როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს მეორის ხარჯზე,” – ხათუნა ზახაშვილი
დაავადებათა კონტროლის გადამდებ დაავადებათა დეპარტამენტის უფროსი ხათუნა ზახაშვილი გადაცემაში „პირადი ექიმი“ მობილობის ზრდასთან ერთად კორონავირუსის გავრცელების ზრდის ტენდენციის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ეს მოსალოდნელი იყო:
„ფაქტია, რომ მობილობის ზრდასთან ერთად იზრდება დაავადება და მისი გავრცელება, ამას ვერ გავექცევით. არ ვთვლი, რომ ჯანმრთელობის ფასად განათლება სრულად უნდა გავწიროთ. მიმაჩნია, რომ განათლებას თავისი მნიშვნელოვანი ადგილი უნდა ეკავოს საზოგადოებაში. საზოგადოება მზად უნდა იყოს, რომ მომავალ თაობას ძალიან სრულფასოვანი განათლება მისცეს, როგორ, რა საშუალებით და რა ხერხებით, ეს სხვა თემაა.“
ხათუნა ზახაშვილის თქმით, ჯანმრთელობაზე ზრუნვის და განათლების უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს, რის გამოც არ შეიძლება მათ რომელიმე მათგანი წაერთვათ:
„ეს ორი ფუნდამენტური უფლებაა ადამიანის: ჯანმრთელობისა და განათლების უფლება. არცერთის წართმევა არ უნდა მოხდეს, მით უმეტეს, ერთი მეორის ხარჯზე. ესეც, ალბათ, მოდელირების პრინციპით შეიძლება წავიდეთ. ჩვენ ვიცით, რომ გაიზრდება მობილობა, გაგვეზრდება შემთხვევათა რაოდენობა. არის კიდევ მოცემულობები, რომლებიც ცნობილი გახდა ვირუსის შესახებ. ათ წლამდე ასაკში ვირუსით ინფიცირებული ბავშვები ნაკლებად გადამდები არიან სხვებისთვის. ისინი დაბალი ხარისხის გამავრცელებლებად ითვლებიან, ვიდრე მოზრდილი ადამიანები. ეს ერთ-ერთი მოსაზრებაა ჰიპოთეზის სახით და ჯერ სრულად დამტკიცებული არ არის. ეს არ ნიშნავს, რომ ბავშვები სრულიად არ გადასდებენ სხვას, არა, გადასდებენ, მაგრამ იმდენად არა, რამდენადაც მოზრდილები.“
„თუ მცირე ასაკის ბავშვებს მივცემთ იმის უფლებას, რომ ისინი ივლიან სკოლაში, იქ დაცული იქნება წესები, რომ გავრცელების რისკები დავწიოთ დაბლა. თუ რომელიმე კლასში აღმოგვაჩნდა შემთხვევა, იქნებ მოვიაზროთ ამ კლასის დროებითი იზოლაციის და დისტანციურ სწავლებაზე გაყვანის პრინციპი და არა მთელი სკოლის, თუ ეს კლასი იქნებოდა სწავლისა და შესვენების პროცესში რამდენადმე დისტანცირებული სხვა კლასებისგან, თუ მასწავლებლები ზედმიწევნით დაიცავდნენ რეკომენდებულ ჰიგიენურ წესებს. ეს გულისხმობს, რომ მასწავლებლები ბავშვებთან დაიცავენ დისტანციას, ერთმანეთთან ურთიერთობის დროს ეკეთებათ ნიღაბი. ეს ის პერიოდია, როდესაც კვლევა-ძიების და შემთხვევითი შერჩევების ან შეცდომების ხარჯზე უნდა დაიწყოს სრულფასოვანი სწავლის პროცესი, განსაკუთრებით, ალბათ, დაბალკლასელთათვის. მომავალში ცნობილი უფრო მეტი რამ გახდება, უფრო მეტს შევძლებთ, მეტად ჩამოყალიბდება ტექნიკური შესაძლებლობები განათლების მიწოდებისთვის, რომ გვქონდეს პროცესი, რომლის მართვაც შეიძლება და სამედიცინო დაწესებულებები შეძლებენ ადეკვატური დახმარება აღმოუჩინონ დაავადებულებს,“ - აღნიშნავს ხათუნა ზახაშვილი.