Baby Bag

რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში?

რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში?
რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში და რა უნდა გაითვალისწინონ მშობლებმა? - ამ და სხვა თემებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.
- პატარები ხშირად, სიცხეში საკვებზე უარს ამბობენ (განსაკუთრებით, ცხელ წვნიანებზე და ხორცზე), როგორ მოვიქცეთ, რათა მიიღონ მათთვის აუცილებელი პროდუქტები?
- ზაფხულში ბავშვის კვება რამდენადმე იცვლება. კვების თავისებურებას განაპირობებს მაღალი ტემპერატურა და მზის აქტიური გამოსხივება, რაც პატარას ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლის პროცესების ცვლილებებს იწვევს. სიცხეში ბავშვს მადა უქვეითდება - წყალი, გაზიანი სასმელი, ნაყინი, მისთვის ყველაზე სასურველი პროდუქტი ხდება. აუცილებლად უნდა მივიღოთ ზომები, რომ ამ გემრიელმა სასუსნავებმა ბავშვის ძირითადი საკვები არ ჩაანაცვლოს. ორგანიზმი ხომ ზაფხულშიც ისევე იზრდება და საჭიროებს სასარგებლო ნივთიერებებს, როგორც წელიწადის სხვა დროში. ამიტომ ზაფხულში ბავშვის კვების ხასიათი მისი ორგანიზმის მოთხოვნილებებს და შესაძლებლობებს უნდა შეესაბამებოდეს.
- რა შეიძლება შევთავაზოთ ბავშვებს ზაფხულში, გემრიელიც რომ იყოს და სასარგებლოც?

- თუ პატარა ძუძუთი კვებაზეა:
დედამ თავად უნდა აკონტროლოს საკუთარი კვების რაციონი. აუცილებლად უნდა მიიღოს ხორცი, კვერცხი, რძის პროდუქტები, მცენარეული და ცხოველური ცხიმები (მარგარინის გარდა), ასევე ბურღულეული, პური, მაკარონი, ახალი ხილი, ბოსტნეული და ტკბილეული, ამავდროულად, ყველა მეძუძურ დედას უნდა ახსოვდეს, რომ რაციონალურად კვება, გადაჭარბებულად კვებას არ ნიშნავს, და ყველაფერი, რასაც ისინი მიიღებან საკვების სახით, რძის შემადგენლობაზე აისახება. ამიტომ კულინარიული ექსპერიმენტები და ეგზოტიკური კერძების დაგემოვნება უმჯობესია, სამომავლოდ გადაიდოს.
თუ ბავშვი უფროსებთან ერთად უზის სასადილო მაგიდას:
ცხიმების წილად მოდის საკვების ენერგეტიკული ღირებულების 27-28%, ამიტომ ცხიმის შემცველი საკვების არსებობა პატარის რაციონში აუცილებელია. ხშირად ბავშვები უარს ამბობენ ცხელ წვნიანზე და ხორცზე. ასეთ შემთხვევებში, ბავშვის კვების რაციონში აუცილებლად უნდა ჩავრთოთ რძის და რძემჟავა პროდუქტები. შესთავაზეთ ქათმის უცხიმო ხორცი, თევზი, კურდღლის ხორციც. 3 წლიდან შესაძლებელია ბავშვს ზღვის პროდუქტებიც შევთავაზოთ, თუ მას ალერგია არ აქვს. ასევე, შეგიძლიათ კვების რაციონში ჩართოთ მცენარეული ზეთით შეზავებული ბოსტნეულის სალათები, შეგიძლიათ გამოიყენოთ მზესუმზირის, სიმინდის, ზეითუნის ზეთები, ისინი აქტიურად მონაწილეობენ ცხიმოვან ცვლაში.
ზაფხულობით ბავშვის ორგანიზმი ხშირად განიცდის ვიტამინების ნაკლებობას. ჰაერის მაღალი ტემპერატურის გამო ორგანიზმი ხარჯავს დიდი რაოდენობით ვიტამინებს. გაძლიერებული ოფლიანობა, ვიტამინებთან ერთად, ორგანიზმს მინერალურ მარილებსა და მიკროელემენტებსაც აკარგვინებს, ამიტომ ზაფხულის პერიოდში აუცილებელია ბავშვის კვების რაციონში ჩაირთოს ახალი ხილი და კენკრა. სეზონური ბოსტნეული შესაძლებელია, ბავშვს მივაწოდოთ საუზმეზე, სადილად ან ვახშმად. უხვად შეაზავეთ მწვანილით (კამა, ოხრახუში, პიტნა, ხახვი, წითელი ბულგარული). ბოსტნეულის სალათების მწვანილით შეზავება სასარგებლოცაა, პიკანტურ გემოს მატებს კერძს, რაც მთავარია, აუმჯობესებს მადას და ბავშვს გემოვნებას უყალიბებს. ხშირად დაუმზადეთ ხილის და კენკრის პიურე, წვენები, კისელი, მწვანე ჩაი, ეს ყველაფერი ვიტამინებით მდიდარიცაა და ზაფხულში შესანიშნავად შეგიცვლით საკონდიტრო ნაწარმს. ხილი და ბოსტნეული უმი სახითაც უნდა შესთავაზოთ. პროდუქტი კარგად გარეცხეთ და ეცადეთ, ერთი საათი ცივ წყალშიც გააჩეროთ, ამით პროდუქტში არსებულ ნიტრატებს გაანეიტრალებთ. მოარიდეთ პატარა ნახშირწყლებით მდიდარ საკვებს - ტკბილეულს, ცომეულს, საკონდიტრო ნაწარმს. მათი ჭარბი მიღება ვიტამინებისა და ცილების უკმარისობას განაპირობებს. თუმცა გადაჭარბებას არ გირჩევთ, ნუ დაივიწყებთ, ალერგიას მარწყვთან მიმათებაში, ნურც ეგზოტიკურ ხილს მიეძალებით. გახსოვდეთ, ყველაზე მეტი სარგებლობა იმ ხილსა და ბოსტნეულს მოაქვს, რომელიც ბავშვისთვის ჩვეულ კლიმატურ ზონაშია მოყვანილი.
- რამდენი საათი უნდა იყოს კვებათა შორის შუალედი?

​- კვებათა შორის შუალედები 3,5-4 საათი უნდა იყოს. 3 წლიდან კი ეს ინტერვალი 5 საათამდე შეიძლება გაზარდოთ. ეცადეთ, რომ ბავშვმა ვახშამი დაძინებამდე 2 საათით ადრე უნდა მიიღოს, მშვიდად დაძინება რომ შეძლოს.

ზაფხულობით ბავშვმა მეტი წყალი უნდა დალიოს, ვიდრე გრილ სეზონზე. სუფთა წყლის გარდა, რეკომენდებულია ახალგაწურული და წყლით გაზავებული წვენებიც. ტკბილი და გაზიანი სასმელი წელიწადის არცერთ დროს არ არის სასურველი, მით უმეტეს ზაფხულში წყურვილის მოსაკლავად მათი გამოყენება არ შეიძლება.

​გაითვალისწინეთ, რომ სიცხეში ყველა პროდუქტი სწრაფად ფუჭდება. მცირდება მათში ვიტამინებისა და მიკროელემენტების რაოდენობა, ამიტომ ბავშვს მხოლოდ ახალგაკეთებული კერძები აჭამეთ. დაიცავით კვების რეჟიმი, მისი წყალობით ბავშვის კუჭის წვენი ზუსტად საჭირო დროს, საკვების მიღებისას გამოიყოფა. ეს რეფლექსური მოვლენაა, ამიტომ ბავშვს ერთსა და იმავე დროს უნდა აჭამოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება მადა დაეკარგოს ან მონელების პრობლემა ჩამოუყალიბდეს.
- უნდა დავაძალოთ თუ არა რაიმე საკვების, თუკი კატეგორიულ უარს ამბობს?
- რაც შეეხება საკვების დაძალებას, ამაზე ადრეც გესაუბრეთ და ახლაც მინდა კიდევ ერთხელ შეგახსენოთ, რომ ​ყველა ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია. კვების რაციონის სწორი ორგანიზებით, თქვენ ძალიან კარგად შეძლებთ სრულყოფილად უზრუნველყოთ მოზარდი განვითარებისთვის აუცილებელი ნივთიერებებით, მთავარია თქვენი ძალისხმევა და საკითხისადმი მშვიდი, გაწონასწორებული მიდგომა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპ​ტები

„ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია“ - მოზ...
მოზარდი შვილების უჭმელობის საკითხი არაერთი მშობლისთვის ნაცნობი და პრობლემურია. რას იწვევს არადაბალანსებული კვება, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა რაოდენობის და რა სახეობის პროდუქტები უნდა მიი...
„თუ ზაფხულია და ცხელა, საკვებით არ დავტვირთოთ ბავშვი,“ - პედიატრი ყარამან ფაღავა
პედიატრმა ყარამან ფაღავამ ზაფხულის პერიოდში ბავშვის კვების თავისებურებების შესახებ ისაუბრა. მან ხაზი გაუსვა იმას, რომ ზაფხულს კუჭ-ნაწლავის დაავადებების გახშირება ახასიათებს:„დალოცვილ ქვეყანაში ვცხოვრო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როგორი უნდა იყოს მოსწავლის საუზმე?

​როგორი უნდა იყოს მოსწავლის საუზმე?

როგორი უნდა იყოს მოსწავლის საუზმე და რა დადებით ზეგავლენას ახდენს სრულყოფილი საუზმე ბავშვის განვითარებაზე? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.

- ბევრი მშობელი აღნიშნავს, რომ ბავშვები სკოლაში საუზმის გარეშე მიდიან. ეს ერთობ აქტუალური პრობლემაა, განსაკუთრებით მოზარდებში. რა არის ამის მიზეზი?

  • მშობლების მოუცლელობა. ყველა სხვადასხვა დროს გადის სახლიდან, დილით ერთად საუზმობის ტრადიცია გაქრა, დაკავებული მშობლები ვერ ასწრებენ შვილებს მოუმზადონ საუზმე. შესაბამისად, ბავშვი მიირთმევს, რაც იმ მომენტისთის არის მისთვის ხელმისაწვდომი, ან საერთოდ მშიერი გადის სახლიდან.
  • ეკრანდამოკიდებულების გამო მოზარდები ძალიან გვიან იძინებენ, სხედან კომპიუტერთან, სხვადასხვა სახის თამაშებით არიან გართულნი. როდესაც არ სძინავთ, ბავშვები ხშირად იწყებენ ჭამას. ამ სიტუაციაში კი მიღებული საჭმლის რაოდენობა ხდება შეუმჩნეველი. გვიან ღამით მიღებული საკვები, ძირითადად, შეიცავს დიდი რაოდენობით ნახშირწყლებს. შედეგი - დილით უმადობა, საუზმეზე უარის თქმა.
  • „მარტივი“ გამოსავლის არსებობა: სკოლაში ან მის გარეთ არსებული კვების ობიექტები. ეს შესაძლებელია იყოს გამოსავალი, მაგრამ თუ გავითვალისწინებთ, რომ ასეთ ობიექტებში შეთავაზებულ საკვებს (მაგალითად, ბურგერები, ორცხობილები), მაღალი კალორაჟი და გლიკემიური ინდექსი აქვს, არცთუ ისე სასარგებლო გამოსავალს დავინახავთ, ვინაიდან ეს საბოლოოდ ზედმეტი წონის გავითარების მიზეზი ხდება.​

- რატომ არის აუცილებელი ბავშვისთვის საუზმე და რაში ეხმარება მათ?
- საუზმე კვების უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია და ორგანიზმს მთელი დღის განმავლობაში ენერგიით ამარაგებს. მას ხშირად „დღის ყველაზე მნიშვნელოვან კერძს“ უწოდებენ. როგორც იცით, საუზმე დღის პირველი კვებაა, რომელსაც გამოღვიძებიდან მალევე ვიღებთ. მთელი ღამის განმავლობაში ორგანიზმი საკვებს ვერ იღებს, ღვიძლში შენახული გლიკოგენი გლუკოზად გარდაიქმნება, შაქრის დონის სტაბილური შენარჩუნებისთვის. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ტვინისთვის, რომლის ერთადერთ საკვებს გლუკოზა წარმოადგენს. დილით გლიკოგენის მარაგი ცოტაა, ორგანიზმი ცხიმოვანი მჟავების დაშლას იწყებს, მაგრამ ნახშირწყლების გარეშე ისინი მხოლოდ ნაწილობრივ იჟანგება და ეს ორგანიზმში ენერგიის დონეს ამცირებს. ამიტომ ენერგიის შესანარჩუნებლად აუცილებელია პირველი კვება, რომელსაც გამოღვიძებიდან მალე მიიღებთ, ანუ საუზმე. სწორედ საუზმე არის დღის პირველი კონტაქტი იმ ენერგიასთან, რაც ორგანიზმს სწორად ფუნქციონირებისთვის სჭირდება.
- საუზმე ახდენს თუ არა ზეგავლენას სწავლის პროცესის ნაყოფიერად განხორციელებაზე?
- ყოველდღიური საუზმე კვების ჩვევის დროულად ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. საუზმე ენერგიის წყაროა და ორგანიზმის ნორმალურ ფუნქციონირებას განსაზღვრავს. ზოგადად,  ბავშვების ნერვული სისტემა ლაბილურია და ნებისმიერი ნივთიერების დეფიციტზე სწრაფად რეაგირებს. სისტემატურად საუზმის გარეშე დარჩენა მოქმედებს ბავშვის განწყობაზე და მახსოვრობის უნარზე. ასეთი ბავშვები არიან უფრო აგრესიულები, აქვთ ყურადრების დეფიციტი, ვლინდება ქცევის სხვადასხვაგვარი დარღვევა.
- ზოგადად, როგორი უნდა იყოს მოსწავლის საუზმე, რითი დატვირთონ? (მაგალითად, რა შეიძლება შესთავაზონ მშობლებმა)
- უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ სრულყოფილი საუზმე დიდი რაოდენობით საკვების მიღებას (ბავშვის გადაძღომას) არ გულისხმობს. საუზმე უნდა იყოს ცილების, ცხიმების, ნახშირწყლების, ვიტამინების და სხვა სასარგებლო ინგრედიენტების შემცველი პროდუქტების ისეთი თანაფარდობა, რაც აუცილებელია ორგანიზმისთვის ძილის შემდეგ. რეკომენდებულია საუზმეზე დღის საკვები რაციონის 35%-ის მიღება, ამასთანავე, იგი უნდა შეიცავდეს ცილებსა და ვიტამინებზე სადღეღამისო მოთხოვნილების 1/3-ს, ნახშირწყლების 2/3-ს, ცხიმების 1/5-ს. შემადგენლობა 300 გ. მყარი საკვები, 200 მლ. სითხე. საუზმე არ უნდა იყოს ყოველდღიურად ერთნაირი, სასურველია იგი ცვალოთ. ჩვენი საუბარი მშრალი და ზოგადი რომ არ გამოგვივიდეს, შემოგთავაზებთ საუზმის რამდენიმე ვარიანტს, აუცილებელი არ არის ზუსტად ეს შემოთავაზება გაითვალისწინოთ, უბრალო სქემაა, რომელშიც ცვლილებები თქვენი შვილის მოთხოვნილებებით შეგიძლიათ შეიტანოთ.
  • ვარიანტი 1 - ხორბლის ფაფა, პური კარაქით და ყველით, ჩაი შაქრით;
  • ვარიანტი 2 - რძიანი ფაფა 5 მარცვალი, 2 მოხარშული კვერცხი, კაკაო შაქრით;
  • ვარიანტი 3 - შვრიის ფაფა ხილით, ბლითები ხაჭოთი, ხილის წვენი;
  • ვარიანტი 4 - მაკარონი ყველით, ორცხობილა, კომპოტი;
  • ვარიანტი 5 - მაკარონი ხორცით, მოხარშული კვერცხი, კაკაო;
  • ვარიანტი 6 - ომლეტი, ბლითები ხაჭოთი, კაკაო;
  • ვარიანტი 7 - პური, კარაქი, მოხარშული ხორცი, მოხარშული კვერცხი, კომპოტი და ა.შ.
ზოგჯერ მოზრდილ ბავშვებს, საუზმის ერთ-ერთ ინგრედიენტად, შეგიძლიათ შესთავაზოთ სოსისი, ძეხვი. ასევე, მნიშვლელოვანია საუზმის გაფორმება, რათა ბავშვისთვის კვების პროცესი უფრო მიმზიდველი იყოს.
და ბოლოს, ძველი ბერძენი ექიმი და მოაზროვნე ჰიპოკრატე ამბობდა „თქვენი საკვები უნდა იყოს წამალი, ხოლო თქვენი წამალი უნდა იყოს საკვები“. რაციონალური კვებითი ჩვევების ჩამოყალიბება ადრეულ ასაკში უნდა დაიწყოს, რათა შემდგომში არასწორი კვებით გამოწვეულ ჯანმრთელობის პრობლემებთან არ გვქონდეს საქმე.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად