Baby Bag

,,ბავშვთან კომუნიკაცია არ უნდა ხდებოდეს ტელეფონში ყურების ან სადილის კეთების პარალელურად'' - თამარ გაგოშიძე

,,ბავშვთან კომუნიკაცია არ უნდა ხდებოდეს ტელეფონში ყურების ან სადილის კეთების პარალელურად'' - თამარ გაგოშიძე

​ნეიროფსიქოლოგ თამარ გაგოშიძის ბლოგი, რომელიც www.helloblog.ge-ზე გამოქვეყნდა დასაქმებული მშობლების შვილებთან უერთიერთობის თემას ეხება. 

გთავაზობთ ბლოგიდან ამონარიდს:

,,თანამედროვე სამყაროში დედისა და მამის ტრადიციული როლები ნელ-ნელა რადიკალურად იცვლება. თუმცა, თუკი საქართველოში დასაქმებული მშობლისა და შვილების ურთიერთობაზე ვსაუბრობთ, ასოციაციურად მშობელში პირველ რიგში ჯერ დედას წარმოვიდგენთ. ჩვენ ვცხოვრობთ გარემოში, სადაც საზოგადოებასთან ერთად, ქალბატონებს თავად აქვთ საკუთარი თავის მიმართ მოთხოვნა, რომ პროფესიული წინსვლისა და თვითრეალიზების პარალელურად, საუკეთესო მშობლებიც იყვნენ. სწორედ მას შემდეგ, რაც ამ საუკუნის სამუშაო ძალაში ქალების ჩართულობამ მკვეთრად იმატა, დასაქმებული მშობლების გავლენა შვილების განვითარებაზე ბავშვთა ფსიქოლოგებისა და ექსპერტების კვლევის საგანი გახდა.

დღევანდელი დინამიური და დატვირთული სამუშაო გარემოს გარეთ, საგანმანათლებლო პლატფორმის - თიბისის სტატუს-შეხვედრების ფარგლებში, ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე თიბისის სტატუსის მოხმარებლებს სწორედ ამ თემაზე ესაუბრა, მათი პრობლემები მოისმინა და კონკრეტული რჩევებიც გაუზიარა. ფსიქოლოგმა შეხვედრა პირველი და უმთავრესი წესით დაიწყო: დანაშაულის განცდა - შეგრძნება, რომელიც ყველა დასაქმებულ მშობელს აწუხებს, ყოველმა მათგანმა უნდა დაივიწყოს და ამოიგდოს გონებიდან. ის, რომ მშობელი დაკავებულია, არსებული მოცემულობაა და მხოლოდ ამ რეალობის მიღების შემდეგ მოახერხებს დასაქმებული მშობელი მომდევნო რჩევების შესრულებას.

მთავარი პრობლემა - დრო

მართალია, ორმაგი შემოსავლის ოჯახში ბავშვი ფინანსურად ორმაგად უზრუნველყოფილია, თუმცა, ჯანსაღი სოციალურ-ემოციური განვითარებისათვის სულ სხვა, არამატერიალური ფაქტორებია გადამწყვეტი. ამ პროცესში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ბავშვის დაბადების მომენტიდან მისი მშობლებთან დაწყებული კავშირია.

ისეთი ეპოქაა, რომ დროს ვერ ვიმორჩილებთ. სულ რაღაც გვაქვს გასაკეთებელი, გარკვეულ ამოცანებზე ვართ ორიენტირებული. სწორედ დროის უქონლობა იწვევს მშობელში დანაშაულის განცდას.

ხშირად ამის რაციონალიზაციას ვახდენთ - „მე არ მაქვს დრო, მაგრამ გამოვიმუშავებ ფულს და დროის კომპენსირებას ჩემი შვილების მატერიალური უზრუნველყოფით ვახდენ.“ ამის მიუხედავად, უკმაყოფილებისა და დანაშაულის განცდა მაინც ჩნდება. ამ განცდის ექვივალენტი მატერია არ არის, ამიტომ სინდისის ქენჯნას მშობლები ვერ გავცვლით ძვირფას ტელეფონში. ამას ეფექტი არ აქვს, ბავშვი კი ასეთი მომხარებლური ურთიერთობით მხოლოდ მანიპულირებას ეჩვევა. შეგიძლიათ შვილებთან უბრალო კომუნიკაციის შემთხვევა გაიხსენოთ? ოღონდ ისეთი, როდესაც არაფერი მოითხოვეთ მათგან? გაგიკვირდებათ და ასეთი ურთიერთობა ძალიან იშვიათია დღეს, იმიტომ, რომ ოჯახშიც მუშაობის რეჟიმში ვართ. მთელი დღე დრო არ გვაქვს გავიგოთ, რას საქმიანობს ჩვენი შვილი. ამიტომ, დღის ბოლოს სასწრაფოდ გვინდა გავარკვიოთ: იმეცადინა? ხელები დაიბანა? ჭამა? ეს მოთხოვნითი კითხვებია და ამით მთავრდება ჩვენი კომუნიკაცია შვილთან.“

მშობლის 2 საათი

,,უამრავი ინფორმაციისა და სწრაფად ცვალებადი მოვლენების ტალღებში გაჩერება და საკუთარ თავთან ჩარღმავება აუცილებელი წინპირობაა იმისა, რომ ჩვენს შვილებთან ვიყოთ ჰარმონიულ ურთიერთობაში. ზუსტად უნდა ვიცოდეთ, რისთვის და რაზე ვხარჯავთ დროსა და ენერგიას.

ხშირად რაღაცას იმიტომ ვაკეთებთ, რომ სხვებიც ასე აკეთებენ, მაგრამ ეს არ არის სწორი პასუხი. ჩვენ მომხმარებლური საზოგადოება ვართ

კითხვა ასეთია: ყოფნა თუ ფლობა? ჩვენ გვინდა ფლობა. ჩვენ გვინდა ვფლობდეთ ყველაფერს. არადა, თუ ვერ ფლობ დროს, ვერ ფლობ ვერაფერს. ჩვენს შვილებსაც არ ვასწავლით იმას, რომ დინებას არ მიჰყვნენ და თავიანთი არჩევანი გააკეთონ. შესაბამისად, ჩვენი შვილებიც მომხმარებლებად ყალიბდებიან. მშობლისთვის საკუთარი თავისთვის დროის გამოყოფა აუცილებელი რეცეპტია. ეს შეიძლება იყოს კვირაში, ან თუნდაც 2 კვირში 2 საათი, მაგრამე ეს უნდა იყოს მხოლოდ თქვენი 2 საათი, სხვისი არავისი - არც თქვენი შვილების, არც თქვენი მეგობრების.“

ჯადოსნური ნახევარი საათი

თუკი დასაქმებული მშობელი ხართ და ამ ყველაფერს კითხულობთ, ალბათ აქ ნახსენები ყველა გრძნობა და სიტუაცია გეცნოთ და შვების ნაცვლად, პირიქით, მეტი სინდისის ქეჯნა იგრძენით. მაგრამ მალე დამშვიდდებით, როდესაც გაიგებთ, რომ გამოსავალი არსებობს და ის იმაზე მარტივია, ვიდრე აქამდე წარმოგედგინათ. გამოსავალი რაოდენობის ხარისხით ჩანაცვლებაა. უცნაურია, მაგრამ დადგენილია, რომ ბავშვთან ნახევარი საათი სრულფასოვანი ურთიერთობა სრულიად საკმარისია მასთან საჭირო კომუნიკაციის დასამყარებლად.

ეს არ უნდა ხდებოდეს ტელეფონში ყურების ან სადილის კეთების პარალელურად. ეს უნდა იყოს უშუალო კომუნიკაცია ბავშვთან

ისეთი ნახევარი საათის გამოყოფა, როდესაც სხვა არაფერი გაინტერესებთ და არც მოთხოვნის რეჟიმში ხართ, თქვენთვისაც ერთგვარი ფსიქოთერაპიაა. როდესაც სახლის ტერიტორიაზე გადადიხართ, გამორთეთ ტელეფონი და ინტერნეტი 1 საათით მაინც. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ვერ კონცენტრირდებით თქვენს შვილებთან.“

ადამიანის პირველი და საბაზისო მოთხოვნილება უსაფრთხოების, მეორე კი - მიკუთვნების განცდაა. ეს შეგრძნებები სწორედ 2-3 წლამდე ყალიბდება, როდესაც ბავშვს ნდობა და ხალასი დამოკიდებულება უნდა გაუჩნდეს გარემოს მიმართ და უნდა იგრძნოს, რომ მიეკუთვნება ჯგუფს, ანუ ოჯახს, რომელიც მას დაიცავს.

სწორედ ამ პერიოდში სჭირდება ბავშვს ოჯახის მხარდაჭერა. დასაქმებულ მშობლებს კი მათი ძიძასთან ან ბაღში დატოვება უწევთ. სწორედ ცალ-ცალკე გატარებული დროის ამანაზღაურებელი არის თამაში, რომელსაც შეუფასებელი წვლილი აქვს ბავშვისა და მშობლის ურთიერთობაში,'' - აღნიშნულია ბლოგში. 

ბლოგის სრული ვერსია იხილეთ ​აქ

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც გაიაზრებ, თვითონვე ხვდები, რომ ძალიან ბევრ შეცდომას უშვებ ურთიერთობაში," - ზურა მხეიძე

​ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე იმ შეცდომებზე საუბრობს, რომლებსაც ადამიანები ერთმანეთთან ურთიერთობაში ხშირად უშვებენ:

„დედმამიშვილებს შორის ხშირია ქონებრივი დავა. ხშირად ამბობენ: „მე მეტი მეკუთვნოდა, იმან მეტი მიიღო, იმან ორი ხალიჩით მეტი წაიღო, იმას ჭურჭელი გაატანეს.“ უსამართლობის განცდებია. იმას მეტი შეხვდა, მე ნაკლები. ასეთი განცდები ბევრს აქვს, უბრალოდ რამდენად ქმნის ადამიანი ამისგან პრობლემას, ეს არის განსხვავება. შეიძლება მე მქონდეს ეს განცდა, მაგრამ ხმა არ ამოვიღო, ან მქონდეს განცდა და ჩაქუჩი ვურტყა ჩემს ძმას. განსაკუთრებით ეს მძაფრდება გათხოვების შემდეგ. ​ოჯახი რომ იყოფა, ფიქრობენ, რომ არასწორი განაწილება მოხდა. ცოლების ბრალი არის ხოლმე ეს ხანდახან. ცოლი გეუბნება: „შენს ძმას ისინი გადაყოლილები არიან, ჩვენ რა? ჩვენ მოგვაქციეს ყურადღება? ბავშვს ერთი სათამაშო მოუტანეს და იმასთან ნახე როგორ არიან.“ ეს ბუნებრივია. უჩვეულოა, თუ ამ ვითარებას დაალაგებ. საინტერესო ის არის, რომ იმაზე ზემოთ დადგე, რაზეც სხვები დგანან. ტვინი იმიტომ მუშაობს, რომ ამ სისულელეებზე არ ავარდე.“

ზურა მხეიძე აღნიშნავს, რომ სპონტანურად მოქმედება ხშირად დიდ შეცდომებს გვაშვებინებს და ურთიერთობებს აზარალებს:

„წარმოვიდგინოთ ასეთი სიტუაცია: მეუღლემ დააგვიანა, მაშინ მობილური არ იყო, ვინერვიულე. დაღამდა, ძალიან ვინერვიულე. ამ დროს ვხედავ, თანამშრომლებთან ყოფილა სადღაც, ძალიან კარგ ხასიათზე. ჩემი პირველი რეაქციაა, რომ ამაზე ძალიან​ ვეჩხუბო. ამ დროს როგორ მუშაობს თავი? მე ვეუბნები ჩემს თავს: „შენ ახლა ხარ ცუდ ხასიათზე, ის კარგ ხასიათზეა. მე თუ ვეჩხუბები, სახლში ორივე ვიქნებით ცუდ ხასიათზე.“ იქვე ვცვლი გადაწყვეტილებას და ვამბობ, რომ ერთი ოჯახის წევრი მაინც უნდა დავტოვო კარგ ხასიათზე. ამიტომ ვირჩევ, რომ არაფერი ვუთხრა. ხმა არ ამომიღია და ოთხი დღის მერე სადილზე ვთქვი, რომ ასე არ უნდა ყოფილიყო. გაცილებით მეტი მოგება იყო ურთიერთობაში. სპონტანურად რა უნდა ყოფილიყო? უნდა მეთქვა: „სად დადიხარ, რომ დადიხარ?“ ისიც ჩაგაშხამე, სადაც იყავი, ხომ?“

​ზურა მხეიძე საკუთარი ცხოვრებიდან ერთ-ერთ ეპიზოდს იხსენებს, როდესაც ის ემოციებს აჰყვა და ქცევა არ გააკონტროლა:

„ჩემი დეიდაშვილი დამეკარგა, პატარაა ჩემზე, ვინერვიულე. თურმე ჩემს მეგობრებს გაჰყოლია, მერე ვიღაც მიუცილებია. მე ვეძებდი. რომ დარეკა ზარი და კარი გავუღე, ჩემგან სილა მოხვდა. მერე დავფიქრდი, რას ვაკეთებ. ვინერვიულე, რომ ცუდად არ იყოს. მოვიდა კარგად და გავხადე ცუდად. მე გამიხარდებოდა, რომ ცუდად ყოფილიყო, იმიტომ რომ მართალი აღმოვჩნდებოდი, ხომ? ამიტომ მე ამას ვაანალიზებ ხოლმე, სანამ სპონტანური რეაქცია მექნება. კარგად რომ გააანალიზებ რაღაცებს, მიხვდები, რა იდიოტობას აკეთებდი. შედეგზე ორიენტირებული უნდა იყო.“

„ასეთი ექსპერიმენტი ჩატარდა. ადამიანს ჯგუფში გავუვრცელეთ, რომ ვითომ სიმსივნე ჰქონდა. მთელი ჯგუფის დამოკიდებულება შეიცვალა ამ ადამიანისადმი. ზოგი კანფეტს ჩუქნიდა, ​ყურადღებას იჩენდნენ. ბოლოს ვუთხარით ჯგუფს, რომ ეს იყო ტყუილი. იმის მაგივრად, რომ ეს გახარებოდათ, აგრესია ჰქონდათ. განიცადეს, რომ ტყუილად მოუტანეს კანფეტი. ეს საინტერესო ფენომენია. იმდენად ეგოისტი ვარ, რომ როდესაც კვდები გაგიკეთე ბევრი რამ, მაგრამ რომ აღარ კვდები, ეს არ მომეწონა. როდესაც გაიაზრებ, თვითონვე ხვდები, რომ ძალიან ბევრ შეცდომას უშვებ ურთიერთობაში,“ - აცხადებს ზურა მხეიძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია

წაიკითხეთ სრულად