Baby Bag

„სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა“

„სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა“

რა ზეგავლენას ახდენს მუსიკა ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითარებაზე, რას უწყობს ხელს და როგორ მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა, როგორც ორსულობის პერიოდში, ასევე ბავშვის დაბადების შემდეგ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, აქვს თუ არა მნიშვნელობა ბავშვების პიროვნული, ფსიქო-ემოციური განვითარების კუთხით მუსიკას, რომელსაც ვასმენინებთ?

- სკოლამდელი ასაკი არის ის პერიოდი, როდესაც საფუძველი ეყრება და ყველაზე აქტიურად მიმდინარეობს ადამიანის პიროვნების ჩამოყალიბება, რომელზეც პასუხისმგებლობა, უპირველეს ყოვლისა, ეკისრება ოჯახს (მშობლებს) და შემდეგ მის სოციალურ გარემოს. ამ პერიოდში, გარდა კოგნიტური უნარებისა, ძალიან მნიშვნელოვანია პიროვნების ფსიქო-ემოციური განვითარება. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი უკვე ფლობს ემოციების ფართო სპექტრს, შეუძლია მართოს საკუთარი ემოციური რეაქციები, უვითარდება ემოციური ექსპრესია, ემპათია და შეუძლია ადეკვატურად შეაფასოს საკუთარი ქმედებები და სხვა.

ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითრებაზე სხვადასხვა ფაქტორი მოქმედებს და ერთ-ერთი არის მუსიკის მოსმენა, რომელიც ძლიერ გავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე და ხელს უწყობს მის კოგნიტური, ფიზიკური   თუ შემოქმედებითი უნარების განვითარებას. უძველესი დროიდან მოყოლებული მუსიკა გამოიყენებოდა, როგორც სამკურნალო საშუალება. მაგალითად, ითვლებოდა, რომ მელანქოლიის მქონე ადამიანის გართობა აუცილებელი იყო მუსიკით. ამიტომ მიიჩნევდნენ, ექიმს აუცილებლად უნდა ჰქონოდა დაკვრის და სიმღერის უნარი. არისტოტელე ამბობდა, როდესაც ადამიანი უსმენს მუსიკას,  მთლიანად იცვლება მისი სულიერი მდგომარეობაო.

მუსიკა გავლენას ახდენს ადამიანის ნერვულ სისტემაზე. მას შეიძლება ჰქონდეს, როგორც დამამშვიდებელი, ასევე ამგზნები ზემოქმედება. ის ხელს უწყობს დადებითი ემოციების განვითარებას. მრავალი კვლევა არის ჩატარებული,  თუ რა გავლენა აქვს მუსიკას თავის ტვინზე და აღმოჩნდა, რომ ნებისმიერი მუსიკის მოსმენა ააქტიურებს თავის ტვინის ქერქს, განსაკუთრებით,  საფეთქლის წილს, რომელიც სმენის ორგანოების მეშვეობით მიღებული ინფორმაციის გადამუშავებაზე არის პასუხისმგებელი და ასევე ააქტიურებს თავის ტვინის იმ ნაწილს, რომელიც დაკავშირებულია ემოციებთან. თავის ტვინის ქერქის აქტივაცია აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას, სისხლის მიმოქცევას და სუნთქვას, ასტიმულირებს აზროვნების პროცესებს და აუმჯობესებს მეხსიერებას, რაც ხელს უწყობს ადამიანის ინტელექტუალური დონის ზრდას, შედეგად უმჯობესდება შრომისუნარიანობა. სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება, ამ პერიოდში იღებს ყველაზე მეტ ინფორმაციას. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა, რადგანაც მელოდიას აღიქვამს ორივე ნახევარსფერო.

ადრეული ასაკიდან მუსიკის მოსმენა აფართოვებს ბავშვის ემოციურ გამოცდილებას, ეხმარება მას ემოციების გამოხატვას, გაცნობიერებასა და სხვისი ემოციების გაგებაში (ზოგადად ემოციური სფერო მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პიროვნების ჩამოყალიბებაში), ხელს უწყობს მის სულიერ, კულტურულ განვითარებას, ასევე ავითარებს მუსიკალურ გემოვნებას, ეხმარება სოციალიზაციაში და გავლენას ახდენს მეხსიერიების, აღქმის და ყურადღების კონცენტრაციის განვითარებაზე.

გარდა ამისა, მუსიკა გავლენას ახდენს ბავშვის ფიზიკურ განვითარებაზე, რადგან შეიცავს ისეთ ელემენტებს, როგორებიცაა: რიტმი, ტემპი, მელოდია და სხვა, რაც მნიშვნელოვანია მოტორიკის განვითარებისთვის, აუმჯობესებს კოორდინაციას და მოძრაობას.

- რა სახის მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა?

- უმჯობესია, ბავშვებს მრავალფეროვანი მუსიკა შევთავაზოთ: კლასიკური მუსიკა, ფოლკლორი და ჯაზი.

კვლევებმა აჩვენა, რომ კლასიკური მუსიკის მოსმენა, განსაკუთრებით, მოცარტის, შოპენის და სხვათა  ნაწარმოებების, ამცირებს სისხლში სტრესის ჰორმონის, კორტიზოლის რაოდენობას, აქვს დამამშვიდებელი და ტკივილგამაყუჩებელი ეფექტი. ააქტიურებს ყურადღებას, კონცენტრაციას და აუმჯობესებს მეხსიერებას.

- მითია თუ რეალობა, რომ ორსულობის პერიოდში კლასიკური მუსიკის მოსმენა ნაყოფზე დადებით ზეგავლენას ახდენს?

- არ არის მითი. მუცლად ყოფნის პერიოდში, დაახლობით 18 კვირამდე, უკვე შეუძლია ბგერების გარჩევა. დადასტურებულია, რომ ნაყოფი თავს აბრუნებს იქით, საიდანაც ესმის ხმა და დაახლოებით 25 კვირისთვის შეუძლია დედის ხმის, სიტყვების და რიტმის გარჩევა. ის რეაგირებს, როგორც მშვიდ და დაბალ, ასევე ხმამაღალ მუსიკაზე, ამიტომ უმჯობესია კლასიკური, მშვიდი და სასიამოვნო მუსიკის მოსმენა, რომელიც იწვევს დადებით განწყობას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

მეცნიერების მტკიცებით, ბავშვის მუსიკის გაკვეთილებზე ტარება მშობლების მიერ მიღებული საუკეთე...
ბავშვები, რომლებიც მშობლებს მუსიკის გაკვეთილებზე რეგულარულად დაჰყავთ, ხშირად უკმაყოფილებას ღიად და დაუფარავად გამოხატავენ. როგორც წესი, პატარებს მუსიკალურ ინსტრუმენტებთან ურთიერთობა ნაკლებად ხიბლავთ დ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

„თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება,“ - თამარ ედიბერიძე

ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ ბავშვის ცხოვრებაში პირველი შთაბეჭდილებების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ სასურველი ქცევის პოზიტიური მოდელის დამკვიდრება უნივერსალური სასწავლო მოდელია:

„ბავშვს არ შეუძლია იმის გაფილტვრა, პირველი შთაბეჭდილება კარგია, თუ ცუდი. ​სწორედ აქ არის ჩვენი, როგორც მოზრდილების, პასუხისმგებლობა. სასურველი ქცევის პოზიტიური მოდელი არის უნივერსალური სასწავლო მეთოდი ნებისმიერი ინფორმაციის თუ ჩვევის დასწავლისთვის. თუ ჩვენ არასწორი კვების მოდელი შევთავაზეთ ბავშვს, როგორც მაგალითი, მის ადრეულ ასაკში, ძალიან გვიჭირს შემდეგ მისი გადაკეთება.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, სტრესულ პირობებში პირველი შთაბეჭდილებების გავლენა გაცილებით დიდია ბავშვზე, ვიდრე ზედ დაშენებული პოზიტიური გამოცდილების:

„ის, რაც სულ პირველია, ის, რაც უძველესი შთაბეჭდილებაა, სტრესულ პირობებში სწორედ ის ამოტივტივდება უფრო ადვილად, ვიდრე ზედ დაშენებული უფრო სასიამოვნო გამოცდილება. ის, ​რაც ეხება კვების მოდელის ჩამოყალიბებას, აბსოლუტურად მისაღებია ნებისმიერი ქცევის მოდელის ჩამოყალიბებისთვის. ბავშვისთვის რა არის მნიშვნელოვანი? როდესაც ამ ტიპის ქცევას აკეთებს ოჯახის წევრი, რომელიც მისთვის არის ავტორიტეტი, ძალიან ძნელია შემდეგ ვებრძოლოთ ამ ჩვევას.“

„როდესაც მეზობელი იქცევა ცუდად, ადვილია ავუხსნათ ბავშვს, რომ ეს ცუდი საქციელია. თუ იმავე ტიპის ქცევას ის ხედავს ოჯახში, ძალიან ძნელია დაუმტკიცოთ, რომ თურმე მამაც ცუდად იქცევა, დედაც ცუდად იქცევა. ამ შემთხვევაში ბავშვს ეწყება მძიმე ემოციური მდგომარეობა, ვის ენდოს. ​პირველი ათი წლის მანძილზე მოდელი არის მშობელი. თუ ეს პერიოდი გამოგვეპარა, თუ მის მეხსიერებაში არასწორი მოდელი დავამკვიდრეთ, ათი წლის შემდეგ ამ ინფორმაციასთან ბრძოლა არის ძალიან ძნელი, ხშირ შემთხვევაში შეუძლებელიც,“ - აღნიშნულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად