რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„სასუნთქი სისტემის დაავადებებს ცოტათი სიტკბო უყვარს. დაშაქრული ან მურაბიანი ცხელი წყალი ხველას აწყნარებს,” - ყარამან ფაღავა
პედიატრმა ყარამან ფაღავამ წამლების გამოყენების დროს მტკიცებულებებზე დაყრდნობის საჭიროებაზე ისაუბრა. მან ხველის დროს ეფექტიანი სამკურნალო საშუალებებიც დაასახელა:
„ნებისმიერი წამლის ეფექტიანობაზე როდესაც ვსაუბრობთ, გვესაჭიროება მტკიცებულებები. უამრავი წამალია, რომელზეც მტკიცებულება არ გვაქვს, მაგრამ ვიყენებთ ხოლმე. საჭიროა უკუკავშირი. წამალს რომ გამოიყენებ, დააკვირდი შველის თუ არ შველის. ექიმმაც და მშობელმაც უნდა წაიკითხოს ინსტრუქცია. თუ გვერდითი მოვლენა განვითარდა, სჯობს სხვა წამალზე გადავიდეთ.“
ყარამან ფაღავამ აღნიშნა, რომ ხველის დროს ტკბილი სითხეების დალევა სასარგებლოა:
„უბრალო წამალია თაფლიანი წყალი. არავის არ ჩაუტარებია კვლევა, მაგრამ ძალიან ფართოდ ვიყენებთ. მოტკბო ხსნარები, დაშაქრული ან მურაბიანი ცხელი წყალი ხველას გარკვეულწილად აწყნარებს. სასუნთქი სისტემის დაავადებებს ცოტათი სიტკბო უყვარს. ფაღარათს მლაშე უყვარს. ტკბილ წყლებს ფაღარათის დროს ნუ დაუნიშნავთ ბავშვს. რაც შეეხება თაფლს, ზოგიერთები პატარა ბავშვებსაც თაფლს აძლევენ. აღწერილია შემთხვევები, რომ თაფლი ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებში ბოტულიზმს იწვევს. ამიტომაც თაფლის მიმართ სიფრთხილე უნდა გამოვიჩინოთ.“
ყარამან ფაღავას თქმით, ბალახოვან წამლებთანაც სიფრთხილის გამოჩენაა საჭირო:
„ზოგიერთს ძალიან უყვარს ბალახოვანი წამლები. ამბობენ, რომ უვნებელიაო. მედიცინის ლეგენდარული შემქმნელი მედეა ბალახებს აკეთებდა მხოლოდ, მაგრამ ამ ბალახებისგან შხამებსაც აკეთებდა. მიუხედავად ამისა, მე უარს არ ვამბობ ბალახოვან პრეპარატებზე. ერთი პრეპარატი მიყვარს. წამლის დასახელების თქმა არ მინდა, მაგრამ მსურველი დაინტერესდება. ის შეიცავს ყაყაჩოს. ეს არის ოპიატის მსგავსი ნივთიერება, რომელსაც აქვს ხველის ცენტრალური დათრგუნვის შესაძლებლობა.“
„ხველის პროფილაქტიკა და ირიტანტების თავიდან აცილებაც საჭიროა. ძველი საშუალებაა, მაგრამ შველის ხშირად რეფლექსოგენური ზონების გაღიზიანება. რეფლექსოგენური ზონაა მკერდის ძვალი, ზუსტად შუახაზზე და უკან ხერხემლის ორივე მხარეს. ძველი მეთოდია თხის ქონით დაზელვა, კარაქი და იოდი, ამას რომ წავუსვამთ ძალიან ხშირად ეფექტი გვაქვს. ამ წასმით წაგებით არაფერს წავაგებთ, შედეგი კი შეიძლება იყოს. შესანიშნავია მაღალი მთა. აქ გამღიზიანებელი ნივთიერებები ნაკლებია, უფრო სუფთაა ჰაერი. მე დასავლეთელი ვარ, მაგრამ ჰავა, რასაკვრიველია, აღმოსავლეთ საქართველოსი სჯობს. თუ ბავშვი მიდრეკილია ხველებისადმი, მისთვის აღმოსავლეთ საქართველოს მთა შესანიშნავია,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ყარამან ფაღავამ ტელეკომპანია „პულსის“ ეთერში ისაუბრა.