Baby Bag

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ ვლინდება სინკოპე ე.წ. გულის წასვლა ბავშვებში და რა შეიძლება იყოს მიზეზი? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი, თამარ ედიბერიძე.

- რა არის სინკოპე და რა შეიძლება იყოს მისი მიზეზი?
- სინკოპე არის გონების ხანმოკლე კარგვა, ე.წ. გულის წასვლა. მისი საფუძველია თავის ტვინის სისხლ-და/ან ჟანგბადმომარაგების ხანმოკლე დარღვევა, რომლის შედეგადაც ბავშვი ან მოზრდილი ხანმოკლედ კარგავს გონებას. ეს შეიძლება განვითარდეს, მაგალითად, არტერიული წნევის დაქვეითების ფონზე, ან სხვადასხვა მიზეზით ორგანიზმის გაუწყლოების შემთხვევაში; შეიძლება ადგილი ჰქონდეს სუნთქვასთან დაკავშირებულ პრობლემას და ამის შედეგად დაირღვეს სისხლის ჟანგბადით გაჯერების პროცესი. სხვა მიზეზი შეიძლება იყოს გარემოში ჟანგბადის შემცველობის დაქვეითება. სინკოპე ხშირად ვითარდება ძლიერი ტკივილის ან ემოციის ფონზე, ფიზიკური და ემოციური გადაღლის შემთხვევაში. ისევე, როგორც არსებობს სხვადასხვა სპეციფიკურ სიტუაციაში განვითარებული სინკოპე - მაგალითად, შარდვის, თმის ვარცხნის, ან კისრის მიდამოს სპეციფიკური გაღიზიანების საფუძველზე; ძალიან საყურადღებოა გულის ნორმალური რითმის დარღვევის ფონზე ტვინის სისხლმომარაგების გარდამავალი დარღვევა და ე.წ. კარდიალური სინკოპე - ეს უკანასკნელი შეიძლება იყოს შექცევადი, თუმცა პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიშიც. შესაბამისად, სინკოპეს გარეგნული მსგავსების მიუხედავად, შეიძლება სრულიად კეთილსაიმედო, ან საკმარისად საყურადღებო გამოსავალი ჰქონდეს. საბედნიეროდ, ბავშვებში სინკოპეს შემთხვევების აბსოლუტური უმრავლესობა კარგი პროგნოზით ხასიათდება და უსაფრთხოა ბავშვის სიცოცხლის თუ ჯანმრთელობისთვის.
- როგორ ვლინდება სინკოპე ბავშვებში?
- სინკოპეს სიმპტომები მსგავსია სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში. ბავშვებში სირთულე შეიძლება შექმნას კომუნიკაციამ. ანუ ასაკთან მიმართებით რამდენად მოახერხებენ ბავშვები თავად აღწერონ საკუთარი შეგრძნებები. მცირე ასაკში ეს უფრო რთულია ხოლმე. სინკოპეს შემთხვევაში, ერთი მხრივ, არის ნიშნები, რომლებსაც მხოლოდ პაციენტი გრძნობს და პარალელურად არის ნიშნები, რომლებიც შეიძლება შენიშნონ გარშემომყოფებმა. ყველაზე ხშირად პაციენტები აღწერენ საერთო სისუსტეს, რომელიც ნელ-ნელა ვითარდება, ეკარგებათ ძალა ფეხებში, შეიძლება ჰქონდეთ კიდურებში დაბუჟების შეგრძნება, შემცივნების, თავბრუსხვევის, თვალებში დაბნელების ან აჭრელების განცდა, ხმები თითქოს შორიდან ესმით და ამასობაში კარგავენ გონებას. პაციენტების უმრავლესობა ასწრებს, რომ გვერდით მყოფს სთხოვოს დახმარება, დაიჩივლოს რომ ცუდადაა, მოეჭიდოს რაიმეს, ვიდრე დაეცემა. გარშემომყოფები აღწერენ, რომ პაციენტი გაფითრდა, მოდუნდა და ჩაიკეცა. სიმპტომების ასეთი ეტაპობრივი და ნელი განვითარება არის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სინკოპესთვის. პაციენტი თვალდახუჭულია, ფერმკრთალი, მოდუნებული, თუმცა იშვიათად, გამორიცხული არ არის კიდურებში ხანმოკლე დაჭიმვაც, ან ერთეული ბიძგისებრი მოძრაობები, უნებლიე შარდვაც, მათ შორის. ეს ფენომენები არ ცვლის და არ ამძიმებს პროგნოზს. სინკოპე იშვიათად გრძელდება ერთ წუთზე მეტხანს. პაციენტი სწრაფად მოდის გონს და შეუძლია აღწეროს გონების დაკარგვამდე განცდილი შეგრძნებები. ხშირად ხდება, რომ გარეგნულად გონდაკარგულ პაციენტს ბუნდოვნად, მაგრამ თურმე ესმოდა გარშემომყოფების ხმები.

​- თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული, როგორ დავეხმაროთ და რას ურჩევთ მშობლებს?
- პირველი რეკომენდაციაა, რომ შევინარჩუნოთ სიმშვიდე. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ბავშვებშიც და მოზრდილებშიც, სინკოპეს შემთხვევების უმრავლესობა სრულიად უსაფრთხოა. ტრავმატიზაციის რისკიც უფრო ნაკლებია, ვიდრე, მაგალითად, გულყრების შემთხვევაში, რადგან ამ დროს გონების კარგვა ხდება ნელ-ნელა და პაციენტი ასწრებს ითხოვოს დახმარება, ან თვითონვე უშველოს თავის თავს, მოეჭიდოს რაიმეს, მოასწროს დაჯდომა ან დაწოლაც. დახმარების მიზნით აუცილებელია, რომ პაციენტი მოვათავსოთ ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში, გვერდულად ან ზურგზე, სწორ და მყარ ზედაპირზე, ხოლო ქვედა კიდურები მოვუთავსოთ შემაღლებულ პოზიციაში. ზურგზე წოლის შემთხვევაში სასურველია, თავი ჰქონდეს გვერდით გადაბრუნებული, რადგან ღებინების რისკი გულყრასთან შედარებით ნაკლები, მაგრამ მაინც არის. აუცილებელია შევუხსნათ მოჭერილი და მჭიდრო ტანისაცმელი, ქამარი და უზრუნველვყოთ სუფთა ჰაერის მიწოდება. ზრდასრულებსა და მოზარდებში შეიძლება გამოვიყენოთ მძაფრსუნიანი საშუალებები (მაგალითად, ნიშადური) გონზე მოსვლის დასაჩქარებლად. გონზე მოსვლის შემდეგ არ წამოაყენოთ პაციენტი სწრაფად. დაელოდეთ რომ სრულად აღდგეს ცნობიერება და წამოაჯინეთ ნელ-ნელა. წინააღმდეგ შემთხვევაში გონების კარგვა შეიძლება განმეორდეს. ისევე, როგორც გულყრების შემთხვევაში - დაუშვებელია პაციენტის ჯანჯღარი, თავდაყირა დაკიდება. არ არის საჭირო ენის დაჭერის მცდელობა. ასევე დაუშვებელია გონდაკარგული ადამიანისთვის დასალევად წყლის ან წამლის მიცემა. დაელოდეთ ცნობიერების აღდგენას და უკვე წამომჯდარ ადამიანს შესთავაზეთ წყალი ან წვენი. კარგად დაიმახსოვრეთ ეპიზოდის დროს მიმდინარე მოვლენები, რადგან დიაგნოსტიკის პროცესში ექიმისთვის უმნიშვნელოვანესია მათი ანალიზი და ინტერპრეტაცია. ვერცერთი გამოკვლევა ვერ შეცვლის ამ ინფორმაციას და ღირებულებას, სწორი დიაგნოზისთვის.
საკუთარი თავის დახმარება შეუძლიათ თვითონ პაციენტებსაც. მნიშვნელოვანია, რომ პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე არ შეეშინდეთ და დროულად ითხოვონ დახმარება. მაშინვე ჩაიმუხლონ ან დაჯდნენ, თუნდაც იატაკზე. ეფექტურია ხოლმე, როდესაც ბავშვი ან მოზრდილი ჯდება წინ გადახრილი ისე, რომ თავი ჰქონდეს მუხლების დონეზე ან უფრო დაბლა პოზიციაში. ეს პოზიცია განსაკუთრებით კომფორტული და ეფექტურია სიმპტომების პირველივე წამებში და გონების სრულად დაკარგვამდე, მაგალითად, ქუჩაში, ტრანსპორტში, სადაც შეიძლება არ იყოს დაწოლის საშუალება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ სიმპტომების დაწყებისთანავე პაციენტი დარჩეს ადგილზე და ისე ითხოვოს დახმარება, ანუ არ დაიწყოს სიარული, რადგან გონების კარგვის შემთხვევაში შეიძლება წაბორძიკდეს და მიიღოს ტრავმა. გონს მოსვლის შემდეგ ეცადოს, რომ დარჩეს ისევ დაწოლილ ან წინ გადახრილ მდგომარეობაში, ვიდრე ბოლომდე კარგად არ იგრძნობს თავს და შემდეგ ნელა გასწორდეს.
- როგორია სინკოპეს მკურნალობა?
- როგორც აღვნიშნეთ, სინკოპე ხანმოკლე ეპიზოდია და სპონტანურად სრულდება დაახლოებით ერთ წუთში. ის შეიძლება იყოს ერთჯერადი ეპიზოდი ადამიანის ცხოვრებაში, ან განმეორდეს სხვადასხვა ინტერვალით. ასევე, ერთი და იგივე პაციენტის ცხოვრებაში, სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. მკურნალობა და მართვის პრინციპები განისაზღვრება სწორედ გამომწვევი მიზეზებით. როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, ყველაზე საყურადღებოა ე.წ. კარდიალური სინკოპე. ამ შემთხვევაში დიაგნოსტიკაც და მართვაც კარდიოლოგების მჭიდრო ზედამხედველობის ქვეშ უნდა მოხდეს. სინკოპეს სხვა ფორმები პროგნოზულად სრულიად კეთილსაიმედოა. მნიშვნელოვანია, რომ სათანადოდ განწყობილმა პაციენტებმა დაიცვან გარკვეული წესები, მაგალითად, თავი აარიდონ მაპროვოცირებელ სიტუაციებს, დახუთულ და ცუდად ვენტილირებულ გარემოს, დაიცვან სითხის და საკვების მიღების რეჟიმი, რომ თავიდან აიცილონ გაუწყლოება. ეს ბავშვებთან მიმართებაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. უფრო სპეციფიკურ და ინდივიდუალურ რეკომენდაციებს უკვე ექიმი მიაწვდის პაციენტს და მისი ოჯახის წევრებს. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

შეიძლება დაინტერესდეთ

არასდროს დატოვოთ ბავშვები ჩახუტების გარეშე, ძილის წინ მათთვის დრო აუცილებლად გამონახეთ

არასდროს დატოვოთ ბავშვები ჩახუტების გარეშე, ძილის წინ მათთვის დრო აუცილებლად გამონახეთ
ბავშვი ღამით მასთან ერთად დაწოლას ან ჩახუტებას თუ გთხოვთ, ექსპერტების მოსაზრებები დაივიწყეთ და მისი თხოვნა შეასრულეთ. პატარები ძილის წინ ხშირად ჭირვეულობენ. ისინი მშობლებს კიდევ ერთი ზღაპრის წაკითხვას, ჩახუტებას და მათთან ერთად დაძინებას სთხოვენ. როგორც წესი, უფროსები ბავშვების დროულად და სწრაფად დაძინებას ცდილობენ, რათა ყოველდღიურ საქმიანობას დროულად მორჩნენ. ისინი თვლიან, რომ ბავშვების ახირებების შესრულება მათ ძალიან ბევრ დროს წაართმევს. ზოგიერთი მშობელი კი მიიჩნევს, რომ ღამით ბავშვებთან ერთად წამოწოლა ძალიან ცუდი ჩვევაა. მიუხედავად ამისა, მშობლების ნაწილი ცდილობს ბავშვებს თხოვნა შეუსრულოს, რადგან თვლის, რომ ამ საოცარ წუთებს ცხოვრებაში ვეღარასდროს დაიბრუნებს.

მშობლები, რომლებიც ღამით ბავშვებთან ერთად წამოწოლას და მათი თხოვნის შესრულებას თავს არ არიდებენ, სწორად იქცევიან. უფროსებს ყოველთვის რაღაც საქმე გვაქვს გასაკეთებელი. ჩვენ ვერასდროს ვიცლით ბავშვებისთვის ისე, როგორც ეს მათ სჭირდებათ, ვცდილობთ, დრო ისე გადავანაწილოთ, რომ ყველაფერი მოვასწროთ, რაც გასაკეთებელი გვაქვს, რის გამოც ჩვენი შვილების წინაშე თავს ხშირად დამნაშავედ ვგრძნობთ.


ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“


ერთ-ერთი მშობელი იხსენებს, რომ ის ყოველთვის ცდილობდა ბავშვების დროულად დაძინებას, უარს ამბობდა მათთან წამოწოლაზე, რადგან მნიშვნელოვანი საქმეები ჰქონდა გასაკეთებელი. ერთ ღამეს ის შვილების საძინებელში შეიპარა, როდესაც ბავშვებს ეძინათ. მისმა უმცროსმა ქალიშვილმა დედის ოთახში ყოფნა იგრძნო და მაშინვე გამოიღვიძა. ის დედას ჩახუტებას სთხოვდა. დედამ მისი თხოვნა შეასრულა. ბავშვთან ერთად წამოწვა და შვილს ჩაეხუტა. ბავშვმა მაშინვე ღრმად ჩაიძინა. დედის თქმით, ეს ერთ-ერთი ყველაზე დაუვიწყარი წუთი იყო მის ცხოვრებაში. ამის შემდეგ მან გადაწყვიტა, რომ ბავშვებთან გატარებული თითოეული წუთი ძალიან მნიშვნელოვანია. ღამის საათებში შვილებთან ერთად წამოწოლა, მათი ფიქრების, საზრუნავის და ოცნებების მოსმენა, მათი სიხარულის გაზიარება და მათ გვერდით ყოფნა ნებისმიერი დედისთვის დაუვიწყარია. ეს ის საჩუქარია, რომელსაც ყველა მშობელი უნდა გაუფრთხილდეს.

ექსპერტების მოსაზრებები დედებისთვის ყოველთვის გამოსადეგი არ არის. შვილებისთვის ძილის წინ დამატებითი დროის გამოყოფა არავის დააზიანებს. გახსოვდეთ, რომ ბავშვები ერთ დღესაც შეწყვეტენ მშობლებისთვის ჩახუტების ან მათთან ერთად დაძინების თხოვნას. შესაძლოა, ეს ხვალ არ მოხდეს, მაგრამ აუცილებლად მოვა დრო, როდესაც ისინი თქვენი ჩახუტებისა და ზღაპრების გარეშე ტკბილად დაძინებას შეძლებენ. ის, რაც დღეს სამუდამოდ გეჩვენებათ, ერთ დღეს გაქრება და თქვენ საოცარი მოგონებების შეგროვებას დაიწყებთ, მაგრამ თუ ყოველთვის ექსპერტების რჩევებს მიენდობით, აღმოაჩენთ, რომ ასეთი მოგონებები ძალიან ცოტა გაქვთ.

თეფშებისა და თეთრეულის რეცხვა მოიცდის, არც გადასახადების გადახდაა მნიშვნელოვანი. ეს ყველაფერი თქვენს ცხოვრებაში 20 წლის შემდეგაც იქნება, მაგრამ 20 წლის შემდეგ თქვენ აღარ გეყოლებათ 3 წლის შვილი, რომელსაც თქვენი მოფერება და ჩახუტება ძალიან სჭირდება.

გახსოვდეთ, თქვენი შვილები იმაზე სწრაფად იზრდებიან, ვიდრე წარმოგიდგენიათ. ასაკთან ერთად ისინი დამოუკიდებლად ძილს მიეჩვევიან. 18 წლის ასაკში შვილები ნამდვილად არ მოგთხოვენ ღამით ზღაპრის წაკითხვას ან მათთან ერთად დაძინებას. არ არსებობს მიზეზი, რის გამოც შვილს ღამით ჩახუტებაზე ან ზღაპრის მოყოლაზე უარი უნდა უთხრათ. არასდროს დატოვოთ ბავშვები ჩახუტების გარეშე. ძილის წინ მათთვის დრო აუცილებლად გამონახეთ.

თქვენ დღეში 1440 წუთი გაქვთ იმისთვის, რომ სხვადასხვა საქმით დაკავდეთ. თქვენი შვილები კი თქვენგან მხოლოდ რამდენიმე წუთს და მცირე ყურადღებას ითხოვენ.

მომზადებულია ​thesoccermomblog.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად