მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„როგორ შეიძლება ქალი ასე გაუშვა კაცმა, პატივი არ სცე, არ მიხედო შენს ოჯახს?! როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს?“ - დეკანოზი შალვა კეკელია
დეკანოზმა შალვა კეკელიამ ქალის პატივისცემის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ტრადიციულად საქართველოში მამაკაცები ქალებს პატივს სცემდნენ, თუმცა კომუნისტურმა წყობამ ადამიანის გონება დაამახინჯა და ბევრი რამ შეცვალა:
„ადამიანის გონება დამახინჯდა კომუნისტების დროს. დაამახინჯეს ქართველი კაცის გონება. ის ცოლს ხელს ურტყამდა, აგინებდა, საშინლად ექცეოდა. მე ბაბუაჩემისგან მახსოვს, ოჯახში რომ შევიდოდა ბაბუა, თუ დაინახავდა, რომ კაცი უხეშად დაელაპარაკებოდა ქალს, იმ სახლს ბაბუაჩემი ტოვებდა. კაცი, რომელიც საკუთარ ცოლს პატივს არ სცემს, უხეშად ელაპარაკება მას, ის მე როგორ მცემს პატივს, რად მინდა მაგის პატივისცემა?! როგორ შეიძლება კაცი ქალს როდესმე ასე მოექცეს?!“
მამა შალვა კეკელიას თქმით, ქალბატონების დიდი ნაწილი უცხოეთში მუშაობს და ოჯახებს მძიმე შრომით არჩენს:
„ჩვენი ქალების ძალიან დიდი პროცენტი გასულია უცხოეთში. იქ მუშაობენ, წვალობენ ჩვენი ქალები, იქიდან არჩენენ ამ ოჯახებს. რომ არა ეს ქალბატონები, ქართველი ქალები, დღეს რა მძიმე მდგომარეობაში იქნებოდა ჩვენი ქვეყანა! ძალიან ბევრი მათგანი საშინელ სამსახურშია, ძალიან ბევრი საშინელი შრომით შრომობს. ეს არის კაცების ბრალი, რომ ქალებს ასე მოუწიათ წასვლა და მუშაობა. როგორ შეიძლება ქალი ასე გაუშვა კაცმა, პატივი არ სცე, არ მიხედო შენს ოჯახს?! როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს?! ჩვენი ბრალია ეს, რომ ქართველ ქალს უწევს ქვეყნის დატოვება და უცხოეთში მუშაობა.“
„როგორ შეიძლება ასეთ მდგომარეობაში იყოს ჩვენი ქვეყანა?! გული მწყდება, ძალიან ბევრს ვფიქრობ ამაზე. როგორ შეიძლება, რომ ბავშვები დედების გარეშე იზრდებიან სახლებში?! ეს ადამიანები გმირები არიან, ვინც უცხოეთში მუშაობს. ისინი ძალიან ბევრს წვალობენ, ბევრ ოჯახს არჩენენ. ღმერთმა დაგლოცოთ, ქალბატონებო! ერთი რამ უნდა იცოდეთ, რომ თქვენზე ბევრი რამ არის დამოკიდებული, თქვენს სიწმინდეზე, თქვენს მონდომებაზე, თქვენს ლოცვაზე. ქალს შეუძლია კაცი ძალიან დიდ სიმაღლეზე აიყვანოს. თქვენ ეს შეგიძლიათ, რომ გააკეთოთ. უნდა გაამხნევოთ, ძალა მისცეთ კაცებს. კაცებმა თქვენზე უნდა იფიქრონ, თქვენ კი კაცებზე. ერთმანეთს უნდა დავეხმაროთ, შევეწიოთ ყველანი, რომ ეს ქვეყანა სხვა სიმაღლეზე ავიდეს,“ - აღნიშნა მამა შალვა კეკელიამ.