Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

საუკეთესო სუნთქვითი ვარჯიშები კოვიდ-19-თან ბრძოლისა და რეაბილიტაციისთვის - რეაბილიტოლოგი ვალერი მელაძე

საუკეთესო სუნთქვითი ვარჯიშები კოვიდ-19-თან ბრძოლისა და რეაბილიტაციისთვის - რეაბილიტოლოგი ვალერი მელაძე

მეცნიერებათა დოქტორმა, რეაბილიტოლოგმა ვალერი მელაძემ კოვიდ-19-ის პრევენციის, მასთან ეფექტიანად ბრძოლისა და პოსტკოვიდურ ეტაპზე რეაბილიტაციისთვის საჭირო ვარჯიშებზე ისაუბრა. მისი თქმით, სუნთქვითი ვარჯიშები სამივე შემთხვევაში ძალიან ეფექტიანია:

„ცნობილია, რომ სუნთქვა დედამიწაზე ყველა ცოცხალი ორგანიზმის აუცილებელი ფიზიოლოგიური პროცესია. ისიც ცნობილია, რომ ადამიანი სუნთქვის დროს ფილტვებს მთლიანად არ გამოიყენებს. ადამიანი სუნთქავს ზედა ნაწილით, ქვედა ნაწილს ეწოდება ე.წ. მკვდარი ზონა, სადაც ვირუსები და ბაქტერიები გროვდება. ​იმისთვის, რომ სრულყოფილად ვისუნთქოთ, უნდა გავანიავოთ ჩვენი ოთახები. მე თქვენ განახებთ საბაზისო ვარჯიშებს, რომლებიც გამოიყენება დაავადების დროს, პრევენციის დროს და რეაბილიტაციის დროს.“

პირველი ვარჯიში, რომელიც ვირუსის პრევენციისთვის ყველაზე ეფექტიანია, დიაფრაგმალური სუნთქვის ვარჯიშია:

„ფეხები მუხლებში მოვხაროთ, ტერფები ერთმანეთს მივაბჯინოთ, მარჯვენა ხელი მუცელზე, მარცხენა - გულ-მკერდზე დავიდოთ. შესუნთქვა უნდა იყოს ცხვირით, ამოსუნთქვა პირით. ​ეს არის იმისთვის, რომ გავასუფთავოთ ჩვენი ორგანოები, სრულყოფილად ვისუნთქოთ. ამას ჰქვია ე.წ. დიაფრაგმალური სუნთქვა. ეს ვარჯიში უნდა გავაკეთოთ 8-10-ჯერ.“

ვალერი მელაძის თქმით, კოვიდ-19-ის მიმდინარეობის დროს სასარგებლოა ჟგუტის ან ჯოხის გამოყენებით ვარჯიში:

„კოვიდ-19-ის დროს ძალიან კარგია ჟგუტი ან მსგავსი რამ, რომ კუნთოვანი სისტემა ვავარჯიშოთ. ​ჟგუტით ვარჯიშის შესრულებისას უნებურად მიდის ღრმა სუნთქვა. შემდეგი ვარჯიში არის ჯოხით. ვისაც გაქვთ საშუალება. შევისუნთქოთ, ჯოხი ორივე ხელით ავწიოთ ზემოთ, ამოვისუნთქოთ და ჩამოვწიოთ. ვისაც შეუძლია ხელები უკან გადაიტანოს.“

ვალერი მელაძემ აღნიშნა, რომ გულ-სისხლძარღვთა სისტემის გასაძლიერებლად ბოთლით ვარჯიში გაცილებით ეფექტიანია, ვიდრე ბუშტის გაბერვა:

„ბოთლით ვარჯიშები შეგვიძლია გამოვიყენოთ გულ-სისხლძარღვთა სისტემის გასაძლიერებლად. ამ ბოთლს აქვს ექვსი ნახვრეტი, საწრუპი უნდა მოვათავსოთ ბოთლში და ჩავისუნთქოთ. თავიდან ეს უნდა გავაკეთოთ 10-ჯერ, შემდეგ ორი წუთით, ხუთი წუთით. ეს ძალიან ეფექტიანი ვარჯიშია. ეს ვარჯიში უფრო ეფექტიანია, ვიდრე გასაბერი ბუშტები.“

„ეს ​ვირუსი იძლევა ტოქსიკურ ზეგავლენას როგორც თავის ტვინზე, ასევე სხვადასხვა ორგანოებზე. იმისთვის, რომ რეაბილიტაციის პერიოდში კომფორტულად ვიგრძნოთ თავი, აუცილებელია აქტიური ფიზიკური დატვირთვა, მაგრამ ზომიერი ვარჯიშები, მაგ. ეს არის ციგუნის ცნობილი ვარჯიშები,“ - აღნიშნულ საკითხზე ვალერი მელაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად