როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ეს დამოკიდებულება ბავშვისთვის სრულიად დამანგრეველ შედეგებს იძლევა,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი
ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა არათანმიმდევრული აღზრდის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ როდესაც მშობლები ბავშვების მიმართ განსხვავებულ მიდგომებს იყენებენ, მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვში დაბნეულობას იწვევს:
„პირველ რიგში, ბავშვი იბნევა, ითრგუნება, ვერ იგებს საით აიღოს გეზი. იქით მიდის, სადაც უფრო მოერგება, ვინც მისი მხარდამჭერია, მის მხარესაა. იქ, სადაც არის სრული უდისციპლინობა, განუკითხავი დამოკიდებულება, რომ როგორც გინდა იყავი, სადაც სტრუქტურა არ არის, სადაც ბავშვს ელემენტარული უნარების განვითარება არ შეუძლია, რომელსაც მომავალში გამოიყენებს, ასეთი გარემო საზიანოა. ეს სრულიად დამანგრეველ შედეგებს იძლევა. ყოველი ჩემი დებულება ეყრდნობა კვლევებს. ეს არ არის ჩემი პირადი აზრი.“
თეა გოგოტიშვილის თქმით, ბავშვთან ურთიერთობისას თანამშრომლობითი სტილის გამოყენებაა რეკომენდებული:
„ასეთი „ჯიგარი“ მშობელი, რომელიც ეუბნება ბავშვს: „რაც გინდა აკეთე, ოღონდ პრობლემა არ შექმნა, ერთად ვიუსაქმუროთ,“ ამას შეიძლება აკეთებდეს ზოგჯერ. ეს უნდა იყოს ბავშვთან შეთანხმებული. თუ ჩვენ ერთად ვაორგანიზებთ დღეს, ვაკეთებთ სასარგებლო საქმეს ერთად, მიზანმიმართულ ქმედებებს ვახორციელებთ, ამის შემდეგ ერთად დავისვენოთ. ეს არის თანამშრომლობითი სტილი. „ოღონდ არ შემაწუხო და აკეთე, რაც გინდა, ოღონდ შენ ჭამე და მოდი, ჩაგირთავ, უყურე, რასაც გინდა,“ ეს მიჯაჭვულობას იწვევს, ინტერნეტდამოკიდებულებას, ეკრანზე დამოკიდებულებას.“
„მომთხოვნი მშობელი ფსიქოლოგიური წნეხის ქვეშ არის. საუკეთესო სურვილებიდან გამომდინარე მას უნდა დისციპლინა, სისტემურობა, ორგანიზებულობა გამოუმუშაოს თავის შვილს. ამ დროს მისი მეორე ნახევარი საპირისპირო გზავნილებს აწვდის ბავშვს. როდესაც ზრდასრულებს შორის არის დაპირისპირება, შეურაცხყოფა, უკმაყოფილება, ეს კატასტროფულია. ჩვენ უნდა ვთხოვოთ ამ დროს მშობელს, რომელიც ხედავს, რომ ასეთი მდგომარეობაა, თავისი თანამონაწილეობით დაიწყოს ცვლილება. ერთად რომ გავაკეთოთ ერთობლივი აქტივობები, თუნდაც უქმე დღეებზე, ეს შედეგს მოიტანს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თეა გოგოტიშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.