Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლები შვილებს ზრდიან თავისთვის, უნდათ, რომ მერე შვილებისგან რაღაც მიიღონ, რის გამოც დიდი პრობლემების წინაშე დგებიან,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

„მშობლები შვილებს ზრდიან თავისთვის, უნდათ, რომ მერე შვილებისგან რაღაც მიიღონ, რის გამოც დიდი პრობლემების წინაშე დგებიან,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

დეკანოზმა შალვა კეკელიამ ოჯახური პრობლემებისა და ცოლ-ქმრული ურთიერთობის სიძნელეების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ადამიანს თუ ბედნიერების პოვნა სურს, მას უნდა შეეძლოს საკუთარი თავის მეუღლისთვის მიძღვნა:

„მე ხშირად ჯვარს რომ ვწერ ხოლმე, მამაკაცს ასეთ რამეს ვეუბნები: „​გინდა, რომ იყო ბედნიერი ამ ცხოვრებაში? მაშინ საკუთარი თავი მიუძღვენი შენს მეუღლეს. ბოლომდე ეცადე, რომ არაფერი მიიღო შენი მეუღლისგან, პირიქით, შენ უნდა გასცე ყველაფერი.“ იმავეს ვეუბნები პატარძალსაც: „თუ გინდა, რომ ბედნიერი იყო, მაშინ გაიღე, გაიღე შენი მეუღლისთვის.“ ეს ყველაზე რთულია. პრობლემები დგება ოჯახში იმ დროს, როდესაც ადამიანს რაღაცების მიღება უნდა. რასაცა გასცემ, მხოლოდ ეს არის შენი. რაც არ გაგიცია, შენი არასდროს იქნება. პავლე მოციქული ამბობს, რომ შენ ბედნიერი უნდა იყო გაცემის დროს და არა მიღების დროს. ეს აზროვნება როგორც კი შემოვა ადამიანში და ბოლომდე განამტკიცებს საკუთარ სულში იმას, რომ უნდა გასცეს, გაიღოს, ის ოჯახი იქნება ბედნიერი.“

დეკანოზის თქმით, ცოლ-ქმარი ყოველთვის ერთმანეთის გახარებაზე უნდა ფიქრობდეს:

„წარმოიდგინეთ ცოლ-ქმარი, რომლებიც მთელი არსებით ფიქრობენ იმაზე, როგორ გაახარონ ერთმანეთი. ქმარი მთელი არსებით ფიქრობს იმას, ცოლს როგორ მოემსახუროს, როგორ სცეს პატივი ცოლს, როგორ გადაჰყვეს მას, გაიგოს, რა მოსწონს, რა უხარია. ასევე ცოლიც გაღვიძებისთანავე ფიქრობდეს იმაზე, ქმარს რა გაუხარდება და იმით ახარებდეს. წარმოიდგინეთ იმ ოჯახში როგორი სიყვარული იქნება, ბავშვები როგორ სიყვარულში გაიზრდებიან.“

მამა შალვა კეკელიას თქმით, თანამედროვე ადამიანს უჭირს საკუთარი თავის სხვისთვის მიძღვნა:

„წარმოიდგინეთ, დილით იღვიძებს ქმარი, ყვირის: „მომემსახურე, დროზე ადექი, რაღაც გამიკეთე.“ დედაც იღვიძებს, მაშინვე ბავშვებს უყვირის: „ადექით ჩქარა, რაღაც გააკეთეთ!“ ასეთ ოჯახში სულ სხვა მდგომარეობაა. ოჯახი, რომელიც სიწმინდისკენ მიდის და​ ურთიერთობა ერთმანეთის პატივისცემაზეა აგებული, ის ოჯახი არის სხვანაირი. ადამიანებმა დაკარგეს ეს ურთიერთობები. საკუთარი თავის მიძღვნა ადამიანს აღარ შეუძლია. მას არ შეუძლია საკუთარი თავი გაიღოს მსხვერპლად. თუ მსხვერპლად იღებს, ყოველთვის მსხვერპლი ჰგონია თავი. თუ თავი მსხვერპლი გგონია, ამით ყველაფერს ანადგურებ. ბევრჯერ მოგისმენიათ, ალბათ: „სულ მე ვუკეთებ, ვერასდროს ხედავს ამას ადამიანი.“ პრობლემები არის ძირითადად იმის გამო, რომ ადამიანს საკუთარი თავის გაღება არ შეუძლია.“

დეკანოზის თქმით, თუ ადამიანი გაიღებს საკუთარ თავს ოჯახისთვის, სანაცვლოდ ის ბევრ სიხარულს მიიღებს:

„ჯვრისწერაზე ხშირად სანთელზე მივუთითებ ხოლმე ცოლ-ქმარს და ვეუბნები: „შეხედეთ ამ სანთელს. თქვენ თუ გინდათ ბედნიერები იყოთ, უნდა დაემსგავსოთ ამ სანთელს. სანთელი იწვის ისე და ანათებს ისე, რომ შენგან არაფერს ელოდება. შენთვის იწვის ის ბოლომდე, შენთვის იხარჯება ბოლომდე. ეს სანთელი არის სიმბოლო იმისა, შენ როგორი უნდა იყო. როგორც ის იწვება შენთვის, შენც ასევე უნდა დაიწვა შენი მეუღლისთვის. ასე უნდა დაიწვა შენი შვილებისთვის. როდესაც ასე გაიღებ საკუთარ თავს, მიიღებ ბევრ სიხარულს, ​სხვანაირი შვილები გეყოლება.“

მამა შალვა კეკელიას თქმით, შვილები მშობლებმა საკუთარი თავისთვის არ უნდა გაზარდონ:

„მშობლები შვილებს ზრდიან თავისთვის. უნდათ, რომ მერე შვილებისგან რაღაც მიიღონ. ასე ზრდიან საკუთარ შვილებს და მერე ძალიან დიდი პრობლემების წინაშე დგებიან. ხშირად გვისაუბრია ამაზე, რომ მშობლები სულ რაღაცას უკრძალავენ შვილებს ან ავალებენ. მშობლების 90 % შემთხვევაში არ არის ისე, რომ სიყვარულით ექცეოდეს შვილს, პატივისცემით ექცეოდეს. მერე რა, რომ პატარაა ბავშვი. მასაც თავისი პატივი აქვს. ​ბავშვს არ აძლევენ საშუალება​ს, რომ მან თვითონ გადაწყვიტოს რაღაც. როდესაც ბავშვი იზრდება, თვითონაც ზუსტად ასე ექცევა თავის მშობელს. მშობლებს ხშირად ვეუბნები ხოლმე: „გინდათ, რომ თქვენი შვილისგან გაიხაროთ? გახდით სამაგალითო მშობლები თქვენი შვილისთვის. მაგალითის მიმცემი უნდა იყოთ თქვენი შვილისთვის. თუ თქვენი შვილი დაინახავს, რომ თქვენ ერთმანეთი გიყვართ, ერთმანეთს პატივს სცემთ, არ არსებობს, რომ ისიც პატივისცემით არ განიმსჭვალოს თქვენდამი.“

„როდესაც ბავშვი ხედავს, რომ დედა მამას პატივს არ სცემს, უხეშად ელაპარაკება მამას, მამაც უხეშად ელაპარაკება დედას, თვითონაც ასე მოექცევა მშობელს. შეიძლება პატარა ასაკში ვერ გაგიბედოს ბავშვმა დალაპარაკება, მაგრამ როგორც კი რაღაც ასაკში გადავა, ის აუცილებლად შენ წინააღმდეგ წამოვა. 90 % შემთხვევაში ​რასაც ოჯახში ხედავს შვილი, ისე იზრდება. კარგ ოჯახში იზრდებიან კარგი შვილები. ცუდ ოჯახში იზრდებიან ცუდი შვილები. მაგალითი არის ყველაფერი. იოანე ოქროპირიც ამბობს, რომ შვილებს არაფრის დარიგება არ სჭირდებათ. როგორც ცხოვრობთ, ისე იცხოვრებენ თქვენი შვილებიც,“ - აღნიშნულ თემებზე დეკანოზმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად