Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

როგორი აღზრდა აყალიბებს მოძალადე და ტირან ადამიანს? - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგმა თეა გოგოტიშვილმა იმ მიზეზებზე ისაუბრა, რომელიც ადამიანს ძალადობრივ, ტირანულ და სადისტურ თვისებებს უყალიბებს:

„ვეცდები, მაქსიმალურად სტრუქტურირებული სურათი შევქმნა. ჩვენი პიროვნების ფორმირება ხდება ბავშვობაში. ეს არის ფუნდამენტი, რომელზეც შენობა იგება. ის მერე განიცდის ცვლილებებს, ადამიანს აქვს თავისუფალი ნება. მხოლოდ მას შეუძლია მოინდომოს ცვლილება, დაიხმაროს სპეციალისტი. კვლევებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ არის საკითხები, რომლებიც დიდი რისკის მატარებელია ძალადობრივი, ტირანული, სადისტური თვისებების ჩამოყალიბებისთვის. 6 წლამდე ხდება არაცნობიერი განწყობების ჩამოყალიბება, რომელიც შემდგომში თავისთავად ვლინდება.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ძალადობის გარემოში აღზრდა მჩაგვრელ ადამიანს აყალიბებს:

„ძალადომის გარემოში ყოფნა ერთ-ერთი მიზეზია. ოჯახის გარემო არის გადამწყვეტი ასეთ შემთხვევაში. ოჯახი, მშობლები, აღმზრდელები არიან ადამიანის პიროვნული ჩონჩხის შემქმნელები. თუ ბავშვი თავს დათრგუნულად გრძნობს, ფიზიკური ან ფსიქოლოგიური ჩაგვრის მსხვერპლია, ეს რისკს ზრდის. გარემო დაკვირვების საფუძველზე გაშინაგნდება. ბავშვი 3-დან 6 წლამდე მშობლებთან გაიგივებას ახდენს. უმეტეს შემთხვევაში საკუთარი სქესის მშობელთან ახდენს გაიგივებას. იწყება ქცევის მოდელების ჩაწერა პირდაპირ. 3-დან 6 წლამდე ბავშვს მშობლის იდეალიზაციის მოთხოვნილება აქვს. ეს ბუნებრივი ტენდენციაა. ზოგჯერ იმდენად ფრუსტრაციის გარემოა, რომ ეს იდეალიზაციის რეალიზება ვერ ხდება. აქ იწყება ტრავმის მიღება.“

„პატარა ბავშვი როგორც ღრუბელი ისრუტავს იმას, რასაც ხედავს. მას არ აქვს კრიტიკის უნარი. ის ხედავს და ამას აღიქვამს. ერთ შემთხვევაში ბავშვს შეიძლება ძალადობა ჩამოუყალიბდეს, როგორც ქცევის მოდელი, ან პოლარობამ იმოქმედომ. შეიძლება ის გახდეს მჩაგვრელი ან მეორე უკიდურესობის განწყობა შეექმნას და თვითონ გახდეს მსხვერპლი. ბავშვი, რომელიც იზრდება ჩაგვრის გარემოში, შეიძლება თავს გრძნობდეს ჩაგრულად ან ჰქონდეს მჩაგვრელთან იდენტიფიკაცია. დიქტატორს შეიძლება თვითონ არ ჩაგრავდნენ, მაგრამ ისინი ბავშვობიდან იდენტიფიცირდნენ მჩაგვრელთან. ის ტირანს უყურებდა როგორც იდეალს ბავშვობაში. მას ჰქონდა ფონი, რომ უნდა იდენტიფიცირებულიყო მჩაგვრელთან, იმიტომ, რომ ძალაუფლება იდგა ჩაგვრაზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე თეა გოგოტიშვილმა ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის პოსტი“

წაიკითხეთ სრულად