Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ექიმმა დაგინიშნათ ანტიბიოტიკი, ჰკითხეთ მას: „რატომ მინიშნავ ანტიბიოტიკს?“ უნდა იცოდეთ, არის თუ არა ეს ანტიბიოტიკი მნიშვნელოვანი,“ - პაატა იმნაძე

„თუ ექიმმა დაგინიშნათ ანტიბიოტიკი, ჰკითხეთ მას: „რატომ მინიშნავ ანტიბიოტიკს?“  უნდა იცოდეთ, არის თუ არა ეს ანტიბიოტიკი მნიშვნელოვანი,“ - პაატა იმნაძე

​დაავადებათა კონტროლის ცენტრის დირექტორის მოადგილე პაატა იმნაძე საზოგადოებას წინდახედულობისკენ მოუწოდებს და ადამიანებს ურჩევს, ანტიბიოტიკები სიფრთხილით გამოიყენონ:

„XXI საუკუნეში კაცობრიობას ემუქრებოდა ორი ძირითადი საფრთხე: ეს იყო ახალი რესპირატორული ვირუსით გამოწვეული პანდემია და მეორე, უფრო საშიში, ანტიბიოტიკებისადმი გამძლე ბაქტერიების პოპულაციის გამრავლება ანტიბიოტიკების არასწორი მოხმარების გამო. ჩვენ ვართ იმ ეტაპზე, როდესაც ერთი პანდემია დაგვატყდა თავს, ეს მეორე პანდემია შეიძლება კიდევ უფრო უარესი იყოს თავისი შედეგებით კაცობრიობისთვის. ის გამოგვაცლის იმ იარაღს, რომელიც მეოცე საუკუნეში შექმნა ადამიანმა, ეს არის ანტიბიოტიკები, რომლებიც ბაქტერიულ ინფექციებთან საბრძოლველად გამოიყენება.“

პაატა იმნაძის თქმით, ანტიბიოტიკების გამოყენება​ კოვიდ ინფიცირებულების მხოლოდ 8 პროცენტს ესაჭიროება:

„თუ არის ბაქტერიული გართულება, გამოიყენება ანტიბიოტიკები, მაგრამ ეს სჭირდება კოვიდ ავადმყოფების მხოლოდ 8 პროცენტს, იგულისხმება მძიმე ავადმყოფები, რომლებიც ჰოსპიტალიზირებულები არიან. მათ თანდართული ბაქტერიული ინფექციების გამო შეიძლება დასჭირდეთ ანტიბიოტიკების გამოყენება. დღევანდელი სტატისტიკით 70 %-ზე მეტი პაციენტი მოიხმარს ანტიბიოტიკებს. ეს არის კატასტროფული მონაცემები. როდესაც ანტიბიოტიკები აღარ იქნება გამოსადეგი, რადგან ბაქტერიები გამოიმუშავენ მდგრადობას მათ მიმართ, ეს დრო მოახლოვდება, რადგან ანტიბიოტიკების პანდემიის დროს დანიშნულების გარეშე ვიყენებთ.“

​პაატა იმნაძე აცხადებს, რომ ანტიბიოტიკების გამოყენება ექიმის დანიშნულების უნდა მოხდეს და ის კონკრეტული ბაქტერიის გასანეიტრალებლად უნდა გამოიყენებოდეს:

„ანტიბიოტიკს აქვს თავისი მკაცრი ჩვენება, როდის უნდა გამოიყენო. უნდა იყოს ბაქტერიული ინფექცია, რომლის დროსაც ექიმმა უნდა გადაწყვიტოს ანტიბიოტიკის გამოყენება.​ სხვა ყველა შემთხვევაში შეიძლება პირდაპირ ითქვას, რომ უარყოფითის გარდა არაფერ კარგს არ აკეთებს ანტიბიოტიკი. მისი დანიშნულება არის, რომ მოკლას ბაქტერია, რომელმაც გამოიწვია ინფექცია. თუ ბაქტერია არ არის, ანტიბიოტიკი ყველაფერზე უარყოფითად ზემოქმედებს. თუ არის ბაქტერიული ინფექცია და არა ვირუსული, მაშინ მას აქვს გამოყენების ჩვენება.“

„მინდა მოვუწოდო ჩემს კოლეგებს, რომლებიც მართავენ კოვიდ პაციენტებს ბინის პირობებში, არავითარ შემთხვევაში არ გამოიყენონ ანტიბიოტიკები. ასევე მინდა მოვუწოდო მოსახლეობას, თუ ექიმმა დაგინიშნათ ანტიბიოტიკი, ჰკითხეთ მას: „რატომ მინიშნავ ანტიბიოტიკს?“ უნდა იცოდეთ, არის თუ არა ეს ანტიბიოტიკი მნიშვნელოვანი, რომ პაციენტი ებრძოლოს კოვიდ ინფექციას,“ - აღნიშნავს პაატა იმნაძე.

წყარო:​ პულსი TV

წაიკითხეთ სრულად