რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„დედა, რომელიც ზრუნავს ბავშვზე, რეალურად ზრუნავს საკუთარ თავზე, საკუთარი შიშებისგან განკურნებას ცდილობს,“ - ნათია ფანჯიკიძე
ფსიქოლოგმა ნათია ფანჯიკიძემ იმ დედების შესახებ ისაუბრა, რომლებსაც შვილებთან მიმართებაში ჭარბი შფოთვა ახასიათებთ. მან აღნიშნა, რომ ჰიპერმზრუნველობით დედა შვილს ბოჭავს:
„დედა, რომელიც ზრუნავს ბავშვზე, რეალურად ის პროეცირებს, ის ზრუნავს საკუთარ თავზე, საკუთარი შიშებისგან განკურნებას ცდილობს ამ გზით. როდესაც დედა ბავშვს ეუბნება: „ფრთხილად იყავი, არ წაიქცე,“ მას ჰგონია, რომ ამით დაიცვა ბავშვი. სინამდვილეში ამით მან ბავშვს დაუბლოკა სხეულებრივი მოძრაობა, გახადა მოუქნელი. შესაძლებელია, რომ დროთა განმავლობაში ეს ბავშვი უმიზეზოდ ეცემოდეს პარკეტზე.“
ნათია ფანჯიკიძის თქმით, ზედმეტი სიფრთხილე და შფოთვა ადამიანს ხელს უშლის დასახული მიზნის მიღწევაში და მისთვის ნეგატიური შედეგის მომტანია:
„ამით დედამ აუცილებლად გაზარდა იმის შანსი, რომ ბავშვი წაიქცეს. ზედმეტმა სიფრთხილემ შეკრა სხეული. ბავშვობაში ყველას გვიტრიპაჩია. დავუშვათ რაღაც წვრილ მილზე უნდა გამევლო მდინარის თავზე. ძალიან მინდოდა, რომ ვინმესთვის მეჩვენებინა, რა ყოჩაღი ვარ. იმ წუთას ხდება მობილიზება და ისე გაირბენ ამ მილზე ფარფატით, რომ ყველას ეგონება თითქოს თოკზე სიარულში ივარჯიშე. თუკი დავფიქრებულვარ, რომ ახლა ფეხი არ ჩამივარდეს, აუცილებლად იკარგება კონცენტრაცია. ამ სიფრთხილეში და წონასწორობის ცნობიერ პროცესში ზედმეტად გადატანისას მოგდის მარცხი.“
„გაბედულება ეს არის რისკისგან დაცვა და არა პირიქით. დედამ რა უნდა ქნას ამ დროს?! თუ დედას ეს გაცნობიერებული აქვს და აწუხებს, ეს უკვე კარგია. ასეთ დროს ადამიანი შეძლებს, რომ დაიცვას თავისი შვილები ამისგან. როდესაც ადამიანი ვერ აცნობიერებს, მაშინ გასაჭირში ვართ. თუ ადამიანი აცნობიერებს პრობლემას, მაგრამ თავს მაინც ვერ თოკავს, მაშინ, რა თქმა უნდა, სჯობს მშობელმა გაიაროს ფსიქოთერაპია მომავალში შვილებში პანიკური აშლილობის განვითარების თავიდან ასაცილებლად,“ - აღნიშნული საკითხის შესახებ ნათია ფანჯიკიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.