Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მასწავლებელმა ერთხელ ასეთი რამე მიჩურჩულა ყურში, ჩემი ხუთიანები წითლდებიან ორიანების გვერდზე და რა ვქნათო''

,,მასწავლებელმა ერთხელ ასეთი რამე მიჩურჩულა ყურში, ჩემი ხუთიანები წითლდებიან ორიანების გვერდზე და რა ვქნათო''

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სკოლის პერიოდი გაიხსენა და მასწავლებლის შესახებ ისაუბრა, რომელმაც მას საკუთარი თავის რწმენა დაუბრუნა: 

,,სწავლა ყველა ბავშვს უყვარს, მაგრამ ვაძულებთ. მეც შემაძულეს. რუსული არ გამაგებინა მასწავლებელმა და მომაყარა ორიანები, მათემატიკაში რაღაც ვერ გავიგე, ისევ ორიანები, მერე ფიზიკა, ქიმია, ვერ ვიგებდი ამ საგნებს და დამხმარე არავინ არ მყავდა. დაშინებული ვიყავი, მეგონა ვერაფერს ვერ ვისწავლიდი. ასე გადავედი მე-6 კლასში ორიანებით. მე-7 კლასშიც ოროსანი გახლდით. მე ახლა იმ ორიანებს ძალიან ვაფასებ, იმ ორიანებმა იყო და იმის გაგებამ, რომ თუ მე არა, მაშ, ვინ მიშველის მე. იმ ორიანებიდან რომ ამოვძვერი, მაშინ გავხდი კაცი. შემდეგ უკვე კარგი მოხდა. მოვიდა მასწავლებელი, რომელიც ჩემთვის იყო დაბადებული, ასე მეგონა მე.''

,,მე ასეთი წარმოდგენა მაქვს, რომ ყველა ბავშვს ერთი მასწავლებელი მოუვა ცხოვრებაში და ყველა მასწავლებელი ერთი ბავშვისთვის არის გაჩენილი ქვეყანაზე, არა იმიტომ რომ თაობები გაზარდოს, არა, ერთი უნდა გაზარდოს. რომელია ეს ერთი, მასწავლებელმა არ იცის, ამიტომ ყველას ისე უნდა მოექცეს, როგორც ერთს. ასეთი მასწავლებელი მომადგა მე, როდესაც ვიყავი მე-7 კლასში, ვარვარო ვარდიაშვილი, ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი იყო. მან დამიწერა პირველი ხუთიანები.''

,,არ მეკუთვნოდა და დამიწერა, არ ვიცი რატომ, მას თავისი განზრახვები ჰქონდა. ამ ხუთაინებმა ფრთები შემასხა, მაშ, შემძლებია. რაც მთავარია, ერთხელ ასეთი რამე მიჩურჩულა ყურში, ჩემი ხუთიანები წითლდებიან ორიანების გვერდზე და რა ვქნათო. მასწავლებლის სიყვარულმა გადამაწყვეტინა, რომ ეს ორიანები რაღაცნაირად მომესპო. დავიწყე ჯერ ყველაფრის ზეპირად სწავლა, ზეპირობამ ორიანები გააქრო, სამიანები გააჩინა. მერე ნაზეპირები კიდეც გავიცნობიერე, მე-7 კლასში 4-იანები და 5-იანები მყავდა, მე-9 კლასში უკვე ხუთოსანი ვიყავი, მარტო რუსულში ვიყავი ოროსანი. ვარო მასწავლებელმა ჩემი თავის რწმენა დამიბრუნა, ჩემი თავი მუჭში დავისვი და მაგრად მოვუჭირე ხელი. დედას არ შეეძლო დამხმარებოდა, სხვა მასწავლებლები ამის გამო თავს არ იკლავდნენ. ერთადერთი ვარვარა მასწავლებელი დედის მსგავსი იყო,'' - აღნიშნულის შესახებ აკადემიკოსმა შალვა  ამონაშვილმა გადაცემაში ​„დროება“ ისაუბრა.

წაიკითხეთ სრულად