც არაჯანსაღი დამოკიდებულებაა. თქვენი აზრით, რა განაპირობებს ამას?
- უპირველეს ყოვლისა, სქესობრივი განათლების დაბალი დონე, ანუ ინფორმაციის არცოდნა. რატომღაც ფიქრობენ, რომ ეს განპირობებულია წვდომის შეუძლებლობით. შეიძლება, წვდომა არ არის შეზღუდული ჩვენს ქვეყანაში, მაგრამ ჩვენთან სხვა პრობლემაა - სურვილიც არ არის, რომ ეს ინფორმაცია მიიღოს. მზაობა არ ჩანს. სამწუხაროდ, არც სამთავრობო სტრუქტურებისგან ჩანს სურვილი.
- ემხრობით თუ არა სკოლებში სექსოლოგიის გაკვეთილების ჩატარებას და ეს შეუწყობს თუ არა ხელს ამ მხრივ განათლების ამაღლებას?
- თუ სქესობრივი განათლება ჯეროვან დონეზე არ აიმაღლა ადამიანმა, მისი სქესობრივი ჯანმრთელობა დაინგრევა და განწირული იქნება ტანჯვისთვის. უცოდინრობა შეზღუდავს მის უნარს, რომ შექმნას ოჯახი და იყოლიოს შვილები. რატომ არ უნდა ისწავლებოდეს? - მაღალ კლასებში, 16 წლის შემდეგ საკმაოდ მისაღებიც კია. პირიქით, რელევანტური ცოდნის არმიღება არის მოზარდის უფლებების დარღვევა.
- თქვენი აზრით, გარდა ამისა, კიდევ რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ საქართველოში სექსის მიმართ არაჯანსაღი დამოკიდებულება შეიცვალოს?
- ეს არ არის გადაულახავი პრობლემა, მისი გადაჭრა შესაძლებელია დიალოგებისა და კომპეტენტური დისკუსიების მეშვეობით. ყველაფერი გადალახვადია, თუ არსებობს ამისთვის ნება. უბრალოდ, ჩვენთან ერთი ასეთი სენია გავრცელებული: დილეტანტი ადამიანები იმ თემებზე კამათობენ, რაშიც არაფერი არ გაეგებათ.
- სექსუალურ დისფუნქციებზე რომ გვესაუბროთ. ჯანმრთელობის კუთხით როგორ მოქმედებს ადამიანზე?
- ყველაზე კლასიკური და ტიპური მაგალითი არის დამოკიდებულება ერექციის დარღვევასა და ადამიანის სომატიურ ჯანმრთელობას შორის, კერძოდ, კარდიოლოგიური პრობლემები. მამაკაცები, რომლებსაც დარღვეული აქვთ ერექციული დისფუნქცია, შედიან გულის კუნთის ინფარქტის განვითარების რისკ ფგუფში, ეს არის პირდაპირი კორელაცია.
- საქართველოში სექსუალური დისფუნქცია ქალებში უფრო მეტია თუ კაცებში, თქვენ რომელი სქესი უფრო მეტად მოგმართავთ?
- ეპიდემიური კვლევა საქართველოს მასშტაბით არ ჩატარებულა. მსოფლიო მონაცემებით ქალების დაავადება აჭარბებს. პირადად მე, დიდი მასალა მაქვს, სამეცნიერო თუ პრაქტიკული. თუ დაავადებიანობა ქალებში მეტია, მომართვიანობა ნაკლებია. თუმცა, აღსანიშნავია ისიც, რომ მომართვიანობა არ ნიშნავს დაავადებიანობას.
- თუ წყვილს შორის ერთ-ერთს აქვს სექსუალური დისფუნქცია, კონსულტაციაზე ორივე უნდა მოვიდეს? თქვენ რას ურჩევთ ამ დროს?
- სასურველია. რიგ შემთხვევებში, აუცილებელია, რომ ორივე მოვიდეს კონსულტაციაზე. ზოგადად, წყვილოვანი მიდგომა სექსუალური დისფუნქციების მკურნალობაში არის წარმატების წინაპირობა.
- რას ეტყოდით ადამიანებს, რომელთაც პრობლემა აქვთ ამ კუთხით და თქვენთან მოსვლის გადაწყვეტილებას მაინც ვერ იღებენ გარკვეული კომპლექსების გამო.
- სამწუხაროდ, ეს არ არის მარტო საქართველოს პრობლემა. ყოველი 10 მამაკაციდან, რომელსაც ერექციული დისფუნქცია აწუხებს, რაც ძალიან დრამატული და მწვავე ხასიათის დაავადებაა, მხოლოდ 3 ბედავს დაუყოვნებლივ და გაბეულად მისვლას ექიმთან. ალბათ, ისინიც მივლენ ოდესღაც ... მაგრამ რამდენი წელი გავა, რამდენად გაღრმავდება ეს დისფუნქცია, რამდენად დამძიმდება ჯანმრთელობისა და ფსიქიკის მდგომარეობა? - დასაფიქრებელია.
