რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
ფსიქოლოგმა თიკო ზენაიშვილმა ბავშვისთვის ემოციების რეგულირების სწავლების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„სამი წლის ასაკში ბავშვი იწყებს ემოციების ფართო სპექტრის გაცნობას. მნიშვნელოვანია ჩვენ როგორ მივაწვდით მას ამას. ჩვენ ხშირად გვაქვს ასეთი სიტყვები: „ნუ გეშინია.“ სამი წლის ასაკში ბავშვი შიშსაც გრძნობს უკვე. ჩვენ ვეუბნებით: „ნუ გეშინია.“ ეს არ არის სწორი. შიში გავაცნოთ ბავშვს, როგორ შეეშინდა, რისი შეეშინდა. ვეცადოთ, გაიცნოს შიში ბავშვმა, გაუშინაურდეს. ეს არის ემოციური ინტელექტი. ემოციის გადაკეთება არ ხდება, ხდება მართვა. ბავშვი რომ წაიქცევა და ტირის, ვეუბნებით: „ნუ ტირი,“ „ბიჭები არ ტირიან.“ ეტკინა? ტკივილზე ვესაუბროთ ბავშვს, როგორი იყო ეს ტკივილი, ძლიერი თუ სუსტი, სად ეტკინა, რომ ბავშვმა გაიცნოს თავისი ემოცია.
ჩვენ უნდა ვასწავლოთ ბავშვს, რომ გაიცნოს ემოცია, შეიცნოს ის და მიიღოს მისგან სარგებელი. ზიზღი რომ იგრძნო ბავშვმა, მოდი, ვესაუბროთ ამის შესახებ, რატომ და როგორ მოხდა. ბაღშიც ეს უნდა ხდებოდეს. ვიღაც სათამაშოს რომ წაართმევს, ბუნებრივია ბავშვი გაბრაზდება. ჩვენ ვეუბნებით: „არაუშავს, მიეცი, დაუთმე.“ არ ვაძლევთ მას ემოციის გამოხატვის საშუალებას. მეტი ხომ არაფერი უნდოდა ბავშვს? უნდოდა გაგება და მოსმენა. სწორედ ბაღის ასაკიდან უნდა დაიწყოს ემოციების რეგულირებაზე მუშაობა. თუ ბავშვი რაღაცაზე გაბრაზდა და ტირის, არ ვეუბნებით: „არაუშავს, გოგოა და დაუთმე, არ იტირო.“ ვკითხოთ: „რა იგრძენი?“ გრძნობებისკენ მივახედოთ. ვიყოთ გამგები მისი გრძნობისა და არა გამოხატული რეაქციების,“- მოცემულ საკითხზე თიკო ზენაიშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „ერთსულოვნების დილა“ ისაუბრა.