რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„არავითარ შემთხვევაში არ ველაპარაკოთ ბავშვს ენის მოჩლექით,“ - პედიატრი ანა მაღრაძე
პედიატრმა ანა მაღრაძემ ბავშვებში მეტყველების შეფერხებისა და ენაბორძიკობის პრევენციისთვის მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:
„აუცილებელია ბავშვთან ასაკის შესაბამისი აქტივობები, ასაკის შესაბამისი მეტყველების გამომუშავება. ჩვენ არ უნდა ვესაუბროთ რთული წინადადებებით ბავშვს, რომელიც არის ორი წლის. არავითარ შემთხვევაში არ ველაპარაკოთ ბავშვს ენის მოჩლექით. უბრალოდ ვსაუბრობთ სწორად, გამართულად, მშვიდ ტონალობაში, აუცილებლად ნელა, გარკვევით, არააგრესიულად. ვცდილობთ, რომ ბავშვმა სწორად გადმოსცეს თავისი აზრი.
ენაბორძიკობის დროს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლების და გარშემომყოფების რეაქციას. როდესაც ბავშვი, რომელსაც აქვს ენაბორძიკობა, იწყებს საუბარს და მშობელი ამ დროს ან დაძაბული უყურებს, ან არ აცდის საუბრის დასრულებას, ბავშვი ამ დროს უფრო მეტად იძაბება და ეს კიდევ უფრო მეტად იწვევს ენაბორძიკობას. ბავშვი უფრო სტრესში ვარდება.
ძირითადად ხდება ფსიქოლოგების ჩართვა, თუ ეს არის განსაკუთრებით სტრესულ ფონზე განვითარებული, შეიძლება ჩავრთოთ ლოგოპედი, მეტყველების თერაპევტი. თუ არის ნეიროგენული მიზეზით განპირობებული, ამ შემთხვევაში საჭირო ხდება მედიკამენტოზური თერაპია შესაბამისი დანიშნულებით. გააჩნია დიაგნოზს, რა მიზეზის გამო განვითარდა ენაბორძიკობა.
ექვსი თვის ბავშვი, რომელიც იწყებს მარცვლების წარმოთქმას და თუნდაც გაუაზრებლად, მაგრამ ამბობს ორმარცვლიან სიტყვებს, წყვეტილად, მაგრამ ერთი და იგივე მარცვლების გამეორებით, ეს, რა თქმა უნდა, არ ჩაითვლება ენაბორძიკობად. ენაბორძიკობა ითვლება უკვე იმ ასაკიდან, როდესაც ბავშვი იწყებს უკვე მეტყველებას და ამ მეტყველების დინამიკურობა ირღვევა. ბავშვი ვეღარ ალაგებს წინადადებას, იწყებს ერთი და იგივე სიტყვის ან მარცვლის გამეორებას, ან აკეთებს პაუზებს მარცვლებს ან სიტყვებს შორის,“- მოცემულ საკითხზე ანა მაღრაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.