როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ადამიანს საშუალება უნდა ჰქონდეს საკუთარ ოჯახში ყოფნის. დრო არ აქვს მშობელს, რომ საკუთარ შვილს ესაუბროს" - დეკანოზი შალვა კეკელია
დეკანოზმა შალვა კეკელიამ მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობის დეფიციტის პრობლემაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ყველამ ყველაფერი უნდა ვიღონოთ იმ პრობლემების აღმოსაფხვრელად, რომელიც მშობლისა და შვილის ურთიერთობას უშლის ხელს:
„ბავშვებთან უნდა ვისაუბროთ, უნდა გავიგოთ მათი პრობლემები. მე სასულიერო პირი ვარ. ძალიან ხშირად ვისმენთ ადამიანებისგან ისეთ რამეს, რასაც საკუთარ მშობელს ვერ ეუბნებიან. რატომ? იმიტომ, რომ დრო არ აქვს მშობელს, რომ საკუთარ შვილს ესაუბროს, რომ კონტაქტი შედგეს შვილსა და მშობელს შორის. ძირითად პრობლემას მე ვხედავ ოჯახში. დღეს ფინანსური სიდუხჭირის გამო ბევრ მშობელს აქვს ქვეყანა დატოვებული. ის ქვეყნის გარეთ ცხოვრობს და იქიდან აგზავნის სარჩოს. სახელმწიფომ უნდა იზრუნოს ამისთვის, რომ ადამიანს არ მოუწიოს აქედან წასვლა. ყველამ ერთად უნდა ვიზრუნოთ იმისთვის, რომ ეს ყველაფერი, რაც ხელს უშლის მშობლისა და შვილის ურთიერთობას, გამოვასწოროთ.“
დეკანოზმა აღნიშნა, რომ მშობლები დილიდან დაღამებამდე მუშაობენ, რის გამოც შვილებთან ურთიერთობას ვერ ახერხებენ:
„ადამიანს საშუალება უნდა ჰქონდეს საკუთარ ოჯახში ყოფნის. თუნდაც აქ რომ მუშაობენ, დილით რომ გადიან სამსახურში, ღამის 11-12 საათამდე სახლში ვერ მიდიან. მათ საკუთარ შვილთან შეხება არ აქვთ. რა მნიშვნელობა აქვს უცხოეთში იქნება თუ საქართველოში?! მას მაინც არ აქვს შეხება საკუთარ შვილთან. ძალიან ბევრი რამაა დასალაგებელი იმისთვის, რომ ეს პრობლემები მოგვარდეს.“
მამა შალვა კეკელიას თქმით, დღეს თავისუფლების მნიშვნელობა ადამიანების ნაწილს არასწორად აქვს გაგებული:
„ალბათ, გაიხსენებთ, რამოდემინე წლის წინ ტელევიზიებში ზოგიერთი ადამიანის გამოსვლას, რომ მშობელი არ უნდა ჩაერიოს შვილის ურთიერთობაში. თავისუფლება დღეს ადამიანს გააგებინეს სხვანაირად. ბავშვი თავის უფლებებზე კითხვას რომ სვამს, ეს ძალიან კარგია. ჩვენ შვილებს რაღაცას ზოგჯერ ვუკრძალავთ. აკრძალვა არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ჩვენი შვილები არ გვიყვარს. რაღაცას ვავალდებულებთ შვილებს, რაღაცას ვაიძულებთ ზოგჯერ. თუნდაც მე ჩემს შვილს ვაიძულებ, რომ დღეს წაიკითხოს. ეს იძულება მოდის სიყვარულიდან. ყველაფერში თავისუფლების მინიჭება ნამდვილად არ შეიძლება.“
„ერთხელ ჩემი ქადაქება დაიდო, ამოჭრეს ჩემი ქადაგება. მე ვლაპარაკობ იქ, რომ 14-15 წლის ბავშვებს მარტო უშვებენ ღამე. ისინი მთელი ღამე დაბადების დღეს ერთად აღნიშნავენ. ეს ძალიან ცუდია, არ შეიძლება-მეთქი, ვამბობ. 13-14 წლის ბავშვები მარტო, მეთვალყურეობის გარეშე ერთად გაუშვა დაბადების დღეზე და ყურადღება არ მიაქციო, ეს არ შეიძლება. ძალიან ბევრი ცუდი შედეგი მოჰყვება ამას. ბავშვს არ შეუძლია საკუთარი თავი აკონტროლოს. ამას ძალიან ბევრი კარგი და ცუდი გამოხმაურება მოჰყვა. ყველას გამოგვივლია ჩვენ ეს ასაკი. 14-15 წლის ასაკში შენზე მაგარი ქვეყანაზე არავინ გგონია. შენ გგონია, რომ უკვე მართავ საკუთარ თავს. მეც ამ ასაკში ძალიან ბევრი შეცდომა მაქვს დაშვებული. ეს ძალიან რთული პერიოდია, როდესაც შენ იმკვიდრებ საზოგადოებაში ადგილს. ამ დროს საით გადაიხრები და რომელ მხარეს წახვალ, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ამას,“ - აღნიშნულ საკითხებზე დეკანოზმა „პალიტრანიუსის“ ეთერში ისაუბრა.