Baby Bag

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რომ განვმარტოთ, რა არის ტანტრუმი?

- ტანტრუმი არის ემოციების „ამოხეთქვა“, რაც ადრეულ ასაკში ხშირად ვლინდება გადაღლილობის, იმედგაცრუების, ბრაზის გამო. ასეთ დროს ბავშვი ტირის, ყვირის, ფეხებს აბაკუნებს, წვება იატაკზე. შეიძლება გამოავლინოს თვითდამაზიანებელი ქცევაც.

- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, რომ თავიდან აიცილონ ბავშვის მსგავსი ქცევა?

- მშობლებს ვურჩევ, რომ ბავშვებს საზღვრები დაუწესონ. აუცილებელია ჰქონდეთ განსაზღვრული რუტინა. პატარებს ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ სასურველის მიღების გადავადება „ჯერ“ და „შემდეგ“. მაგალითად, ჯერ დავითვალოთ სამამდე და მერე გავაგოროთ ბურთი ან მერე ჩამოვსრიალდეთ სასრიალოზე. ექვსი თვის ბავშვი ბუნებრივია, რომ სასურველს ტირილით მოითხოვს, მაგრამ 4 წლის ბავშვთან, რომელსაც შეუძლია მეტყველება, ეს ნორმად არ უნდა ჩათვალოს მშობელმა. მეტყველებას ხაზს ვუსვამ, რადგან ხშირად ტანტრუმის მიზეზი ისიც არის, რომ ბავშვი მშობელს ვერ აგებინებს, რა უნდა.

- თუ უკვე დაეწყო ბავშვს ტანტრუმი, ამ შემთხვევაში რას ვაკეთებთ?

- მშობელი უნდა დააკვირდეს, როდის ვლინდება ტანტრუმი, რა არის მისი წინაპირობა და რა შედეგს იღებს ბავშვი. მაგალითად, თუ მაღაზიაში ყოფნის დროს ბავშვი ითხოვს სათამაშოს, მშობელი თავიდან უარს ეუბნება, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი ძირს გაწვება, იტირებს, იყვირებს, თანხმდება და ყიდულობს ამ სათამაშოს, მას ეს ქცევა აუცილებლად განუმტკიცდება. ბავშვმა უკვე იცის, რომ სხვა დროსაც შეძლებს სასურველის მიღებას მსგავსი ქცევით. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ტანტრუმით ვერ მიიღოს სასურველი. ტანტრუმი არა მხოლოდ სასურველის მიღებისთვის, ხშირად რაიმეს თავიდან არიდებისთვისაც ვლინდება. მაგალითად, ბავშვი უარს აცხადებს ხელების დაბანაზე, ან სახლიდან გასვლის წინ ფეხსაცმლის ჩაცმაზე. ამ შემთხვევაშიც არ უნდა დანებდეს მშობელი, უნდა შეამოწმოს, რამდენად კომფორტულია ფეხსაცმელი ბავშვისთვის, ან წყალი ხომ არ არის ძალიან ცხელი.
ეს რეკომენდაციები პირდაპირ, ხისტად არ უნდა შევასრულოთ, აუცილებლად უნდა დავაკვირდეთ ტანტრუმის გამოვლენის წინაპირობასაც. მშობელმა ასევე უნდა ასწავლოს ბავშვს მარტივი ინსტრუქციების შესრულება, ამისთვის კი უმარტივესი გზაა ბავშვის მაქსიმალური ჩართვა ოჯახის რუტინაში, უნდა მივცეთ პატარა დავალებები და განსაკუთრებულად შევაქოთ, როდესაც შეასრულებს.

- არის თუ არა ისეთი შემთხვევები, როდესაც ბავშვმა მოაწყო ტანტრუმი, მაგრამ უმჯობესია ნაკლები ყურადღება გამოვიჩინოთ?

- ასეთ დროს, ბავშვები მშობლების რეაქციას აკვირდებიან ხოლმე. ამიტომ მნიშვნელოვანია თავი ისე მოვაჩვენოთ, თითქოს არ ვუყურებთ. ბავშვი უნდა რჩებოდეს ჩვენი თვალთახედვის არეში ან იყოს უსაფრთხო ოთახში, რომ არ დაიზიანოს თავი. როცა მშობელი შეამჩნევს, რომ იკლებს ტირილის, ყვირილის თუ სხვა გამოვლენილი ქცევის სიხშირე და ინტენსივობა, მხოლოდ ასეთ დროს შეუძლია გადაუტანოს სხვა რამეზე ყურადღება, დაეხმაროს დამშვიდებაში, მაგრამ ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვის ტემპერამენტს ჩვენ ვერ შევცვლით, მაგრამ ნახეთ, რა შეგვიძლია შევცვალოთ...“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ემოციური რეგულაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და მშობლებს ურჩია, ბავშვებს საკუთარი სისუსტეების აღიარება ასწავლონ:

„მშობლები გეუბნებიან: „როგორ ბავშვმა თავი არ უნდა დაიცვას?! ჩაგრავენ ჩემს შვილს.“ ჩვენ ერთ წრეზე ვტრიალებთ. ჩვენ რაც ვიცით, ჩვენს საზოგადოებაში რაც არის მიღებული, არის ის, რომ შენ უნდა დარჩე მოგებული, არ უნდა იყო არასდროს წაგებული, ​სისუსტე არ არის სტატუსი, სუსტი არ უნდა იყო. ემოციური რეგულაცია რას გვეუბნება? ჩვენ უნდა ვაღიაროთ ჩვენი სისუსტეც. თუ არ აღიარე და თუ არ დაინახე, როგორ მოახერხებ ამის კორეგირებას. ამის მართვას შენ ვერ მოახერხებ, თუ არ ხედავ, თუ არ იცი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვი მიმბაძველია და ის მშობლის მაგალითზე სწავლობს:

„ჩვენს შვილებს მაგალითს ვაძლევთ ჩვენ. მშობელი რომ მოვიდა ჩივილით და მეუბნება, რომ მისი ექვსი წლის ბიჭი იგინება და უწმაწურ სიტყვებს იძახის, კარგად რომ გამოკითხავ, მამაც ასე იგინება. რაც გვესმის ქალაქში ყოველი ფეხის ნაბიჯზე, იმ სიტყვებს ამბობს ეს მამაც. ​ბავშვები არიან ძალიან მიმბაძველი არსებები. ამას ჩემი ლაპარაკი არ უნდა. ცნობილი თეორიაა სოციალური დასწავლის თეორია, რომელიც გეუბნება, რომ მოდელი არის და იმის მიხედვით სწავლობს ყველა ბავშვი. მშობელი თვითონ სწავლოს და თვითონ რომ სწავლობს, ბავშვსაც ასწავლის.“

​ბავშვის ტემპერამენტს ჩვენ ვერ შევცვლით, მაგრამ ნახეთ, რა შეგვიძლია შევცვალოთ: თუ მე ვიცი, რომ ჩემი შვილი ცოტა აგრესიულია, შემართებითია, პლუსად ვაქცევ ამას. რის მიმართ უნდა იყოს აგრესიული? უსამართლობის მიმართ, ჩაგვრის მიმართ. მე ღირებულებებს ვაძლევ ჩემს შვილს, ტემპერამენტს ვერ შევუცვლი. იმას კი არ ვასწავლი, რომ „მოგკლავთ და ბედნიერს გაგხდით,“ შენ რომ კარგის გაკეთება გინდა და ლამის მოკალი ადამიანი, ასე არა, არამედ მისაღები გზით. ამაში ვასწავლი ემოციურ რეგულაციას. ჩვენ ვერ შევცვლით ადამიანებს, მათ შორის, შვილებსაც. ეს უნდა გვახსოვდეს. ისინი ასეთი ტემპერამენტით თქვენგან დაიბადნენ. ასეთი კონსტიტუცია აქვთ. ჩვენ შეგვიძლია აღზრდით ამ კუთხეების მორბილება, პლუსად ქცევა იმ მინუსების,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად