​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

მცოდნე დედები

მშობლების მაგალითი ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილია - როგორ აღვზარდოთ მზრუნველი ბავშვი

4 წლის წინ

ბავშვები ადრეული ასაკიდანვე სწავლობენ სხვა ადამიანების გრძნობებისა და განწყობების ​ამოცნობას. მიუხედავად ამისა, ისინი ხშირად ვერ აცნობიერებენ, როგორ უპასუხონ თანატოლებისა თუ უფროსების გარკვეულ ქმედებებს. ზრდასრული ადამიანები მცირეწლოვანი ბავშვების მხრიდან გამოვლენილ ეგოიზმს, როგორც წესი, ნორმალურ მოვლენად მიიჩნევენ, რადგან ითვლება, რომ ბავშვი ყოველთვის ეგოს გავლენით მოქმედებს და ამაში გასაკვირი არაფერია. მშობლები ვერ ხვდებიან, რომ ბავშვებს სხვა ადამიანების განცდების გაზიარების საოცარი უნარი აქვთ და მათთვის სხვებისადმი თანაგრძნობის გამოვლენის სწავლება რთული სულაც არ არის. ემპათიას ნებისმიერ ურთიერთობაში საბაზისო მნიშვნელობა აქვს. ჩვენს სტატიაში შემოგთავაზებთ საინტერესო ხერხებსა და მეთოდებს, რომელთა დახმარებით მზრუნველი და თანამგრძნობი ბავშვის აღზრდა არ გაგიჭირდებათ.

გაამდიდრეთ ბავშვის ლექსიკური მარაგი

ბავშვებს საკუთარი ემოციების ვერბალურად გამოხატვა ძალიან უჭირთ, რადგან მათ სათანადო ლექსიკური მარაგი არ გააჩნიათ. ასწავლეთ თქვენს შვილს ისეთი სიტყვები, რომლებიც მას გრძნობების გამომჟღავნებაში შეუწყობს ხელს. მაგ. თუ თქვენი ერთ-ერთი შვილი საკუთარ დას ან ძმას გაუბრაზდა და ტირის, მეორე შვილს შემდეგი კითხვით მიმართეთ: „რატომ ტირის შენი და/ძმა?“ ბავშვი, სავარაუდოდ, მოკლე პასუხით შემოიფარგლება და გიპასუხებთ, რომ არაფერი იცის. შემდეგ ჯერზე ბავშვს გარკვეული მიმართულება თავად უნდა მისცეთ. შეცვალეთ კითხვის ფორმულირება და თქვენს შვილს სწორი პასუხის აღმოჩენაში დაეხმარეთ. უთხარით მას, რომ, შესაძლოა, მისი დის ან ძმის ტირილის მიზეზი ის სათამაშო იყოს, რომელიც მან დაუკითხავად აიღო. მსგავსი მინიშნებები თქვენს შვილს სხვების განცდებისა და ემოციების გაცნობიერებაში დაეხმარება, გარდა ამისა, ის საკუთარი ნააზრევის უკეთ გადმოცემასაც ისწავლის. ბავშვებს ყურადღების ცენტრში ყოფნა ძალიან უყვართ. თუ გსურთ ბავშვს რაიმე ასწავლოთ, ეს მის პირად გამოცდილებაზე დაყრდნობით უნდა გააკეთოთ. აჩვენეთ თქვენს შვილს მისი ფოტოებით სავსე ალბომი და თითოეული ფოტოს შესახებ თქვენი მოსაზრებები გამოთქვით. აუხსენით, რატომ არის იგი ამა თუ იმ ფოტოზე მოწყენილი ან ბედნიერი. ბავშვებს უყვართ ისეთი ისტორიების მოსმენა, რომლებშიც მთავარ როლს თავადვე ასრულებენ. ყურადღება გაამახვილეთ მის მიერ გამოჩენილ სიკეთეზე, თანაგრძნობასა და ემპათიაზე, რითაც თქვენი გახარება შეძლო. ბავშვი ამას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

მიეცით ბავშვს მაგალითი

თქვენი ურთიერთობა სხვა ადამიანებთან ბავშვისთვის ყველაზე საინტერესო გაკვეთილია. ის ემპათიის გამოვლენას ადვილად მიეჩვევა, თუ დაინახავს, რომ თქვენ სხვებისადმი თანაგრძნობას ხშირად იჩენთ. გრძნობების გამომჟღავნებას ნუ მოერიდებით. თქვენს მეორე ნახევარს ბავშვის თანდასწრებით ჰკითხეთ, როგორ ჩაიარა დღემ, დაეხმარეთ მოხუცს, რომელსაც გზაზე გადასვლა უჭირს, დაცემულ ბავშვს წამოდგომაში მიეშველეთ და მისთვის სანუგეშო სიტყვებიც არ დაიშუროთ. თქვენი მაგალითი ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილია. მშობლის სხეულის ენა, საუბრის მანერა თუ ქცევის გარკვეული ხასიათი შვილის მთავარ მისაბაძ მაგალითს წარმოადგენს. დააკვირდით თქვენს სიტყვებს და ქმედებებს. ბავშვთან ყოფნისას ამ მხრივ განსაკუთრებული სიფრთხილის გამოჩენა გმართებთ.

პრაქტიკა მნიშვნელოვანია

ბავშვისა და თქვენი ინტერესები ყოველთვის თანხმობაში ვერ იქნება. შესაძლოა, თქვენს შვილს ნაყინის მოზრდილი ულუფის მირთმევა სურდეს, მაგრამ თქვენ მას ამის უფლება არ მისცეთ. აუცილებელია, ბავშვს თქვენი უარის მიზეზები კარგად აუხსნათ. მას თავიდანვე უნდა ესმოდეს, რომ ადამიანებს განსხვავებული სურვილები და მოტივები ამოძრავებთ და ზოგჯერ დათმობაზე წასვლა აუცილებელია. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ სხვების მოთხოვნებისთვის ანგარიშის გაწევა სისუსტე არ არის. ბავშვი სხვებზე ფიქრსა და ზრუნვას აუცილებლად უნდა მიაჩვიოთ. მიეცით მას ისეთი დავალებები, რომელთა დახმარებით ეგოიზმის დაძლევას შეძლებს. უთხარით ბავშვს, რომ ყოველდღიურად გამოკვებოს ოჯახის ძაღლი, გაუსუფთაოს საცხოვრებელი ადგილი. ასე თქვენს შვილს სხვების ინტერესების გათვალისწინებას ასწავლით და გამუდმებით საკუთარ თავზე ფიქრს გადააჩვევთ. აუხსენით ბავშვს, რომ არ გამოიჩინოს გულგრილობა, როდესაც ატირებულ მეგობარს დაინახავს. ასწავლეთ თქვენს შვილს, როგორ უნდა მოიქცეს, როდესაც განსაცდელში მყოფ თანატოლს ხედავს. დაეხმარეთ ბავშვს სხვების განცდების და მოლოდინების სწორი აღქმა ისწავლოს, ასე მის მზრუნველ და თანამგრძნობ ადამიანად ჩამოყალიბებას შეუწყობთ ხელს.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

წაიკითხეთ სრულად