რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ჩემი რჩევა არის ხოლმე მშობლებისთვის, რომ დავბრუნდეთ ჩვენს ბავშვობაში, გავიხსენოთ, ჩვენ როგორ ვთამაშობდით,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე
ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის ადრეული განვითარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:
„ადრეული განვითარება არის ყველაზე მნიშვნელოვანი, არის ფუნდამენტი იმისი, თუ როგორი იქნება და რა იქნება ადამიანი უკვე მოზრდილ ასაკში. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, პირველი თვეებიდანვე ჩვენ როგორ ვუწყობთ ხელს ბავშვის განვითარებას. ძალიან მნიშვნელოვანია, ჩვენ როგორ გარემოს შევუქმნით ბავშვს. ცხადია, მოვლა არის ძალიან მნიშვნელოვანი, ბავშვის ფიზიკური ზრდა არის ძალიან მნიშვნელოვანი.“
თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის სრულფასოვან პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის მხოლოდ მისი მოვლა საკმარისი არ არის:
„ძირითადად ჩვენ რაზე ვართ გადართულები?! გვინდა, რომ კარგად ვაჭამოთ, კარგად დავაძინოთ, კარგი რეჟიმი ჰქონდეს, რაც აუცილებელია, მაგრამ არასაკმარისი პირობაა იმისთვის, რომ ბავშვი სრულფასოვან და საზოგადოებისთვის სასარგებლო პიროვნებად ჩამოყალიბდეს. ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ადრეულ განვითარებას ხელი შევუწყოთ.“
„ეს არ არის დამოკიდებული ძვირფას სათამაშოებს ვუყიდით, თუ არა. არც იმაზეა დამოკიდებული ძვირფას გასართობ ადგილებში წავიყვანთ თუ არა. ჩვენ უნდა გვქონდეს ფოკუსი იმაზე, რომ დღეში ნახევარი საათი მაინც გამოვნახოთ იმისთვის, რომ ბავშვს წავუკითხოთ ზღაპარი. არ გისმენთ?! არ აქვს მნიშვნელობა. დაათვალიერებინეთ სურათები. არ უყურებს?! ჩვენ მაინც ვაგრძელებთ. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორ ვეთამაშებით ჩვენს შვილს. თუ ეს არის ჩვენი ვალის მოხდა, ამ თამაშს ეფექტი არ ექნება. ჩემი რჩევა არის ხოლმე მშობლებისთვის, რომ დავბრუნდეთ ჩვენს ბავშვობაში, გავიხსენოთ, ჩვენ როგორ ვთამაშობდით. ეს ისეთი სიამოვნებაა, ისეთი სიხარულია. სხვათა შორის, ფსიქოთერაპიული ეფექტი აქვს მშობლებისთვის. ჩვენს ტვინში გამოიყოფა ენდორფინები, ბედნიერების ჰორმონები და ჩვენც ისევე გვიხარია, როგორც ჩვენს შვილს,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.