Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აკრძალვებით იზრდება ადამიანი, ეს არის სწორედ ის, რაც თავისუფლებას გვასწავლის,“ - მარინა კაჭარავა

„აკრძალვებით იზრდება ადამიანი, ეს  არის სწორედ ის, რაც თავისუფლებას გვასწავლის,“ - მარინა კაჭარავა

​​ფსიქოლოგმა მარინა კაჭარავამ ბავშვის სწორად აღზრდისთვის აკრძალვების გამოყენების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ აკრძალვები ადამიანს თავისუფლებას ასწავლის:

„მშობელს ძალიან უყვარს თავისი შვილი. დიდი ემოცია აზროვნების ფუნქციას უკან წევს. როდესაც ძალიან შეყვარებული ხარ, კარგად ვერ აზროვნებ. ნებისმიერი ემოცია: შიში, ბრაზი, აზროვნებას არხს არ უტოვებს. მე არ მინდა, რომ ვინმეს ჭკუა დავარიგო. მე თვითონ ჩემმა შვილებმა მასწავლეს ბევრი რამ და იმ ბავშვებთან, ვისთანაც მქონია ურთიერთობა. მათ სჭირდებათ პატივისცემა და გათვალისწინება. სასჯელი უნდა იყოს ღირსეული, მასთან შეთანხმებული, ვის დასჯასაც აპირებ. ​სასჯელი არ უნდა იყოს წრეგადასული და შეურაცხმყოფელი. აკრძალვებით იზრდება ადამიანი. აკრძალვები არის სწორედ ის, რაც თავისუფლებას გვასწავლის. არჩევანის საშუალებას გვაძლევს, მარჯვნივ წავიდეთ თუ მარცხნივ.“

მარინა კაჭარავას თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა ნებისყოფა გამოიმუშავოს და ქცევის კონტროლი ისწავლოს:

„ცხოვრება საჩუქარს არ იძლევა ყოველდღიურად. სიცოცხლე ისედაც საჩუქარია. ზეფირის ცნობილი ექსპერიმენტი რომ არის, ის ოცი წუთი ძალიან გადამწყვეტია ბავშვისთვის, რომ მას შეუძლია მოითმინოს. ეს არის ქცევის კონტროლის დასწავლა, ნებისყოფის გამომუშავება, რაც მას ძალიან დასჭირდება.“

„ბავშვი აღბეჭდავს დედისა და მამის ურთიერთობების მოდელს და ეს მოდელი ხდება მისთვის ერთადერთი, რაც იცის. შეიძლება ბევრი რამ ისწავლოს, მაგრამ ყველაზე უკეთ მაინც ეს იცის. მძაფრი ემოციის დროს ან დედასავით იქცევი, ან მამასავით. ერთ-ერთ ნარკოლოგს ჰკითხეს, როგორ აირჩია პროფესია. მას ძმა ჰყავდა ნარკომანი. მან უპასუხა, რომ მამა ჰყავდათ ნარკომანი. ერთმა აირჩია იგივე გამკლავების მექანიზმი, მეორემ ანტისცენარი. ​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ჩვენს ურთიერთობებს, სიტყვა-პასუხს. დედას რომ ეშინია ან მამას, შიშები მთლიანად ტრანსლირდება ბავშვზე,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მარინა კაჭარავამ გადაცემაში „ქალების ნარატივი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ქალების ნარატივი“

წაიკითხეთ სრულად