Baby Bag

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან

„ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა“ - ინტერვიუ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელთან
როდესაც დიაგნოზი იცი ან მის გარკვევას ელოდები, როდესაც მკურნალობას იწყებ ან ოპერაციისთვის ემზადები, კლინიკაში მისული პროფესიონალიზმთან და თანამედროვე სტანდარტებთან ერთად, ექიმის კაბინეტში გულისხმიერებას ეძებ, ადამიანს, რომელიც შენს ჯანმრთელობაზე იზრუნებს და ემოციურ - ინფორმაციულად ზუსტად გაჩვენებს გასავლელ გზას. სწორედ ასეთი გარემო დახვდა ​MOMSEDU.GE-ს „ნიუ ჰოპიტალსში“ სტუმრობისას, სადაც ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრის ხელმძღვანელ თამარ კვაჭაძესთან ერთად საინტერესო ინტერვიუ მოგიმზადეთ. საუბრის თემა ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციაა, გამოგვყევით, ვიწყებთ:

- თამარ, რომ გვითხრათ, რას გულისხმობს ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია და რას წარმოადგენს ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედები?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია ჰემატოლოგიური და ონკოჰემატოლოგიური დაავადებების მკურნალობის ფართოდ გავრცელებული მეთოდია, რომელიც დაზიანებული უჯრედების მოცილებასა და მათი ახალი, ჯანმრთელი უჯრედებით ჩანაცვლებას გულისხმობს. ძვლის ტვინი ერთადერთი ქსოვილია, რომელიც ღეროვანი უჯრედების, ანუ CD34 + -ის ყველაზე მეტ რაოდენობას შეიცავს. ღეროვანი უჯრედი კი მთელი ცხოვრების მანძილზე მონაწილეობს ქსოვილებისა და ორგანოების განვითარებასა და რეგენერაციაში. მათი გამრავლების, დაყოფის და დიფერენცირების შედეგად პერიფერიულ სისხლში ვიღებთ თეთრ უჯრედებს – ლეიკოციტებს, წითელ უჯრედებს – ერითროციტებს და შემადედებელი ფუნქციის მქონე უჯრედებს – თრომბოციტებს.”

- რომელი დაავადებების მქონე პაციენტებს სჭირდებათ ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია?

თამარ კვაჭაძე: „მწვავე და ქრონიკული ლეიკემიები, ონკოლოგიური პათოლოგიები, მიელომური დაავადება, აპლასტიური ანემია თუ სხვა. განსხვავებული დაავადებების დროს, ჩვენების მიხედვით სხვადასხვა სახის ტრანსპლანტაციის ჩატარებაა საჭირო. აღსანიშნავია, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია სამ ძირითად ჯგუფად იყოფა: 1. აუტოლოგიური, რომლის დროსაც საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა ხდება; 2. ალლოგენური, ანუ სხვისი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და 3. ჭიპლარის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა. აუტოლოგიურ გადანერგვას ვატარებთ, თუ პაციენტს ძვლის ტვინი არ აქვს დაზიანებული და საშუალება გვაქვს, ისე დავასტიმულიროთ ის, რომ საკუთარი ღეროვანი უჯრედების გადასხმა მოხდეს.“

- როგორ ხდება პაციენტის მომზადება ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციისთვის?

თამარ კვაჭაძე: „ვიწყებთ წინა სატრანსპლანტაციო კვლევებით, რომელიც სრული სპექტრის ლაბორატორიულ და ვირუსულოგიურ გამოკვლევებს, ინსტრუმენტულ კვლევებს - მათ შორის : კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT), მაგნიტურ-რეზონანსული (MRT) და სხვა მაღალტექნოლოგიური კვლევები.“

გეტყვით, რომ ონკო-ჰემატოლოგიისა და ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის ცენტრი „ნიუ ჰოსპიტალსში“ 2019 წელს გაიხსნა და მას შემდეგ 20-ზე მეტ პაციენტს ჩაუტარდა ტრანსპლანტაცია; კლინიკისთვის ეს საკმაოდ საამაყო მაჩვენებელია, რაშიც დიდი წვლილი სწორედ თამარ კვაჭაძის გუნდს მიუძღვის.

უმნიშვნელოვანესია ექიმების, ექთნებისა და ექთნის დამხმარეების კვალიფიკაცია. გუნდი იტალიის საუნივერსიტეტო კლინიკაშია გადამზადებული, ცენტრი დაკომპლექტებულია საუკეთესო ჰემატოლოგებით და აქვს მხარდაჭერა ევროპის წამყვანი სპეციალისტებისგან.

- პროცედურულად რამდენად რთულია ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა და რა ტექნოლოგიურ მხარდაჭერას საჭიროებს?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა არ არის ოპერაცია, რაც ხშირად ეშლებათ. ესაა უჯრედების შემცველი მასის გადასხმა ცენტრალურ ვენაში. ჩვენ არ გვჭირდება საოპერაციო და ანესთეზია, თუმცა გვჭირდება სტანდარტების უმკაცრესი დაცვით მოწყობილი დეპარტამენტი, რომელიც იზოლირებულ პალატებს, წნევის, ჟანგბადისა და ტენიანობის გაჯერების ხარისხის მექანიზებულ კონტროლს მოიცავს. თითოეული დეტალს, მათ შორის სარემონტო მასალების ხარისხსაც კი გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.“

საგულისხმოა, რომ ტრანსპლანტაციის შემდეგ, პაციენტს სისხლის ანალიზი ეცვლება. არის პერიოდი, როდესაც ლეიკოციტების რაოდენობა ნულს უტოლდება, მის გარეშე კი ორგანიზმს არ აქვს დამცველობითი უნარი და ნებისმიერი ბაქტერიისა თუ ვირუსის მიმღებია. სწორედ ამიტომ აქვს უდიდესი მნიშვნელობა გარემოში თითოეული დეტალის ხარისხს. აღნიშნული ნულოვანი ფაზა, ვიდრე ძვლის ტვინი დაიწყებს ფუნქციონირებას, არის ყველაზე კრიტიკული მომენტი და ამ პერიოდში პალატების სტანდარტების დაცვის პარალელურად უმნიშვნელოვანესია მოვლის ხარისხიც.

- როგორ ხდება ძვლის ტვინის მოგროვება-დამუშავება და შენახვა „ნიუ ჰოსპიტალსში“?

თამარ კვაჭაძე: „მაგალითად, აუტოლოგიური ტრანსპლანტაციის დროს შემდეგი ეტაპები გამოიყოფა: მობილიზაცია, როდესაც პაციენტს სპეციალური მედიკამენტის ინექცია უტარდება, რაც ღეროვანი უჯრედების მობილიზებას, ძვლის ტვინიდან პერიფერიულ სისხლში გადმოსვლას იწვევს.

კოლექცია, როდესაც ცენტრალური ვენის კათეტერიდან ვენური სისხლის ცირკულირება სპეციალურ აპარატში ხდება, შედეგად კი ღეროვანი უჯრედები გამოიყოფა.

მიღებული უჯრედების შესანახად დამუშავება სისხლის ბანკში ხდება.

კრიოპრეზერვაცია - ღეროვანი უჯრედების გაყინვა (-180C) და შესაბამის პირობებში შენახვა.

- ძვლის ტვინის გადანერგვის შემდეგ, სრულად ხდება პაციენტის გამოჯანმრთელება?

თამარ კვაჭაძე: „ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის წარმატება დამოკიდებულია პაციენტის დიაგნოზსა და დაავადების სიმძიმეზე, ასევე ჩატარებული ტრანსპლანტაციის სახეობასა და ბევრ სხვა პარამეტრზე: დონორის შეთავსების მაჩვენებელზე, ტრანსპლანტაციის შემდგომ ადრეულ და გვიან გართულებებზე, თუმცა უნდა ვიცოდეთ, რომ ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაციის დანერგვამდე, ჩატარებული თერაპიის მიუხედევად, პაციენტთა ნაწილი იღუპებოდა. ამ ეტაპზე, ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია მათი გადარჩენის ერთადერთი გზაა.“

R.

პირველად საქართველოში - ოფთალმოლოგიის ეროვნულ ცენტრში რქოვანას შრეობრივი გადანერგვა ლაზერი...
თანამედროვე სამედიცინო სფეროს წარმატება პროფესიონალიზმსა და მაღალტექნოლოგიურ აპარატურას ეფუძნება. საერთაშორისო ტენდენციებს საქართველოშიც აქტიურად უწყობენ ფეხს და ჩვენს მოსახლეობას უკვე აქვს შესაძლებლო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​თავის ტვინის სრულყოფილი კვლევა ყველაზე მძლავრი მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფით ,,ნიუ ჰოსპიტალსშია’’ ხელმისაწვდომი

​თავის ტვინის სრულყოფილი კვლევა ყველაზე მძლავრი მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფით ,,ნიუ ჰოსპიტალსშია’’ ხელმისაწვდომი

,,ნიუ ჰოსპიტალსში’’ 3 ტესლა სიმძლავრის ულტრათანამედროვე მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფის საშუალებით დროის მოკლე მონაკვეთში ტარდება თავის, ზურგის ტვინისა და ხერხემლის სვეტის დეტალური კვლევა, როგორც სტრუქტურული, ასევე ფუნქციური.

ამ თემაზე უფრო დეტალურად MomsEdu.ge-ს ნიუ ჰოსპიტალსის რადიოლოგი მაია გაგუა ესაუბრა.

  • რა უპირატესობები და მახასიათებლები აქვს 3 ტესლა სიმძლავრის ულტრათანამედროვე მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფს?

მაია გაგუა: „თუ შევადარებთ სხვა ტომოგრაფებს, აღნიშნული ტომოგრაფით კვლევა ბევრად უფრო კომფორტულია პაციენტებისთვის და პროგრამული თვალსაზრისით მეტად უზრუნველყოფილია, აქვს ახალი რეჟიმები, რაც ძალიან გვეხმარება სხვადასხვა დაავადების ადრეულ დიაგნოსტირებასა და წარმონაქმნების დროულ აღმოჩენაში, როცა მათი ზომა ჯერ კიდევ რამდენიმე მილიმეტრია.

პედიატრიულ პოპულაციაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აღნიშნული აპარატით კვლევების ჩატარება, რადგან უფრო სწრაფი და ინფორმატიულია სხვა ტომოგრამებთან შედარებით. 6 წლამდე ასაკის ბავშვების გამოკვლევა ხდება დაძინებით, რომელიც გრძელდება მაქსიმუმ 20-30 წუთი, კვლევის დასრულებისთანავე ბავშვი იღვიძებს და 1-საათიანი ანესთეზიოლოგის მეთვალყურეობის შემდეგ მიდის სახლში“.

  • ულტრათანამედროვე მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის საშუალებით შესაძლებელია სხვადასხვა დაავადების დიაგნოსტირება, მათშორის ნევროლოგიური დაავადებების. ხაზგასასმელია, რომაღნიშნული მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფის საშუალებით საკმაოდ გამარტივებულია ნევროლოგიური დაავადებების დიაგნოსტირება.

მაია გაგუა: „დიახ, ულტრათანამედროვე მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფი საშუალებას გვაძლევს დროის მოკლე მონაკვეთში მივიღოთ უმაღლესი ვიზუალიზაციის მქონე გამოსახულება, შევისწავლოთ თავის ტვინის სისხლძარღვები არაინვაზიურად - უკონტრასტოდ, სპეციალური რეჟიმების საშუალებით განვსაზღვროთ თავის ტვინის პერფუზია სხვადასხვა დაავადების დროს, შევისწავლოთ სხვადასხვა მეტაბოლიტი სხვადასხვა დაავადების დროს, რაც აუმჯობესებს დიაგნოსტიკას და მკვეთრად ამცირებს დიფერენციულ დიაგნოსტიკას. ნეიროქირურგებისთვის ძალიან ინფორმატიულია პრეოპერაციული დაგეგმარებისთვის და ოპერაციის მასშტაბის განსაზღვრისთვის, რათა თავიდან ავირიდოთ პოსტოპერაციული ნევროლოგიური დეფიციტი და გართულებები“.

  • როგორც აღნიშნეთ, ნევროლოგიური დაავადებების კვლევის პროცესი გამარტივებულია, რა დრო სჭირდება და რამდენად კომფორტულად გრძნობს თავს კვლევისას პაციენტი?

მაია გაგუა: „ახალი აპარატით კვლევის პროცედურა უფრო სწრაფია და გრძელდება 15-დან 30-წუთამდე. ნაკლები ხმაურია, პაციენტს შეუძლია კვლევის განმავლობაში სასურველი მუსიკის მოსმენა. აბსოლუტურად უსაფრთხოა ბავშვებისა და ორსულებისთვის, რადგან ამ გამოკვლევის დროს არ არის რენტგენული გამოსხივება, კვლევა დაფუძნებულია მაგნიტური ველის არსებობაზე, რომელიც საფრთხის შემცველი არ არის“.

  • ნევროლოგიური დაავადებების კვლევამდე რაიმე სახის მომზადება თუ სჭირდება პაციენტს, რა უნდა გაითვალისწინოს?

მაია გაგუა: „კვლევამდე პაციენტს არანაირი მომზადება არ ესაჭიროება. რაც შეეხება კვებას, არც აქ არის შეზღუდვა საჭირო“.

  • და ბოლოს, რამდენად მნიშვნელოვანია ზოგადად და კონკრეტულად ნევროლოგიური დაავადებების ადრეული დიაგნოსტირება?

მაია გაგუა: „ადრეული დიაგნოსტირება ნევროლოგიური დაავადების დროს ძალიან მნიშვნელოვანია, ისევე, როგორც სხვა დაავადებების დროს, რათა თავიდან ავიცილოთ შორსწასული შემთხვევები და მინიმუმამდე დავიყვანოთ გართულებები და ინვალიდობის რისკი.

ამ კვლევის ჩატარებას ვურჩევ ყველა ადამიანს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია პროფილაქტიკის მიზნით, რათა არაინვაზიურად მოახდინოს თავის ტვინის ანევრიზმის სკრინინგი და თავიდან აიცილოს ის გართულებები, რაც ამ დაავადებას ახასიათებს ანევრიზმის გასკდომის შემთხვევაში; ასევე, აუცილებელია ამ კვლევის ჩატარება ნებისმიერი ნევროლოგიური დეფიციტის მქონე პაციენტებში, როგორიცაა: თავისა და ხერხემლის ტკივილი, კიდურების სისუსტე და დაბუჟება, მეტყველების პრობლემები, გულყრა და ა. შ“.

R. 

წაიკითხეთ სრულად