რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბავშვი დაბადებიდან პიროვნებაა. ღმერთმა მისცა მას თავისუფლება, შენ როგორ უზღუდავ თავისუფლებას?!“ - დეკანოზი შალვა კეკელია
მამა შალვა კეკელიამ მშობლებისა და შვილების ურთიერთობების შესახებ ისაუბრა. დეკანოზმა აღნიშნა, რომ მშობლები ხშირად შვილებს პიროვნებებად არ აღიარებენ, რაც ბავშვისადმი არასწორი დამოკიდებულების გამოვლინებაა:
„ბავშვი დაბადებიდან პიროვნებაა. მას თავისი ინდივიდუალური მე აქვს. მშობლები შვილებს პიროვნებებად არ აღიარებენ. სულ უყურებენ, როგორც ბავშვებს. ერთ-ერთ ქვეყანაში ვიყავით და იქ ერთი ქალბატონი მესაუბრებოდა, საქართველოში შვილი მყავს, აქედან ვეხმარებიო. ვუყურებ ამ ქალს, 65-70 წლის არის. თქვენი შვილი რამდენი წლისაა-მეთქი, ვკითხე. 42 წლის არის ჩემი ბიჭიო. პატარა ბიჭი ჰყავს, 42 წლის ბიჭს საკუთარი თავის რჩენა არ შეუძლია. დედაც უყურებს ისევ როგორც ბავშვს, ისევ მისახედია, ისევ საპატრონოა. ასე უდგებიან ამ ყველაფერს. შვილიც პიროვნებაა, მას უნდა მისცე თავისუფლება, ღმერთმა მისცა მას თავისუფლება, შენ როგორ უზღუდავ თავისუფლებას?“
მამა შალვა კეკელიას თქმით, თავისუფლება არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ:
„თავისუფლება იმას კი არ ნიშნავს, რომ ყველაფრის უფლება მისცე საკუთარ შვილს. შენ უნდა იცოდე მას რა სჭირდება. ისე უნდა მოექცე მშობელი შვილს, ისე უნდა გააკეთებინო რაღაც, რომ თითქოს მან მიიღო გადაწყვეტილება, თვითონ გააკეთა. ისე უნდა შეუტრიალო ეს საქმე, რომ ვითომ მან გააკეთა. სტიმული უნდა მისცე ბავშვს, უნდა შეაქო, რაღაცას რომ გააკეთებს. საყვედურიც უნდა უთხრა შვილს, საყვედურის გარეშე არ შეიძლება. რაღაც ფორმებია მოსაძებნი ურთიერთობაში. როდესაც ამით გაზრდი შვილს, როდესაც გააცნობიერებ, რომ ისიც ღირსეული პიროვნებაა, მერე უკვე ყველაფერი სხვანაირად იქნება. ეს დაკარგა ჩვენმა თაობებმა, ამაში განადგურდა. დაუშვა ბავშვმა შეცდომა, არაუშავს. შენც მიეცი უფლება, მერე დაელაპარაკე, აუხსენი.“
„დედაჩემი ჩემთვის არის ყველაფერი. დღესაც „დედიკოთი“ მივმართავ. სიტყვას აქვს საოცარი ძალა. მე ძალიან არ მომწონს, როდესაც მშობლებს სახელებით მიმართავენ. ეს რამოდენიმე წლის წინ შემოვიდა, დაიწყეს მშობლისთვის სახელით მიმართვა. გააქრეს ეს დამოკიდებულება. „დედიკოზე“ ლამაზი რა უნდა იყოს? დედას სახელით რატომ უნდა მიმართო? ერთადერთი მყავს ხომ დედიკო და მამიკო, ამაზე ძვირფასი რა უნდა იყოს?! რა მნიშვნელობა აქვს, რა ასაკში ხარ?! 90 წლის რომ იყო და დედიკო გყავდეს, ბედნიერი კაცი ხარ. შენ შენი შვილი მამიკოთი რომ მოგმართავს, ამაზე ტკბილი და ამაზე გემრიელი, არ ვიცი რა არის. აქედანაც დაიწყეს მშობელსა და შვილს შორის გაუცხოვება. მშობელს უნდა ჰქონდეს შვილთან თანატოლის დამოკიდებულება, მაგრამ შვილს არასდროს უნდა ჰქონდეს მშობელთან თანატოლის დამოკიდებულება. არ უნდა დაავიწყდეს, რომ ის მშობელია. შვილის ღირსება ის არის, რომ შენ მთელი ცხოვრება იცი, რომ ის შენი მშობელია,“ - აღნიშნულ თემაზე დეკანოზმა ტელეკომპანია „ობიექტივის“ ეთერში ისაუბრა.