Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ბავშვი ისტერიკის მოწყობით ერთხელ მაინც მიიღებს იმას, რაც სურს, ის ამ მეთოდს ყოველთვის გამოიყენებს,“ - ევგენი კომაროვსკი

„თუ ბავშვი ისტერიკის მოწყობით ერთხელ მაინც მიიღებს იმას, რაც სურს, ის ამ მეთოდს ყოველთვის გამოიყენებს,“ - ევგენი კომაროვსკი

ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი თვლის, რომ ისტერიკას ბავშვები იმ ადამიანებთან აწყობენ, რომლებიც ბავშვის ქცევისადმი ზედმეტად ემოციურები არიან.

„თუ მამას ბავშვის ტირილზე ხელები უკანკალებს, მისი შვილი ისტერიკას ყოველთვის მას მოუწყობს. თუმცა ის ასე არ მოიქცევა დედასთან, რომელიც მის ყვირილსა და ტირილს ღიმილით ხვდება, შემდეგ ბავშვს ზურგს აქცევს და მიდის. როდესაც ბავშვს ისტერიკა ეწყება, არავითარ შემთხვევაში არ აგრძნობინოთ მას, რომ თქვენ ეს გაღელვებთ ან განერვიულებთ. შვილს უფლება არ მისცეთ, რომ თქვენთან ურთიერთობის მსგავსი ფორმა აირჩიოს. თუ ბავშვი ისტერიკის მოწყობით ერთხელ მაინც მიიღებს იმას, რაც სურს, ის ამ მეთოდს ყოველთვის გამოიყენებს,“ - აღნიშნავს ევგენი კომაროვსკი.

ევგენი კომაროვსკის თქმით, ბებიები და ბაბუები ჯაჭვის სუსტ რგოლს წარმოადგენენ. ისინი ბავშვებს უარს ვერაფერზე ეუბნებიან და მათ სურვილებს ყოველთვის ასრულებენ.

„ბებია ჯაჭვის სუსტი რგოლია. ბავშვები მარტივად ხვდებიან, ვისი მართვა შეუძლიათ და ვისი - არა. ისინი სწრაფად სწავლობენ ქცევის რაციონლაურად შეცვლასაც. ბავშვი ისტერიკას ბებიას მოუწყობს, მაგრამ ასე არ მოიქცევა იმ ადამიანთან, რომელზეც გავლენის მოპოვებას ვერ ახერხებს. ყველაფერი იმით დასრულდება, რომ თქვენს შვილს ორი სახე ექნება: დამჯერი, როდესაც ის მშობლებთანაა და დაუმორჩილებელი, როდესაც ბებიას გვერდით არის,“ - აცხადებს ევგენი კომაროვსკი.

კომაროვსკის თქმით, ბავშვის ისტერიკების სიხშირე სრულად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ როგორ რეაგირებენ მის ქცევაზე უფროსები.

„პატარები ისტერიკებს არასდროს უწყობენ ტელევიზორს ან კარადას, რადგან ისინი მისი ქცევისადმი მგრძნობიარეები არ არიან. ბავშვის ისტერიკა ყოველთვის კონკრეტული ადამიანისადმია მიმართული. თუ თქვენ ხედავთ, რომ ბავშვი ისტერიკის მოწყობას იწყებს, მისი თვალთახედვის არიდან უნდა გაქრეთ, თუ ის გაჩუმდება, მასთან მიდით, თუ კვლავ ტირილს დაიწყებს, ისევ დატოვეთ და ბავშვს მოშორდით. მას უნდა ჩამოუყალიბდეს მტკიცე აზრი, რომ თუ ისტერიკას მოაწყობს, მის მიმართ ყურადღებას არავინ გამოიჩენს, მაგრამ თუ სიმშვიდეს შეინარჩუნებს, მისადმი ყველა სიყვარულით განეწყობა. ეს ძალიან რთული პროცესია, მაგრამ ადამიანი სხვა ძუძუმწოვრებისგან იმით განსხვავდება, რომ ის საკუთარი ინსტინქტების მართვას სწავლობს. თუ ბავშვთან სწორად მოიქცევით, დაუმორჩილებელი ბავშვის თემა დღის წესრიგს დატოვებს,“ - აღნიშნავს ევგენი კომაროვსკი.

მომზადებულია ​Sputnik.by-ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად