Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს, მაგრამ უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

„შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს, მაგრამ უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ,“ - ლელა ტყეშელაშვილი

ფსიქოლოგმა ლელა ტყეშელაშვილმა ბავშვებში შიშის მართვისა და შიშების გამომწვევი მიზეზების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ შიშმა ბავშვს არ უნდა შეუშალოს ხელი ყოველდღიურ ცხოვრებაში:

„ბავშვი ჩაკეტილი არ უნდა იყოს, ურთიერთობაზე უარს არ უნდა ამბობდეს, სწავლაში ხელი არ უნდა ეშლებოდეს, გარეთ გასვლის პრობლემა არ უნდა ჰქონდეს.​ შეიძლება ბავშვის შიში მანიპულაციის საშუალება იყოს. ბავშვი დედას ვერ ხედავს ხშირად და შეიძლება, უნდა, რომ მასთან ერთად იყოს, მაგრამ ჩვენ არავითარი უფლება არ გვაქვს, რომ ამას არ გამოვეხმაუროთ. ბავშვების შემთხვევაში ძალიან კარგია ხელოვნების ნებისმიერი დარგის გამოყენება, განსაკუთრებით ხატვა.“

ლელა ტყეშელაშვილის თქმით, შიში არ უნდა დავივიწყოთ, ის პოზიტიური მეხსიერებით უნდა ჩავანაცვლოთ:

​ბავშვებს ეშინიათ, რომ საწოლის ქვეშ ვინმე არ იყოს, არის გუდიანი კაცი და ა.შ. იმის ნაცვლად, რომ ეს გავაჩეროთ, კომუნიკაციაში შევიყვანოთ ბავშვი. ხუმრობით წერილები მივაწერინოთ, რომ კარგი სიზმრები გამოუგზავნოს. კარგად დავათვალიერებინოთ ბავშვს გარემო, სადაც ის ცხოვრობს. შიში მეხსიერებაა, ეს მეხსიერება ჩვენ კი არ უნდა დავივიწყოთ, ის უნდა ჩავანაცვლოთ პოზიტიური მეხსიერებით. ხანდახან საჭიროა, რომ ადამიანმა ფიქრი ბოლომდე მიიყვანოს, არ შეეშინდეს შიშის განცდის ბოლომდე მიყვანის. შეჩერებული განცდები არსად არ მიდიან და გვახსენებენ თავს.“

„ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ ჩვენ იმიტომ კი არ ვტირით, რომ გვეშინია, იმიტომ გვეშინია, რომ ვტირით. ხანდახან შიშის გამოხატვა მეორადად აძლიერებს შენს ემოციებს. ხანდახან ბავშვებს ვეუნებით: „მოიქეცი ისე, რომ გარეგნულად შენი შიშის გამოხატულებები იყოს ნაკლები.“ ​ზოგჯერ ბავშვებს ვეუბნებით: „ნუ გეშინია, გააკეთე ეს!“ სჯობს, ვუთხრათ, რაც რეალობაა: „გეშინოდეს და მოდი, შიშის ფონზე გაბედე!“ ბავშვს თუ დაავალებ, რომ არ ეშინოდეს, მას ეს არ გამოუვა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ლელა ტყეშელაშვილმა რადიო იმედის ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო იმედი

წაიკითხეთ სრულად