Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორსულს სჭირდება განსაკუთრებულად მოფრთხილება ემოციურად. სამწუხაროა, რომ ხშირად ამას მხედველობაში არ იღებენ,“ - თეა გოგოტიშვილი

„ორსულს სჭირდება განსაკუთრებულად მოფრთხილება ემოციურად. სამწუხაროა, რომ ხშირად ამას მხედველობაში არ იღებენ,“ - თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა ორსული ქალების ემოციური სტაბილურობისა და სიმშვიდის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ხშირად ორსული ქალბატონები საკუთარ თავს თავად არ უფრთხილდებიან:

„ორსულს სჭირდება განსაკუთრებულად მოფრთხილება ემოციურად. სამწუხაროა, რომ ხშირ შემთხვევაში საერთოდ ​მხედველობაში არ იღებენ ორსულობას, როგორც სპეციფიკურ მდგომარეობას. შესაძლოა, ხშირად თავად დედები უგულებელყოფდნენ ამის მნიშვნელობას. სამწუხაროდ, ბევრი თამბაქოს მომხმარებელია, რაც კატასტროფულად მოქმედებს ემბრიონზე. ფიზიკურ ჯანმრთელობაზე რომ არაფერი ვთქვათ, ეს მისი ნევროტიზაციის წყაროა. ზოგჯერ სხვა მავნე ნივთიერებების მიღებაზეც კი არ ამბობენ უარს დღევანდელ დღეს არასერიოზული დამოკიდებულების მქონე დედები.“

თეა გოგოტიშვილმა ხაზი გაუსვა მეუღლის როლს ორსული ​ქალბატონისთვის სტაბილური გარემოს შექმნასთან დაკავშირებით:

„მხოლოდ დედის საკითხი არ არის აქტუალური. ბავშვის მამამ, რომელიც არ დაგიდევთ იმას, რომ დედას აწყენინოს, მის ემოციურ მდგომარეობაზე არ იზრუნოს, შეიძლება დედის გულგატეხილობა და მძიმე ემოციური დათრგუნვაც კი გამოიწვიოს. ის საერთოდ არ იღებს თავზე პასუხისმგებლობას, რომ დედის გავლით სწორედ მისი მომავალი ბავშვის ფსიქიკა ზიანდება.“

„დღევანდელ დღეს ძალიან ფართოდ გავრცელებულია მძიმე პრობლემა, რომელსაც ​აუტისტური სპექტრის აშლილობა ჰქვია. სტატისტიკურად სუფთა სახის აუტიზმთან ნაკლებად გვაქვს ხოლმე საქმე. აუტისტური სპექტრის, ანუ გარკვეული აუტისტური გამოვლინებების მქონე ბავშვები ძალიან ხშირად იბადებიან. ამას მხოლოდ ეკოლოგიას და გარკვეულ ფიზიკურ მოვლენებს ვერ დაუკავშირებს ვერცერთი მკვლევარი. უპირველესად პრობლემის მიზეზი არის სწორედაც ემბრიონულ პერიოდში ის ემოციური ფონი, რა ფონზეც ყალიბდება ცხრა თვის განმავლობაში მუცლად მყოფი ბავშვის ფსიქიკა,“ - აღნიშნა თეა გოგოტიშვილმა.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად