Baby Bag

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სამწუხაროდ, მშობელი დღეში ათჯერ უზომავს ბავშვს ტემპერატურას. მან 37,3 ერთხელ მაინც შეიძლება დაიჭიროს,“ -თემურ მიქელაძე

„სამწუხაროდ, მშობელი დღეში ათჯერ უზომავს ბავშვს ტემპერატურას. მან 37,3 ერთხელ მაინც შეიძლება დაიჭიროს,“ -თემურ მიქელაძე

​​პედიატრი თემურ მიქელაძე გადაცემაში „დილა უქმეებზე“ ბავშვებში სუბფებრილური ტემპერატურის არსებობის შესახებ საუბრობს და მშობლებს სიმშვიდისკენ მოუწოდებს. თემურ მიქელაძის თქმით, უფროსები შეცდომას უშვებენ, როდესაც ბავშვს ტემპერატურას დღეში ათჯერ უმოწმებენ:

„კორონავირუსული ინფექციის შემდგომ სუბფებრილური ტემპერატურა 37,2-37,3 შეიძლება ისედაც დარჩეს. ტემპერატურას აქვს დღე-ღამის ცირკადული რიტმი. დღის გარკვეულ მონაკვეთში შეიძლება იყოს 36,5, შუადღეს ჯანმრთელ ადამიანშიც ავიდეს 37,3-მდე. ეს არის ნორმა. ​პანდემიის დროს მშობელი, სამწუხაროდ, დღეში 10-ჯერ უზომავს ბავშვს ტემპერატურას. მან ერთხელ მაინც შეიძლება დაიჭიროს 37,3. ეს არის ნორმა. ნუ შეგეშინდებათ, ეს ჩვეულებრივ ვითარებაშიც, კორონავირუსამდეც ასე იყო. ეს ტემპერატურა ამ შემთხვევაში არ არის საგანგაშო. უმეტეს შემთხვევაში ეს ტემპერატურა, თუ გადაზომავთ, უბრუნდება ნორმას. მთავარია, ტემპერატურის სწრაფი ავარდნა არ იყოს ზემოთ. სწორედ მაღალი მატების დროს შეგვიძლია ვიფიქროთ რაიმე გართულებაზე.“

​თემურ მიქელაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს, რომელმაც კორონავირუსი მსუბუქად გადაიტანა, ზედმეტი კვლევების და ანალიზების ჩატარება არ სჭირდება;

„თუ ბავშვმა კორონავირუსი გადაიტანა უსიმპტომოდ სახლის პირობებში, მას არანაირი ანალიზი და ზედმეტი სტრესი არ სჭირდება. ჩათვალეთ, რომ ბავშვი არის ჯანმრთელი. უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებს არანაირი კვლევა არ სჭირდებათ, თუ არიან ბინის პირობებში. თუ ბავშვი კლინიკაშია გადაყვანილი, გამოწერის შემდეგ ექიმი წყვეტს ამ საკითხს. თუ იყო რაიმე ანთებითი რეაქცია, ამ პაციენტებს სჭირდებათ კვლევა. მსუბუქ და უსიმპტომო პაციენტებს, რომლებიც ბინის პირობებში არიან, არანაირი კვლევები არ სჭირდებათ.“

„თუ ​ბავშვი კოვიდის გადატანის შემდეგ სუსტად არის, ის ფიზიკურად უნდა დატვირთოთ. თუ ბავშვი იტვირთებოდა ერთი საათის განმავლობაში, დავიწყოთ ათწუთიანი დატვირთვით და ნელ-ნელა გავზარდოთ დრო. თუ ბავშვი უკვე ერთი კვირაა ითვლება გამოჯანმრთელებულად, ერთი კვირის შემდეგ მას შეუძლია დაიწყოს ფიზიკური დატვირთვა. აქტივობა სრული დატვირთვის ათი პროცენტით უნდა დავიწყოთ. უმჯობესია, დატვირთვის დაწყებამდე მოზარდმა ექიმთან გაიაროს კონსულტაცია. ერთი თვის განმავლობაში ის ნელ-ნელა უნდა მივიდეს იმ დატვირთვამდე, რომელიც იქამდე ჰქონდა. ხშირად გავიყვანოთ ბავშვი გარეთ, გავაკეთებინოთ მარტივი ვარჯიშები, თუ სპორტითაა დაკავებული, ერთ თვეში დაუბრუნდება თავის ფორმას,“ - აცხადებს თემურ მიქელაძე.

წყარო: ​დილა უქმეებზე


წაიკითხეთ სრულად