Baby Bag

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რომ განვმარტოთ, რა არის ტანტრუმი?

- ტანტრუმი არის ემოციების „ამოხეთქვა“, რაც ადრეულ ასაკში ხშირად ვლინდება გადაღლილობის, იმედგაცრუების, ბრაზის გამო. ასეთ დროს ბავშვი ტირის, ყვირის, ფეხებს აბაკუნებს, წვება იატაკზე. შეიძლება გამოავლინოს თვითდამაზიანებელი ქცევაც.

- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, რომ თავიდან აიცილონ ბავშვის მსგავსი ქცევა?

- მშობლებს ვურჩევ, რომ ბავშვებს საზღვრები დაუწესონ. აუცილებელია ჰქონდეთ განსაზღვრული რუტინა. პატარებს ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ სასურველის მიღების გადავადება „ჯერ“ და „შემდეგ“. მაგალითად, ჯერ დავითვალოთ სამამდე და მერე გავაგოროთ ბურთი ან მერე ჩამოვსრიალდეთ სასრიალოზე. ექვსი თვის ბავშვი ბუნებრივია, რომ სასურველს ტირილით მოითხოვს, მაგრამ 4 წლის ბავშვთან, რომელსაც შეუძლია მეტყველება, ეს ნორმად არ უნდა ჩათვალოს მშობელმა. მეტყველებას ხაზს ვუსვამ, რადგან ხშირად ტანტრუმის მიზეზი ისიც არის, რომ ბავშვი მშობელს ვერ აგებინებს, რა უნდა.

- თუ უკვე დაეწყო ბავშვს ტანტრუმი, ამ შემთხვევაში რას ვაკეთებთ?

- მშობელი უნდა დააკვირდეს, როდის ვლინდება ტანტრუმი, რა არის მისი წინაპირობა და რა შედეგს იღებს ბავშვი. მაგალითად, თუ მაღაზიაში ყოფნის დროს ბავშვი ითხოვს სათამაშოს, მშობელი თავიდან უარს ეუბნება, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი ძირს გაწვება, იტირებს, იყვირებს, თანხმდება და ყიდულობს ამ სათამაშოს, მას ეს ქცევა აუცილებლად განუმტკიცდება. ბავშვმა უკვე იცის, რომ სხვა დროსაც შეძლებს სასურველის მიღებას მსგავსი ქცევით. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ტანტრუმით ვერ მიიღოს სასურველი. ტანტრუმი არა მხოლოდ სასურველის მიღებისთვის, ხშირად რაიმეს თავიდან არიდებისთვისაც ვლინდება. მაგალითად, ბავშვი უარს აცხადებს ხელების დაბანაზე, ან სახლიდან გასვლის წინ ფეხსაცმლის ჩაცმაზე. ამ შემთხვევაშიც არ უნდა დანებდეს მშობელი, უნდა შეამოწმოს, რამდენად კომფორტულია ფეხსაცმელი ბავშვისთვის, ან წყალი ხომ არ არის ძალიან ცხელი.
ეს რეკომენდაციები პირდაპირ, ხისტად არ უნდა შევასრულოთ, აუცილებლად უნდა დავაკვირდეთ ტანტრუმის გამოვლენის წინაპირობასაც. მშობელმა ასევე უნდა ასწავლოს ბავშვს მარტივი ინსტრუქციების შესრულება, ამისთვის კი უმარტივესი გზაა ბავშვის მაქსიმალური ჩართვა ოჯახის რუტინაში, უნდა მივცეთ პატარა დავალებები და განსაკუთრებულად შევაქოთ, როდესაც შეასრულებს.

- არის თუ არა ისეთი შემთხვევები, როდესაც ბავშვმა მოაწყო ტანტრუმი, მაგრამ უმჯობესია ნაკლები ყურადღება გამოვიჩინოთ?

- ასეთ დროს, ბავშვები მშობლების რეაქციას აკვირდებიან ხოლმე. ამიტომ მნიშვნელოვანია თავი ისე მოვაჩვენოთ, თითქოს არ ვუყურებთ. ბავშვი უნდა რჩებოდეს ჩვენი თვალთახედვის არეში ან იყოს უსაფრთხო ოთახში, რომ არ დაიზიანოს თავი. როცა მშობელი შეამჩნევს, რომ იკლებს ტირილის, ყვირილის თუ სხვა გამოვლენილი ქცევის სიხშირე და ინტენსივობა, მხოლოდ ასეთ დროს შეუძლია გადაუტანოს სხვა რამეზე ყურადღება, დაეხმაროს დამშვიდებაში, მაგრამ ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვენ გვაქვს ნახევრად შემდგარი და არშემდგარი ადამიანების არმია, რომელსაც ფანტასტიკური შესაძლებლობები აქვს, მაგრამ ეს არავინ არ იცის,“- თამარ გაგოშიძე

„ჩვენ გვაქვს ნახევრად შემდგარი და არშემდგარი ადამიანების არმია,  რომელსაც ფანტასტიკური შესაძლებლობები აქვს, მაგრამ ეს არავინ არ იცის,“- თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ადეკვატური თვითშეფასებისა და თვითეფექტურობის ქონის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„ჩვენ ვუყურებთ ექსპერტებს, რომლებიც სინამდვილეში ექსპერტები არ არიან. ჩვენ ვუყურებთ ადამიანებს, რომლებსაც თავიანთ კომპეტენციებზე ძალიან დიდი წარმოდგენა აქვთ და სინამდვილეში ისინი დიდად ვერ ჩაითვლებიან კომპეტენტურებად. ასევე ვუყურებთ ადამიანებს, რომლებსაც აქვთ ეს შესაძლობები და ამას ვერ იყენებენ. ეს არის სწორედ დამახინჯებული თვითეფექტურობის შედეგი, რომლის გამოც მერე ჩვენი საზოგადოება ძალიან დიდ ფასს იხდის. ჩვენი საზოგადოება იხდის ძალიან დიდ ფასს. ეს არის დამახინჯებული ცხოვრებები, უკმაყოფილო ადამიანები.

„მე არავის არ ვუყვარვარ,“ - ამას ამბობს ის, ვისაც უკრიტიკოდ მაღალი თვითშეფასება აქვს და ისიც, ვისაც კრიტიკულად დაბალი თვითშეფასება აქვს. ასეთი ადამიანები არასდროს არ არიან კმაყოფილები. ეს არის მენტალური პრობლემა უკვე. ეს უკვე მერე არის ფსიქიკური ჯანმრთელობის საკითხი. ყურადღება მშობლის, მასწავლებლის, მენტორის, მომავალი თაობის თვითეფექტურობის ჩამოყალიბებაზე მნიშვნელოვანია. განვითარებაზე ორიენტირებული განწყობების ჩამოყალიბებაზე ზრუნვა არის ძალიან მნიშვნელოვანი.

ძალიან ბევრ ადამიანს გარდატეხის ასაკში საკუთარი თავი არ მოსწონს. სხეული არ მოსწონს, არაფერი არ მოსწონს. ჩვენ ჩვენი რეპლიკებით კიდევ ვუმატებთ ამას. ვეუბნებით: „არაფერი შენ არ გაინტერესებს, არაფერი არ შეგიძლია.“ ჩვენ არ ვინტერესდებით, რა ინტერესი აქვთ ამ ადამიანებს. ხშირად მშობელი მეუბნება: „უი, ეს აინტერესებს?! მე არ ვიცოდი.“ მშობელმა არ იცის შვილის ინტერესები. ის თავისი ინტერესებით წარმართავს შვილის ინტერესებს. შეიძლება ბავშვს უნდა რამეზე სიარული. წავიყვანე ხატვაზე, ორ თვეში გამოვიდა, წავიყვანე ციგურაობაზე, ორ თვეში გამოვიდა. რატომ? მას არ სჯერა, რომ რამე გამოუვა. დაბრკოლებას შეეჯახა, ვიღაცამ შენიშვნა მისცა, არ მოეწონა ეს ბავშვს და გამოვიდა. თვითეფექტურობის ნაკლები სიმტკიცის გამო ეს მის შეფასებას პირდაპირ ურტყამს. მას არ უნდა, რომ იყოს ბოლო, შენიშვნების სამიზნე, არ უნდა აღიაროს, რომ პირველ ჯერზე შეიძლება არ გამოუვიდეს რაღაც და ძალისხმევა სჭირდება. ეს მას ბავშვობიდან არ ასწავლეს. ჩვენ გვაქვს ნახევრად შემდგარი და არშემდგარი ადამიანების არმია, რომელსაც აქვს ფანტასტიკური შესაძლებლობები, ძალიან კარგი რესურსები, მაგრამ ეს არავინ არ იცის მისი ჩათვლით,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად