როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„თბილისში კიდევ ერთი საზარელი მკვლელობა მოხდა… სად არის ღირებულებები? სად არის სიყვარული? სად არის კანონი?“ - გია მურღულია 17 წლის მოზარდის მკვლელობაზე
ფილოლოგი გია მურღულია სოციალურ ქსელში 17 წლის ბიჭის მკვლელობის შემთხვევას გამოეხმაურა და აღნიშნა, რომ ყველა ვალდებულია პრობლემის მიზეზები მოიძიოს და მომხდარი გააანალიზოს:
„მეხსიერების აუცილებლობა
თბილისში კიდევ ერთი საზარელი მკვლელობა მოხდა - 17 წლის ბიჭს მისმა თანატოლებმა 10 დაუნდობელი ჭრილობა მიაყენეს.
მავანი გულგრილი თუ ფილოსოფიური სახით იტყვის: სამწუხაროა, მაგრამ ასეთი რამ ხანდახან ყველგან ხდებაო.
არ შეიძლება ასე ფიქრი! - შემგუებლობა პირდაპირ ბადებს მარცხს.
ჩვენი საზოგადოება და სახელმწიფო არ უნდა იყოს ფაქტისა თუ მოვლენის უბრალო ფიქსატორი - ვალდებულნი ვართ, ყველაფერი გავაანალიზოთ, შევაფასოთ, მიზეზები მოვიძიოთ და პრინციპული გადაწყვეტილებები მივიღოთ.
მეხსიერების სიტკიცე და მდგრადობაა საჭირო!
განა რა გვჭირს ასეთი, რომ ყველაზე ამაზრზენი დანაშაული თუ პრობლემა ერთ კვირაზე მეტ ხანს თავსა და ცნობიერებაში არ გვიჩერდება?!
რატომ არ გვაღელვებს ის, რაც ჩვენს ქვეყანას შიგნიდან ღრღნის და ბუნებას უმსხვრევს?
სად არის ღირებულებები?
სად არის გონიერება?
სად არის გულწრფელი ემოცია?
სად არის სიყვარული?
სად არის კანონი?
ხორავას ქუჩაზე დატრიალებული საშინელი უბედურების განხილვა/შეფასებისას (ერთ-ერთი ტელევიზიის ეთერით რომ გადაიცა) ვთქვი, რომ რამდენიმე დღე ვიგლოვებდით, ვივიშვიშებდით და მერე ყველას ყველაფერი დაავიწყდებოდა... მომდევნო მკვლელობამდე. მინდა ვცდებოდე, მაგრამ ამის ძალიან მკაფიო განცდა მაქვს და ზუსტადაც ვიცი-მეთქი.
რა გავაკეთეთ და შევცვალეთ, რომ შემდეგი რისკები მინიმუმამდე დაგვეყვანა და ცნება "ვაჟკაცობის" დეგრადირებული ახსნა თუ განცდა შეგვეზღუდა მაინც?
რა ბადებს მოზარდი მკვლელის ცნობიერებასა და განწყობას?
სად ვუშვებთ შეცდომებს?
სად არის საოჯახო, სახელმწიფოებრივი, საზოგადოებრივი ან სასკოლო აღზრდის სისტემა?
ზოგიერთი (ყველას ყველაფერს რომ ასწავლიან, მათი წრიდან) მეტყვის, ამ ერთი ამბის გამო სისტემური ტრაგედიის ხსენება მართებული არ არისო.
ტყუილია ეს! - სისტემა კონკრეტულ შემთხვევებში ჩანს.
ბოლოს და ბოლოს, ამ თემაზე (როგორ ვაყალიბებთ ახალი თაობის ღირებულებათა სისტემას) დიდი საზოგადოებრივი დისკუსია უნდა მოვაწყოთ.
განათლების სფეროს ნამდვილი რეფორმა (ახლა ამ სიტყვით ყველაფერ სხვას მოიხსენიებენ), პირველ რიგში, აღზრდის სისტემის გააზრებასა და ჩამოყალიბებას გულისხმობს.
რატომ?
იმიტომ, რომ სწორედ ის ქმნის გარემოს, რომელიც კანონზე უწინარეს იცავს ამ საზოგადოებას ბოროტების, სიშლეგისა და უპასუხისმგებლობის ჭაობისგან.
რაც ამ დღეებში მოხდა, არ არის მხოლოდ ერთი კონკრეტული ოჯახის ან ახალგაზრდა კაცის ტრაგედია - ეს ჩვენი საერთო ტრაგედიაა.
და ბოლოს:
მხოლოდ აღზრდის სისტემის შეცვლა (თუნდაც კარგი და სწრაფი) ასეთი პრობლემების მოგვარების არ და ვერ უშველის.
აუცილებელია, რომ კანონმა იკანონოს - ყველასთვის თანაბრად!
ის უკიდურესად პრინციპული უნდა იყოს მკვლელის მიმართ, რათა დანარჩენმა ადამიანებმა მშვიდად აშენონ კეთილი და სამართლიანი მომავალი.
მუდმივი ქართული „თავის დაძვრენა“ და „ჩვენიანის ხსნა დამსახურებული სასჯელისგან“ უნდა დავივიწყოთ - ეს „ჰუმანურობა“ და „სიყვარული“ კი არა, ნაძირლობაა.
როდესაც ცნობიერება ავად არის, მას განკურნება სჭირდება,“ - აღნიშნა გია მურღულიამ.