Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩემი რჩევა არის ხოლმე მშობლებისთვის, რომ დავბრუნდეთ ჩვენს ბავშვობაში, გავიხსენოთ, ჩვენ როგორ ვთამაშობდით,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ჩემი რჩევა არის ხოლმე მშობლებისთვის, რომ დავბრუნდეთ ჩვენს ბავშვობაში, გავიხსენოთ, ჩვენ როგორ ვთამაშობდით,“- ნეიროფსიქოლოგი  თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის ადრეული განვითარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ადრეული განვითარება არის ყველაზე მნიშვნელოვანი, არის ფუნდამენტი იმისი, თუ როგორი იქნება და რა იქნება ადამიანი უკვე მოზრდილ ასაკში. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, ​პირველი თვეებიდანვე ჩვენ როგორ ვუწყობთ ხელს ბავშვის განვითარებას. ძალიან მნიშვნელოვანია, ჩვენ როგორ გარემოს შევუქმნით ბავშვს. ცხადია, მოვლა არის ძალიან მნიშვნელოვანი, ბავშვის ფიზიკური ზრდა არის ძალიან მნიშვნელოვანი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვის სრულფასოვან პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის მხოლოდ მისი მოვლა საკმარისი არ არის:

„ძირითადად ჩვენ რაზე ვართ გადართულები?! გვინდა, რომ კარგად ვაჭამოთ, კარგად დავაძინოთ, კარგი რეჟიმი ჰქონდეს, რაც აუცილებელია, მაგრამ არასაკმარისი პირობაა იმისთვის, რომ ბავშვი სრულფასოვან და საზოგადოებისთვის სასარგებლო პიროვნებად ჩამოყალიბდეს. ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ადრეულ განვითარებას ხელი შევუწყოთ.“

„ეს არ არის დამოკიდებული ძვირფას სათამაშოებს ვუყიდით, თუ არა. არც იმაზეა დამოკიდებული ძვირფას გასართობ ადგილებში წავიყვანთ თუ არა. ჩვენ უნდა გვქონდეს ფოკუსი იმაზე, რომ ​დღეში ნახევარი საათი მაინც გამოვნახოთ იმისთვის, რომ ბავშვს წავუკითხოთ ზღაპარი. არ გისმენთ?! არ აქვს მნიშვნელობა. დაათვალიერებინეთ სურათები. არ უყურებს?! ჩვენ მაინც ვაგრძელებთ. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორ ვეთამაშებით ჩვენს შვილს. თუ ეს არის ჩვენი ვალის მოხდა, ამ თამაშს ეფექტი არ ექნება. ჩემი რჩევა არის ხოლმე მშობლებისთვის, რომ დავბრუნდეთ ჩვენს ბავშვობაში, გავიხსენოთ, ჩვენ როგორ ვთამაშობდით. ეს ისეთი სიამოვნებაა, ისეთი სიხარულია. სხვათა შორის, ფსიქოთერაპიული ეფექტი აქვს მშობლებისთვის. ჩვენს ტვინში გამოიყოფა ენდორფინები, ბედნიერების ჰორმონები და ჩვენც ისევე გვიხარია, როგორც ჩვენს შვილს,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „ასოციაცია ანიკა“

წაიკითხეთ სრულად