Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ადამიანებს აქვთ ლეგიტიმური კითხვები, არის თუ არა ეს უსაფრთხო. დარწმუნებული ვარ, ეს კითხვები თანდათან გაბათილდება.“ - ბიძინა კულუმბეგოვი

„ადამიანებს აქვთ ლეგიტიმური კითხვები, არის თუ არა ეს უსაფრთხო. დარწმუნებული ვარ, ეს კითხვები თანდათან გაბათილდება.“ - ბიძინა კულუმბეგოვი

ალერგოლოგ-იმუნოლოგმა ბიძინა კულუმბეგოვმა ვაქცინაციის საკითხებთან დაკავშირებით საზოგადოებასთან კომუნიკაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, საქართველოში ძლიერი ანტივაქსერული მოძრაობა არ არსებობს:

„კომუნიკაციის გეგმა არსებობს და გაწერილია. გეგმები მნიშვნელოვანია, მაგრამ განხორციელება და იმპლემენტაცია კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია. ერთი რამ მინდა ვთქვა პირდაპირ, საქართველოში ცალსახად ანტივაქსერული მოძრაობის პროცენტული წილი მაღალი არ არის. ანტივაქსერული მოძრაობა ნიშნავს, რომ არანაირი ვაქცინისადმი მიმღებლობა მათ არ აქვთ და კატეგორიულად ეწინააღმდეგებიან კაცობრიობისთვის მნიშვნელოვან სამედიცინო ინტერვენციას. ​ვაქცინების მიმართ, რომლებიც დროში ძალიან სწრაფად შეიქმნა, ადამიანებს აქვთ ლეგიტიმური კითხვები, არის თუ არა ეს უსაფრთხო.“

ბიძინა კულუმბეგოვმა აღნიშნა, რომ ვაქცინაცია ნებაყოფლობითია და არავინ არავის ვაქცინის გაკეთებას არ დააძალებს:

„როგორ სვამენ საკითხს? მესმის, რომ ეს ვაქცინები არის გადაუდებელი გამოყენების ავტორიზაციით და დამტკიცებული არცერთი არ არის, ხომ არ შეიძლება, რომ დაველოდო, სანამ დამტკიცდება საბოლოოდ?! მათ ჩვენ ვეუბნებით, რომ ნებაყოფლობითია ეს არჩევანი. არავინ არავის არ დააძალებს ვაქცინას. პრიორიტეტული ჯგუფები აქედან გამოიყო. ​ასაკოვანი ადამიანები, ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ერთი ან მეტი ქრონიკული დაავადება, ადამიანები, რომლებიც მუდმივად არიან კოვიდთან შეხებაში, ანუ ექიმები, ესენი არიან პრიორიტეტული ჯგუფები. ჯანმრთელ პოპულაციას არავინ არ სთავაზობს თავიდან ვაქცინას. ძალიანაც რომ უნდოდეს ვინმეს, სად არის?!“

ბიძინა კულუმბეგოვის თქმით, საქართველოში მოსახლეობის დიდი ნაწილი სწორად აზროვნებს და დასაბუთებული შეთავაზების შემთხვევაში ვაქცინას აუცილებლად გაიკეთებს:

„ჩვენ გვყავს უბრალოდ ადამიანების ნაწილი, რომლებსაც ლეგიტიმური კითხვები აქვთ. დარწმუნებული ვარ ეს კითხვები თანდათან გაბათილდება. ჩვენზე გაკეთებული დასკვნები მათ დაეხმარება, რომ გადმოვიდნენ აქეთ რიგებში. მე ამას არ ვუყურებ ძალიან ტრაგიკულად. ჩვენ ამაზე უნდა ვიმუშაოთ, ბევრი უნდა ვისაუბროთ, რასაც ვაკეთებთ კიდეც. დარწმუნებული ვარ, რომ ​საქართველოში კრიტიკული ნაწილი სწორად აზროვნებს და აუცილებლად გაიკეთებს ამ ვაქცინას, როდესაც ის დასაბუთებული და სწორად შეთავაზებული იქნება.“

„ყველას უნდა გვესმოდეს, რომ დადებით დინამიკას სჭირდება შენარჩუნება. ვირუსი არსად წასულა, შესუსტებაზეც არავინ არ საუბრობს. არის მოლოდინი, რომ ეს ვირუსი უფრო მეტად გადავიდეს ადამიანიდან ადამიანზე. როგორც კი ადამიანები მოვდუნდებით და დავიჯერებთ, რომ პირბადეც არ ყოფილა თურმე საჭირო, რომ გვგუდავენ და გვახრჩობენ, აუცილებლად იქნება დაანონსებული მესამე ტალღა. ჩვენს ქვეყანაში სახელმწიფოსაც ვანიჭებ პასუხისმგებლობას. ადამიანების ინდივიდუალურმა პასუხისმგებლობამ სადამდეც მიგვიყვანა ეს ვნახეთ ნოემბერ-დეკემბერში. ​სახელმწიფომ, რასაკვირველია, კონტროლის მექანიზმები უნდა გაამკაცროს, უმკაცრესი იყოს ის ღონისძიებები, რომლებიც რეგულაციების დარღვევაზე იქნება. მარტო ფარატინა ქაღალდზე გამოქვეყნებული რეგულაციები არ მუშაობს. ადამიანებს სჭირდებათ ცოტა მკაცრი კონტროლი,“ - აღნიშნულ თემებზე ბიძინა კულუმბეგოვმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ახალი დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ახალი დღე“

წაიკითხეთ სრულად