Baby Bag

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან
როდესაც დიაგნოზი იცი ან მის გარკვევას ელოდები, როდესაც მკურნალობას იწყებ ან ოპერაციისთვის ემზადები, კლინიკაში მისული პროფესიონალიზმთან და თანამედროვე სტანდარტებთან ერთად, ექიმის კაბინეტში გულისხმიერებას ეძებ, ადამიანს, რომელიც შენს ჯანმრთელობაზე იზრუნებს და ემოციურ - ინფორმაციულად ზუსტად გაჩვენებს გასავლელ გზას. სწორედ ასეთი გარემო დახვდა ​MOMSEDU.GE-ს „ნიუ ჰოპიტალსში“ სტუმრობისას, სადაც ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელ თამარ კვაჭაძესთან ერთად საინტერესო ინტერვიუ მოგიმზადეთ. საუბრის თემა ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციაა, გამოგვყევით, ვიწყებთ:

- თამარ, რომ გვითხრათ, რას გულისხმობს ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია და რას წარმოადგენს ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედები?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია ჰემატოლოგიური და ონკოჰემატოლოგიური დაავადებების მკურნალობის ფართოდ გავრცელებული მეთოდია, რომელიც დაზიანებული უჯრედების მოცილებასა და მათი ახალი, ჯანმრთელი უჯრედებით ჩანაცვლებას გულისხმობს. ძვლის ტვინი ერთადერთი ქსოვილია, რომელიც ღეროვანი უჯრედების, ანუ CD34 + -ის ყველაზე მეტ რაოდენობას შეიცავს. ღეროვანი უჯრედი კი მთელი ცხოვრების მანძილზე მონაწილეობს ქსოვილებისა და ორგანოების განვითარებასა და რეგენერაციაში. მათი გამრავლების, დაყოფის და დიფერენცირების შედეგად პერიფერიულ სისხლში ვიღებთ თეთრ უჯრედებს – ლეიკოციტებს, წითელ უჯრედებს – ერითროციტებს და შემადედებელი ფუნქციის მქონე უჯრედებს – თრომბოციტებს.”

- რომელი დაავადებების მქონე პაციენტებს სჭირდებათ ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია?

თამარ კვაჭაძე: „მწვავე და ქრონიკული ლეიკემიები, ონკოლოგიური პათოლოგიები, მიელომური დაავადება, აპლასტიური ანემია თუ სხვა. განსხვავებული დაავადებების დროს, ჩვენების მიხედვით სხვადასხვა სახის ტრანსპლანტაციის ჩატარებაა საჭირო. აღსანიშნავია, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია სამ ძირითად ჯგუფად იყოფა: 1. აუტოლოგიური, რომლის დროსაც საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა ხდება; 2. ალლოგენური, ანუ სხვისი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და 3. ჭიპლარის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა. აუტოლოგიურ გადანერგვას ვატარებთ, თუ პაციენტს ძვლის ტვინი არ აქვს დაზიანებული და საშუალება გვაქვს, ისე დავასტიმულიროთ ის, რომ საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადასხმა მოხდეს.“

- როგორ ხდება პაციენტის მომზადება ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციისთვის?

თამარ კვაჭაძე: „ვიწყებთ წინა სატრანსპლანტაციო კვლევებით, რომელიც სრული სპექტრის ლაბორატორიულ და ვირუსულოგიურ გამოკვლევებს, ინსტრუმენტულ კვლევებს - მათ შორის : კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT), მაგნიტურ-რეზონანსული (MRT) და სხვა მაღალტექნოლოგიური კვლევები.“

გეტყვით, რომ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრი „ნიუ ჰოსპიტალსში“ 2019 წელს გაიხსნა და მას შემდეგ 20-ზე მეტ პაციენტს ჩაუტარდა ტრანსპლანტაცია; კლინიკისთვის ეს საკმაოდ საამაყო მაჩვენებელია, რაშიც დიდი წვლილი სწორედ თამარ კვაჭაძის გუნდს მიუძღვის.

უმნიშვნელოვანესია ექიმების, ექთნებისა და ექთნის დამხმარეების კვალიფიკაცია. გუნდი იტალიის საუნივერსიტეტო კლინიკაშია გადამზადებული, ცენტრი დაკომპლექტებულია საუკეთესო ჰემატოლოგებით და აქვს მხარდაჭერა ევროპის წამყვანი სპეციალისტებისგან.

- პროცედურულად რამდენად რთულია ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და რა ტექნოლოგიურ მხარდაჭერას საჭიროებს?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა არ არის ოპერაცია, რაც ხშირად ეშლებათ. ესაა უჯრედების შემცველი მასის გადასხმა ცენტრალურ ვენაში. ჩვენ არ გვჭირდება საოპერაციო და ანესთეზია, თუმცა გვჭირდება სტანდარტების უმკაცრესი დაცვით მოწყობილი დეპარტამენტი, რომელიც იზოლირებულ პალატებს, წნევის, ჟანგბადისა და ტენიანობის გაჯერების ხარისხის მექანიზებულ კონტროლს მოიცავს. თითოეული დეტალს, მათ შორის სარემონტო მასალების ხარისხსაც კი გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.“

საგულისხმოა, რომ ტრანსპლანტაციის შემდეგ, პაციენტს სისხლის ანალიზი ეცვლება. არის პერიოდი, როდესაც ლეიკოციტების რაოდენობა ნულს უტოლდება, მის გარეშე კი ორგანიზმს არ აქვს დამცველობითი უნარი და ნებისმიერი ბაქტერიისა თუ ვირუსის მიმღებია. სწორედ ამიტომ აქვს უდიდესი მნიშვნელობა გარემოში თითოეული დეტალის ხარისხს. აღნიშნული ნულოვანი ფაზა, ვიდრე ძვლის ტვინი დაიწყებს ფუნქციონირებას, არის ყველაზე კრიტიკული მომენტი და ამ პერიოდში პალატების სტანდარტების დაცვის პარალელურად უმნიშვნელოვანესია მოვლის ხარისხიც.

- როგორ ხდება ძვლის ტვინის მოგროვება-დამუშავება და შენახვა „ნიუ ჰოსპიტალსში“?

თამარ კვაჭაძე: „მაგალითად, აუტოლოგიური ტრანსპლანტაციის დროს შემდეგი ეტაპები გამოიყოფა: მობილიზაცია, როდესაც პაციენტს სპეციალური მედიკამენტის ინექცია უტარდება, რაც ღეროვანი უჯრედების მობილიზებას, ძვლის ტვინიდან პერიფერიულ სისხლში გადმოსვლას იწვევს.

კოლექცია, როდესაც ცენტრალური ვენის კათეტერიდან ვენური სისხლის ცირკულირება სპეციალურ აპარატში ხდება, შედეგად კი ღეროვანი უჯრედები გამოიყოფა.

მიღებული უჯრედების შესანახად დამუშავება სისხლის ბანკში ხდება.

კრიოპრეზერვაცია - ღეროვანი უჯრედების გაყინვა (-180C) და შესაბამის პირობებში შენახვა.

- ძვლის ტვინის გადანერგვის შემდეგ, სრულად ხდება პაციენტის გამოჯანმრთელება?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის წარმატება დამოკიდებულია პაციენტის დიაგნოზსა და დაავადების სიმძიმეზე, ასევე ჩატარებული ტრანსპლანტაციის სახეობასა და ბევრ სხვა პარამეტრზე: დონორის შეთავსების მაჩვენებელზე, ტრანსპლანტაციის შემდგომ ადრეულ და გვიან გართულებებზე, თუმცა უნდა ვიცოდეთ, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაციის დანერგვამდე, ჩატარებული თერაპიის მიუხედევად, პაციენტთა ნაწილი იღუპებოდა. ამ ეტაპზე, ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა.“

R.

პირველად საქართველოში - ოფთალმოლოგიის ეროვნულ ცენტრში რქოვანას შრეობრივი გადანერგვა ლაზერი...
თანამედროვე სამედიცინო სფეროს წარმატება პროფესიონალიზმსა და მაღალტექნოლოგიურ აპარატურას ეფუძნება. საერთაშორისო ტენდენციებს საქართველოშიც აქტიურად უწყობენ ფეხს და ჩვენს მოსახლეობას უკვე აქვს შესაძლებლო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ყველა ვაქცინა, რომელიც შემოვა, არის კარგი, ამიტომ, რაც იქნება, იმით ავიცრათ,“ - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი

ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი „სხვა შუადღეში“ კორონავირუსის შემთხვევების მატებას ეხმიანება და აცხადებს, რომ, შესაძლოა, მოვლენები სხვადასხვაგვარად განვითარდეს:

„კორონავირუსის შემთხვევების გააქტიურება ორ რამეზე მიგვანიშნებს, რომ ყველაფერი ან სტაბილიზაციისკენ წავა, ან შეიძლება მოხდეს ის, რასაც ყველა ისედაც ველოდით და დაიწყოს აღმავლობა, იმიტომ, რომ ეს ვნახეთ ძალიან ბევრ ქვეყანაში. 45 ყურს გვჭრის, მაგრამ ეს რეალურად ძალიან პატარა ციფრია, თუ შევადარებთ სომხეთის, თურქეთის ან აზერბაიჯანის სტატისტიკას. ჩვენ მივეჩვიეთ, დიდი კომფორტი იყო ჩვენთვის, რომ ერთეული შემთხვევები იყო. შეიძლება ეს დასტაბილურდეს."

მაია ბუწაშვილის განმარტებით, კორონავირუსით გარდაცვალების შემთხვევების კლება გამოცდილების დაგროვებით არის გამოწვეული:

„კორონავირუსთან ბრძოლაში გამოცდილება დაგროვდა, მეტი ინფორმაცია არსებობს, მართვა უკეთესი გახდა. სამწუხაროდ, ვირუსის ბუნების ცვლილებასა და შესუსტებაზე ლაპარაკი არ არის. ჩვენ აშკარად ვხედავთ, რომ გარდაცვალების პროცენტი მცირდება, მაგრამ ეს გამოიწვია ტესტირების გაფართოებამ. ადრე ტესტირება უტარდებოდათ მხოლოდ იმ ადამიანებს, ვისაც სიმპტომები ჰქონდა, ვინც სტაციონარში ხვდებოდა. მათ შორის გართულებების რიცხვი უფრო მაღალი იყო. ამჟამად ტესტირება ყველა ქვეყანაში გაფართოებულია, მათ შორის, ფართო მასების ტესტირებაც ხდება. ვირუსის გამოვლენა გაუმჯობესებულია, რის გამოც გართულებების პროცენტი მცირდება. ეს იმიტომ არ ხდება, რომ ვირუსი შესუსტდა. ექიმებმაც ბევრად უკეთ ისწავლეს ვირუსის მართვა.“

ინფექციონისტის თქმით, კორონავირუსის გადადების ყველაზე მეტი შემთხვევა ოჯახურ კონტაქტებს უკავშირდება:

„საოჯახო მჭიდრო კონტაქტების შემთხვევაში ინფიცირდება 30-დან 50 %-მდე, სუფრაზე შეხვედრით, ახლოს ჯდომისას, 7-დან 10 % -მდე, მაღაზიაში საყიდლებზე ყოფნისას არაუმეტეს 1 % -ისა. ზომიერება ყოველთვის უნდა დავიცვათ. მე არასდროს გამირეცხავს სახლში მიტანისას შეფუთვები. კარგია ჰიგიენის წესების დაცვა, მაგრამ ექსტრემალურ მდგომარეობაში ვიყავით გადასულები. პანიკამ ბევრი დადებითი შედეგი მოგვცა, მაგრამ ბევრი ნევროზულ მდგომარეობამდე მიიყვანა. მე ვიცი ადამიანები, რომლებიც ყოველდღე პალტოებს რეცხავდნენ, ადეზინფიცირებდნენ. ეს აბსურდია. ზომიერება ამიტომაც არის საჭირო. რაღაც ვადების მერე ადამიანი ამას ვეღარ უძლებს და ყველაზე საჭირო დროს სრული მოდუნება ხდება. შეიძლება ჩვენ ძალიან ადრე დავიწყეთ ეს ყველაფერი. ევროპაში შეეგუენ კოვიდთან თანაცხოვრებას. იქ შემთხვევები ბევრია, მაგრამ ლეტალური შედეგი, საბედნიეროდ, უკვე ძალიან მცირეა.“

მაია ბუწაშვილი აღნიშნავს, რომ ევროპამ უკვე ისწავლა ვირუსის მართვა:

„ევროპაში ძირითად მოწყვლად ჯგუფებში ვირუსმა უკვე გაიარა. რეანიმატოლოგებმა უკეთ ისწავლეს დაავადების მართვა, იციან, როდის უნდა გადაიყვანონ პაციენტი მართვით სუნთქვაზე და როდის - არა. ეს არ არის ტიპიური ვირუსი, არ აქვს ტიპიური მიმდინარეობა და რა თქმა უნდა, პრაქტიკა დაგროვდა.“

„სიმპტომებით ჩვეულებრივ გრიპს და კოვიდს ერთმანეთისგან ვერ განვასხვავებთ. საბედნიეროდ, არსებობს ტესტირება. ეპიდემიის კერაში ნამყოფი ადამიანის ტესტირებას სახელმფიწო პროგრამა აფინანსებს. რამდენიმე ვაქცინა მესამე ფაზაშია, ორი ფაზა წარმატებით გაიარა. არსად იქნება ჯერჯერობით რუსული ვაქცინა, რომელიც თითქოს დასრულდა, მაგრამ მასზე არ არის საკმარისი ინფორმაცია. ჯერჯერობით არ არსებობს მტკიცებულებები, რომ მან წარმატებით გაიარა გამოცდა. ეს ვაქცინა ჰაერშია გამოკიდებული, ეს ფაზები გავლილი არ აქვს. ჯამში ოთხი ვაქცინაა ძალიან კარგ პოზიციებზე. მათგან მინიმუმ ერთი მაინც დაასრულებს კარგად. წელს ყველა ქვეყანა მობილიზებულია, რომ სტანდარტული გრიპის ვაქცინები ცოტა ადრე შემოიტანოს. როგორც კი გაჩნდება გრიპის ვაქცინები, მაშინვე შეგიძლიათ გაკეთება. ყველა ვაქცინა, რომელიც შემოვა, არის კარგი, ამიტომ, რაც იქნება, იმით ავიცრათ,“ - აცხადებს მაია ბუწაშვილი.


წაიკითხეთ სრულად