როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„კენგურუ ძვალ-სახსროვანი სისტემისთვის და მოტორული სფეროსთვის ნამდვილად კარგია,“ - პედიატრი ეკა კანდელაკი
პედიატრმა ეკა კანდელაკმა მცირე ასაკობრივი ჯგუფის ბავშვებთან კენგურუს გამოყენების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, მთავარია, რომ კენგურუ უსაფრთხო იყოს და ბავშვის ტარებისას ის კარგად დავამაგროთ:
„კენგურუ მცირე ასაკობრივი ჯგუფისთვისაა განკუთვნილი, რადგან წონის ტარებასთან არის დაკავშირებული. მისი გამოყენების რეკომენდაცია არსებობს და არის ძალიან ბევრი ნაირსახეობა. რეალურად კენგურუს რამდენიმე ფუნქცია აქვს. ერთი არის ის, რომ უსაფრთხო უნდა იყოს, რასაკვირველია. თუ ის მაგრდება, უსაფრთხოდ უნდა იყოს დამაგრებული.“
ეკა კანდელაკის თქმით, კენგურუ ბავშვის განვითარებისთვის ძალიან ეფექტიანია:
„მეორე, რა აქვს მას განვითარებისთვის? კენგურუს ამ მხრივ აქვს ძალიან ბევრი რამ. ერთი, რომ მოტორული სფეროსთვის და ძვალ-სახსროვანი სისტემისთვის ნამდვილად კარგია. განზიდული მენჯ-ბარძაყის სახსარი რეალურად ძალიან გარგია პრობლემის არმქონე ბავშვებში და პრობლემის მქონე ბავშვებშიც, რასაკვირველია.“
ეკა კანდელაკმა აღნიშნა, რომ კენგურუ ხელს უწყობს დედასთან მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბებას და კოგნიტურ უნარებსაც ავითარებს:
„ძალიან მნიშვნელოვანია სიახლოვე დედასთან, მამასთან ან მომვლელთან, არ აქვს მნიშვნელობა. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია დედასთან სიახლოვე, მით უმეტეს, თუ ბავშვი არის ბუნებრივ კვებაზე. კენგურუ ხელს უწყობს ე.წ. მიჯაჭვულობას დედასთან. ის ძალიან კარგია კოგნიტური სფეროს განვითარებისთვის. ახლა ბევრი სხვადასხვანაირი კენგურუ არსებობს. არის ჩვეულებრივი, როგორც ადრე იყო, ქამრებზე. ასევე არის ნაჭრები, რომლითაც იმაგრებენ ბავშვს, ის საკმაოდ უსაფრთხოა. ძალიან ბევრი ვარიანტია, როგორ შეიძლება დაამაგრო. ეს თვითონ მშობელზეა დამოკიდებული.“
„რასაკვრიველია, თვითონ დედა ხვდება, თუ რა ასაკამდე გამოიყენებს კენგურუს. ბავშვი მძიმდება და უკვე 6-7 კილოს მერე ეს არის უდიდესი შრომა,“ - ეკა კანდელაკმა აღნიშნულ საკითხზე ტელეკომპანია რუსთავი 2-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.