Baby Bag

როგორ მოვიქცეთ, როდესაც ბავშვი სახლში რაღაცას გააფუჭებს? - ფსიქოლოგი ცირა ბარქაია

ფსიქოლოგმა ცირა ბარქაიამ ბავშვის მიერ რაიმე ნივთის დაზიანების შემთხვევაში მასთან კომუნიკაციის სწორ მეთოდებზე ისაუბრა:

„ბავშვმა რაღაც გააფუჭა, „შემოეფუჭა,“ ის ამასთან დაკავშირებით იღებს ძალიან უარყოფით რეაქციებს. ადრეული ასაკის ბავშვებში, ჩვენი ერთი შეფასებით შეიძლება აღმოვაჩინოთ, რომ ბავშვმა დაამტვრია ან გატეხა სათამაშო, შეიძლება გამოვართვათ, ვთქვათ: „შენ არაფრის ღირსი არ ხარ, მოგიტანე და გააფუჭე.“ სინამდვილეში, როდესაც ბავშვი რაღაცის აღმოჩენას აკეთებს, თვალიერების პროცესში შეიძლება დაინტერესდეს, როგორია ეს ნივთი შიგნიდან და ამ ჩხირკედელაობაში გაფუჭდეს ეს ნივთი. ეს მნიშვნელოვანია ადრეული ასაკის ბავშვებისთვის. ამით ისინი სწავლობენ და ვითარდებიან.

შესაძლოა, ბავშვმა დააზიანოს ისეთი ნივთი, რომელიც მშობლისთვის არის ღირებული. რატომ გატეხე ნივთი? რა პასუხი უნდა მიიღონ ამ დროს ორი წლის ბავშვისგან ან სამი წლის ბავშვისგან? მოდი, ასე შევხედოთ: რა არის უფრო მნიშვნელოვანი? ის პიროვნება, რომელიც ჩვენ წინ დგას თუ ნივთი, რომელიც ღირებული იყო, მაგრამ ნივთი იყო?! თუ ბავშვს შემთხვევით გაუტყდა ჭიქა და გაოგნებული, შეშფოთებული სახით იყურება, მნიშვნელოვანია, ვუთხრათ: „არაუშავს, ვიცი, რომ შემთხვევით გაგიტყდა, მეც დამმართნია. მოდი, მომეხმარე.“ უსაფრთხოების წესების დაცვით, შესაძლებელია, ბავშვის ჩართვა პროცესებში. ბავშვი გრძნობს, რომ მას რაღაც მოუხდა, მაგრამ მშობელი მასთანაა. ის გრძნობს: „ის დისკომფორტი, რაც მე შევქმენი ჭიქის გატეხვით, დავაკომპენსირე იმით, რომ მშობელს დავეხმარე პრობლემის მოგვარებაში.“

მესმის, რომ მშობელს შეიძლება ეწყინოს, გაბრაზდეს, მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა ემოციურად დაცული და უსაფრთხო უკუკავშირი მიიღოს. ეს არ იყოს გალანძღვა, დადანაშაულება. ბავშვს გავუზიაროთ ჩვენი ემოციები, ვუთხრათ: „მე მეწყინა, რომ ეს ჭიქა გატყდა. არაუშავს, ხდება ხოლმე, მაგრამ შემდეგისთვის მნიშვნელოვანია, რომ უფრო ფრთხილად იყო. მე მითხარი, რა ნივთი დაგაინტერესებს და მე შენ ამ ნივთს აუცილებლად მოგცემ!“ ბავშვი ასეთ სიტუაციებში ემოციურად დაცულად უნდა გრძნობდეს თავს და არ უნდა იყოს დასჯის, განკითხვისა და გაკიცხვის ობიექტი,“ - მოცემულ საკითხზე ცირა ბარქაიამ საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ოჯახური კონფლიქტები?

რა ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ოჯახური კონფლიქტები?

რა ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ოჯახური კონფლიქტები, აისახება თუ არა მათ მომავალზე მიღებული ტრავმა და რა უნდა გააკეთონ მშობლებმა ამის თავიდან ასაცილებლად? - ამ და სხვა საკითხებზე ​Moms​edu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ბავშვთა და ოჯახის ფსიქოთერაპევტი ირმა კვაჭაძე.

- როგორ აისახება მშობლების კონფლიქტი ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე?

- ბავშვისთვის მშობლები მთელი სამყაროა. თუ ის ხედავს მშობლებს შორის კონფლიქტს, პირველი ასოციაცია რაც უჩნდება, არის სამყაროს მიმართ უნდობლობა, რადგან აღარ არის უსაფრთხო. ამ ფაქტმა სხვადახვაგვარი გავლენა შეიძლება ჰპოვოს ბავშვის ფსიქიკაზე. ნებისმიერი მოვლენა მაშინ არის ფსიქიკისთვის ტრავმული, თუ მან სათანადო მხარდაჭერა ვერ მიიღო. მშობლების კონფლიქტის დროს კი სწორედ მხარდაჭერა აკლია ბავშვს, რადგან ორივე მშობელი თავის პროცესშია.

- რა განცდები ეუფლებათ პატარებს კონფლიქტის დროს?

- განცდა ბევრია:

  • შიში, გაურკვევლობა;
  • უსუსურობის შეგრძნება;
  • ცუდის მოლოდინი, რომ კონფლიქტი განმეორდება;
  • დაუცველობა და უიმედობა, რაც საგულისხმოა.

​ბავშვი იღებს გადაწყვეტილებას, მხარი დაუჭიროს რომელიმე მშობელს და იყოს „დაჩაგრულის მხსნელი“. სწორედ აქ ირთვება მისი დესტრუქციული როლური მოკუთვნებულობა მთელი თავისი ემოციური სპექტრით (მსხვერპლი, მხანელი, აგრესორი - კარპლანის სამკუთხედი).
- შესაძლებელია თუ არა, მიღებული ტრავმა მომავალში ცუდად აისახოს ბავშვის ცხოვრებაზე?
- როგორც ვთქვი, ნებისმიერი მოვლენის დროს მთავარია მხარდაჭრა და განცდა, რომ მარტო არ ვარ. შესაბამისად, მიუხედავად ცუდი ფაქტისა, შემდგომ სწორი კომუნიკაციის გზით, შეგვიძლია სამომავლო ტრავმების თავიდან აცილება.
- ყველა ოჯახში ხდება კონფლიქტი, თუმცა როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ ეს ბავშვისთვის ზიანის მომტანი არ გახდეს?
- უნდა მოვახდინოთ კონფლიქტის პრევენცია და თუ კონფლიქტურ სიტუაციას შეესწრო ბავშვი, ავუხსნათ, რომ ეს მხოლოდ არასწორი კომუნიკაციის შედეგია და ის თავად არაფერ შუაშია, ან მივმართოთ ფსიქოლოგს. ბავშვებს აქვთ ასაკობრივი ეგოიზმი, რომლის „დამსახურებითაც“ ყველაფერი თავისი ბრალი ჰგონიათ, ეს ფაქტი კი ამძიმებს განცდებს. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად