Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მოგიწოდებთ კოლეგებო, დამნაშავეების ძებნის სანაცვლოდ, მეტი აქტიურობა გამოვიჩინოთ სხვადასხვა პროექტის განხილვის დროს“ - ​პროფკავშირების პრეზიდენტის განცხადება

„მოგიწოდებთ კოლეგებო, დამნაშავეების ძებნის სანაცვლოდ, მეტი აქტიურობა გამოვიჩინოთ სხვადასხვა პროექტის განხილვის დროს“ - ​პროფკავშირების პრეზიდენტის განცხადება

საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის პრეზიდენტი მაია კობახიძე განცხადებას ავრცელებს. გთავაზობთ მის მიმართვას:

„ძვირფასო კოლეგებო,
მიმდინარე წლის 11 მარტს, „მასწავლებლის პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემით“ განსაზღვრულ მასწავლებელთა პროფესიულ ვალდებულებებზე სპმთპ-ის ​განცხადებამ, ნაცვლად შემოთავაზებულ წინადადებებზე მსჯელობისა, არაერთგვაროვანი შეფასებები გამოიწვია.

  • განვმარტავ, რომ ისევე როგორც სხვა შემთხვევებში, ჩემს მიზანს წარმოადგენდა ერთად მოგვეძებნა პრობლემის გადაჭრის გზები და შესაბამისად, შემოგთავაზეთ კონკრეტული წინადადებები. სამწუხაროდ, სოლიდური მსჯელობის მაგივრად, მივიღეთ აბსოლუტურად დაუმსახურებელი კრიტიკა მასწავლებლის სახლისადმი. ალბათ არ არის საჭირო, მაგრამ მაინც მინდა შეგახსენოთ, რომ სქემის განხილვა და დამტკიცება, არ არის მასწავლებლის სახლის ექსკლუზიური უფლება. პროექტს იხილავს განათლების სამინისტროს სპეციალური კომისია, რომელშიც სამინისტროს ხელმძღვანელებთან ერთად, წარმოდგენილნი არიან ექსპერტები, არასამთავრობო ორგანიზაციები და მათ შორის მეც. როგორც თქვენთვის ცნობილია, პროექტები იგზავნება სკოლებში, პედაგოგიურ კოლექტივებში განსახილველად. საზოგადოების ფართო ჩართულობისა და განხილვების შემდეგ, სქემის საბოლოო ვარიანტს ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა. პირადად მე, პასუხს ვაგებ საკუთარ ქმედებებზე.
  • გამომდინარე იქიდან, რომ სქემით განსაზღვრული სავალდებულო ტრენინგები ემსახურება კვალიფიკაციის ამაღლებას და უწყვეტი პროფესიული განვითარების ხელშეწყობას, ყოველგვარი კრიტიკის გარეშე გავიზიარე ეს ნორმა, რაც ითვალისწინებს ერთი აკადემიური წლის განმავლობაში 5-დღიან, 3-დღიან და 2-დღიან ტრენინგებს. ნურც ის დაგვავიწდება, რომ რეფორმის მიმდინარეობის პროცესში, მასწავლებლები ვალდებულებების დაწესებასთან ერთად, ყოველთვის ითხოვდით სახელმწიფოს მხრიდან კვალიფიკაციის ამაღლების უზრუნველყოფას. ახალი სქემის ამოქმედებამ პრაქტიკაში სხვა პრობლემები წარმოშვა და ამიტომ შემოგთავაზეთ ჩემი წინადადებები განსახილველად. გამომდინარე ზემოაღნიშნულიდან, თქვენი კრიტიკა, ერთნაირად გვეხება ყველას - მეც, კომისიის სხვა წევრებსაც და განხილვაში მონაწილე სკოლების პედაგოგებსაც.
  • არის შემთხვევები, როდესაც ფურცელზე გადატანილი კეთილი მიზანი იძლევა უარყოფით უკუკავშირს. და საერთოდ, მიმაჩნია რომ, მეტი დაკვირვებით და გააზრებით უნდა გადავწყვიტოთ მასწავლებლისათვის ვალდებულებების დაკისრების საკითხი.
  • ჩვენთვის ჯერ უცნობია „ახალი სკოლის მოდელით“ გათვალისწინებული მასწავლებლის ვალდებულებები. ყველაფერი ახალი ძნელად მისაღებია. გარკვეული უკმაყოფილება გამოითქვა „ახალი სკოლის მოდელში“ ჩართული მასწავლებლების მხრიდანაც. ამ მიმართულებით დაწყებული აქვს მუშაობა ჩვენი ორგანიზაციის პროფესიული განვითარების ცენტრის წარმომადგენლებს. სამწუხაროდ, არ მიგვიღია მონაწილეობა „ახალი სკოლის მოდელის“ პროექტის განხილვაში. შესაბამისად, ამ ეტაპზე, საკითხის ძირეული შესწავლის გარეშე, თავს ვიკავებთ ანალიზისა და კომენტარებისაგან. გთხოვთ, „ახალი სკოლის მოდელში“ მონაწილე სკოლების მასწავლებლებს, გაგვიზიაროთ თქვენი მოსაზრებები და წინადადებები, რა ფორმითაც გსურთ!
  • მოგიწოდებთ კოლეგებო, დამნაშავეების ძებნის სანაცვლოდ, მეტი აქტიურობა გამოვიჩინოთ სხვადასხვა პროექტის განხილვის დროს, რაც მიმდინარეობს სკოლებში და დროულად მოგვაწოდოთ თქვენი კრიტიკული შენიშვნები რეაგირებისათვის.

ნუ გამიგებთ ისე, რომ შევცვალე ჩემი პოზიცია. ვითხოვთ პროფესიული ვალდებულებების ვადების შეცვლას და ცალკეული ნორმების დაკონკრეტებას.
  • ვიყავი, ვარ და ვიქნები თქვენი ინტერესების დამცველი!

​P. S. ერთი თვეც არ არის გასული, რაც მოსწავლე და მასწავლებელი დაუბრუნდა სკოლას და სწავლა-სწავლებისა და რეალური, საგაკვეთილო პროცესის ჩვეულ კალაპოტში გადატანას დიდი დრო და ძალისხმევა დასჭირდება. არც კორონავირუსის მესამე ტალღისგან ვართ დაცული, როგორც ეს გვაჩვენა ევროპის ზოგიერთ ქვეყანაში ეპიდემიოლოგიური ვითარების გამწვავებამ და შესაბამისად, სკოლების ხელმეორედ დახურვამ. სასწავლო წლის დასრულებამდე ძალიან მცირე დროა დარჩენილი. ამიტომ უნდა ვიმსჯელოთ მასწავლებელთა პროფესიული ვალდებულებების გადავადების თაობაზე.

ალბათ, კორონავირუსით გამოწვეულმა სტრესმა და სხვა პრობლემებმა, ისევე როგორც ყველაზე, ბევრ პედაგოგზეც იმოქმედა უარყოფითად, ობიექტურობის დაცვის თვალსაზრისით,“ - აღნიშნულია საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

წაიკითხეთ სრულად