Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის მშობლის მთავარი შეცდომა ჭირვეულ ბავშვთან ურთიერთობისას? - ევგენი კომაროვსკის რეკომენდაციები

რა არის მშობლის მთავარი შეცდომა ჭირვეულ ბავშვთან ურთიერთობისას? - ევგენი კომაროვსკის რეკომენდაციები

მშობლებს, რომლებსაც მცირეწლოვანი ბავშვები ჰყავთ, ხშირად აწუხებთ შემდეგი სახის პრობლემები:

  • ბავშვები დამატებით კვებაზე ღამის საათებშიც რთულად ამბობენ უარს. ისინი წყალს არ ეკარებიან და მხოლოდ თბილი ხელოვნური ნარევის მიღებაზე არიან თანახმა.
  • ბავშვები კვებასთან დაკავშირებით პრეტენზიულები ხდებიან, იწყებენ საკვების დაწუნებას, ტირილს და ჭამაზე უარს ამბობენ.
  • ზოგიერთი ბავშვი დედას 10 მეტრის დაშორებით გადაადგილების საშუალებასაც არ აძლევს, მას არსად უშვებს და მამასთან გაჩერებაზეც კი უარს ამბობს. ​თუ დედა თვალს მიეფარება, ბავშვი ხმამაღლა ტირილს იწყებს.

როდესაც ბავშვი პრეტენზიული ხდება და ჭირვეულობს, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ამ შემთხვევაში?

ბავშვის ჭირვეულობის მიზეზი ამ შემთხვევაში ჯანმრთელობის პრობლემები არ არის. ყველა ეს პრობლემა პედაგოგიკის სფეროს განეკუთვნება. თქვენ გადაწყვეტილებას იღებთ, ბავშვი აპროტესტებს, ყვირის, წინააღმდეგობას გიწევთ, რის გამოც თქვენ გადაწყვეტილებას ცვლით. აუცილებელია, რომ მშობლებმა მოილაპარაკონ და გარკვეულ შეთანხმებამდე მივიდნენ. თუ თქვენ გადაწყვეტთ, რომ ჭამის დროა, ან გარკვეული საკვები ბავშვმა არ უნდა მიიღოს, ან რამდენიმე წამით მისი მარტო დატოვება გინდათ, ეს გადაწყვეტილება აღარ უნდა შეცვალოთ.

​თუ მშობლები ბავშვის წინააღმდეგობის და ჭირვეულობის გამო მიღებულ გადაწყვეტილებებს ცვლიან, ეს იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ბავშვის ნება გაცილებით ძლიერია მშობლების ნებაზე.

მშობლებს ეშინიათ, რომ ხანგრძლივი ტირილი ბავშვის ფსიქიკურ განვითარებაზე ნეგატიურად აისახება. ამ შიშის გამო ისინი ხელს უწყობენ ბავშვის ისეთი ქცევის მოდელის ჩამოყალიბებას, რომელიც მის განვითარებაზე უარყოფითად ზემოქმედებს და მას ადამიანებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ხელს უშლის. ჩემი გულწრფელი რჩევაა, ​ატირებულ ბავშვთან თავი ხელში აიყვანოთ და ბავშვი პედაგოგიკის საზოგადოდ აღიარებული კანონების მიხედვით აღზარდოთ. აღზრდის მთავარი პასუხისმგებლობა სწორედ მშობლებს ეკისრებათ და არა ერთი წლის ბავშვს.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად