Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ახალი სკოლის მოდელში" ჩართული მასწავლებლები ვერ მიიღებენ რაიმე ბონუსებს, რაც საჭიროა სქემაში წინსვლისთვის. ჩვენ არ ვმოქმედებთ ამ პრინციპით''

,,ახალი სკოლის მოდელში" ჩართული მასწავლებლები ვერ მიიღებენ რაიმე ბონუსებს, რაც საჭიროა სქემაში წინსვლისთვის. ჩვენ არ ვმოქმედებთ ამ პრინციპით''

განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს ზოგადი განათლების სამმართველოს უფროსი მარიამ ჩიქობავა სოციალურ ქსელში ,,ახალი სკოლის მოდელის'' პროექტზე საუბრობს. გთავაზობთ მის პოსტს სიტყვა-სიტყვით:

,,მეგობრებო, კოლეგებო, როგორც იცით, საქართველოს 600-მდე სკოლა ჩართულია ეროვნული სასწავლო გეგმის დანერგვის მხარდამჭერ პროექტში - "ახალი სკოლის მოდელი".

1. ამ პროექტში ჩართვა არის ნებაყოფლობითი. მეორე სემეტრიდან 600-ზე მეტმა სკოლამ მოგვმართა, მაგრამ ამდენი ვერ ჩავრთეთ, რადგან ადამიანური რესურსი დასაზღვრულია,;დავამატეთ 300-მდე სკოლა, მეორე - 300-ს სექტემბრიდან ჩავრთავთ;

2. ვინც ჩართულია, იმ სკოლების წარმომადგენელ პედაგოგებს აქვთ შესაძლებლობა (და არა ვალდებულება), რომ დაესწრონ კვირაში სამჯერ საკონსულტაციო შეხვედრებს. ეს არის სკოლების მხარდაჭერა და დახმარება, მაგრამ არა - თავსმოხვევა. თუკი კონკრეტული მასწავლებელი თვლის, რომ თავად შეუძლია მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის მოთხოვნების გათვალისწინებით წარმართოს სწავლა-სწავლების პროცესი, ამას მხოლოდ მივესალმებით. მაგრამ თუ კი გსურთ სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმების გუნდისგან მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის პრინციპების გაცნობა, მაშინ სიამოვნებით ვითანამშრომლებთ თქვენთან;

3. ჩართულ სკოლებს და მასწავლებლებს მხოლოდ მადლობას ვეტყვით, ვინაიდან თქვენთან თანამშრომლობა, პირველ რიგში, ჩვენ გვჭირდება. მიუხედავად იმისა, რომ სამინისტროს საგნობრივი ექსპერტების უმრავლესობა თავად არის მასწავლებელი, ჩვენთვის უმნიშვნელოვანესია მასწავლებლებში დაგროვილი გამოცდილების გაზიარება, ამ პოტენციალის განვითარება და მოსწავლეების წინსვლაზე ერთობლივად ზრუნვა;

4. ყველა იმ სკოლისთვის - საჯარო და კერძოსთვის - რომლებიც ამ ეტაპზე ვერ ერთვებიან, მაგრამ სურვილი აქვთ, ღიაა საკონსულტაციო რეჟიმი. ყველა მსურველი პედაგოგისთვის (და ასეთი ორიათასზე მეტი იყო პირველ სემესტრში) დაგეგმილია მთელი სემესტრის განმავლობაში კვირაში ორჯერ საკონსულტაციო შეხვედრები. ჩასართავად მიმართეთ თქვენს დირექტორებს, რესურსცენტრებს, ან სამინისტროს, ან მე პირადად. გასული სემესტრიდან ჩართული მოხალისე მასწავლებლების დამსახურებაა დიდწილად, რომ მეორე სემესტრში 600-ზე მეტმა სკოლამ მოგვმართა;

5. "ახალი სკოლის მოდელში" ჩართული მასწავლებლები ვერ მიიღებენ რაიმე ბონუსებს, რაც საჭიროა სქემაში წინსვლისთვის. ჩვენ არ ვმოქმედებთ ამ პრინციპით. ჩვენ მხოლოდ თქვენი მოტივაცია და თქვენი მონდომება გვეიმედება, ამიტომ ჯილდოებს არ გაძლევთ, მაგრამ შეგაიარაღებთ ისეთი ძალით, რომელსაც შემოქმედებითი თავისუფლება და კიდევ უფრო მეტი თავდაჯერება ჰქვია, გაგაცნობთ ისეთ მიდგომებს, რომლებიც შეიძლება საინტერესო აღმოჩნდეს თქვენთვის და კიდევ უფრო მეტი ბიძგი მოგცეთ სიახლეების დასანერგად;

6. აქვე იმასაც ვიტყვი, რომ 400-მდე საგნის ექსპერტიდან, რომლითაც მთელ საქართველოს ვფარავთ, შესაძლოა ყველა არ აკმაყოფილებდეს ისეთ დონეს, როგორსაც ვისურვებდით, მაგრამ ჩვენც ვსწავლობთ, ვვითარდებით, თქვენგან ვსწავლობთ და ასე ურთიერთდახმარებით წინ მივდივართ.

დაბოლოს, კიდევ ერთხელ მინდა დაგიდასტუროთ, რომ ეს არის მხოლოდ თქვენს მხარდაჭერაზე მიმართული პროექტი. ჩვენი ექსპერტები არ არიან თქვენი მენტორები, რომლებმაც ჭკუა უნდა გასწავლოთ. ვინც ჩართულები ხართ, ამას აუცილებლად იგრძნობდით უკვე, სადღაც იქნება ცალკეული გამონაკლისებიც ალბათ, მაგრამ ჩვენი ექსპერტების აბსოლუტური უმრავლესობა ძალიან კეთილგანწყობილ გარემოს ქმნის თქვენთვის, მათ სწამთ და სჯერათ, რომ კეთილშბილურ საქმეს ემსახურებიან და ეს ნამდვილად გადამდებია. სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმების გუნდის დამოკიდებულება და განწყობა ასეთია: ვეხმარებით ერთმანეთს წინსვლისთვის, სადაც სისუსტეს იგრძნობთ, იქ შემოგეშველებით. არანაირი ფორმალობები, ან ქაღალდზე შესრულებული აქტივობები ჩვენ არ გვჭირდება, არც საჩვენებელი გაკვეთილები. ამიტომ არ გვაქვს ამ პროექტში გაკვეთილზე დასწრება და შემოწმება. ჩვენთვის მნიშვნელოვანია თუნდაც ერთი წინგადადგმული ნაბიჯი, გუშინდელზე უკეთესი გაკვეთილი, ჩვენთვის მნიშვნელოვანია თქვენ არ იყურებოდეთ საათზე, რომ გაკვეთილის მეორე ან მესამე ფაზა არ გამოგრჩეთ, ჩვენთვის მნიშვნელოვანია თქვენი შემოქმედებითი თავისუფლება, მნიშვნელოვანია გაყვეთ კლასს; კლასს არა, თითოეულ მოსწავლეს და ამისთვის სწორედ იმდენი დრო დახარჯოთ, რამდენიც დაგჭირდებათ, ისეთი აქტივობები გამოიყენოთ, რომელსაც თქვენი მოსწავლეები ინტერესით გაყვებიან,'' - აღნიშნავს მარიამ ჩიქობავა. 

წაიკითხეთ სრულად