Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მზის გულზე ხანგრძლივად, 5-6 საათით ყოფნა გადახურებას და მზის დაკვრას იწვევს, ხშირია გონების დაბინდვა, გულისრევა, კანკალი,“ - გუგა ქაშიბაძე

დამწვრობის ცენტრის დირექტორმა, გუგა ქაშიბაძემ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ზაფხულის აქტუალური პრობლემის, კანის დამწვრობის შესახებ ისაუბრა:

„წელს ლეღვის ნახარშით დამწვრობის მხოლოდ ერთი შემთხვევა დაფიქსირდა. 30 წლის ქალბატონმა რუჯის მიღების მიზნით გამოიყენა ნახარში, სამწუხაროდ ასეთი ფაქტები ისევ ხდება. იმედი გვქონდა, რომ წელს მაინც არ იქნებოდა ასეთი შემთხვევა, იმედს ვიტოვებ, რომ აღარ განმეორდება.“

გუგა ქაშიბაძის თქმით, დამწვრობის თავიდან ასაცილებლად გარკვეული წესების დაცვა აუცილებელია:

„მზის გულზე გასეირნება არ არის აუცილებელი, ქიმიურ დამწვრობას მთვარის სინათლეზეც კი მივიღებთ. ამ პერიოდში, როდესაც ჩვენი კანი თეთრი ფერისაა და მზეზე ყოფნას არ არის მიჩვეული, რუჯი ნელ-ნელა უნდა მივიღოთ. მგონი, ყველას ესმის, რომ ერთ დღეში ერთი კვირის რუჯს ვერ მივიღებთ. ადამიანები ცდილობენ, რომ პირველივე დღეს რამდენიმე საათი დაჰყონ მზის გულზე, რაც არასწორია. ბუნებრივია, საჭიროა მზისგან დამცავი კრემების გამოყენება. ამ კრემებსაც მოხმარების გარკვეული წესები აქვს. თუ წყალში ხშირად ჩავდივართ, კრემის წასმა განმეორებით დაგვჭირდება. ბევრი მზისგან დამცავ კრემებს ეჭვის თვალით უყურებს და თვლის, რომ არ მუშაობს. სინამდვილეში კრემი ძალიან ეფექტურია. უმჯობესია, თუ მის გამოყენებამდე დერმატოლოგს ვნახავთ და კანს უკეთ გავიცნობთ. ზოგიერთი კანის დაავადების დროს მზეზე გასვლა საერთოდ არ არის მიზანშეწონილი. თუ გვინდა მზე იყოს ჩვენი მეგობარი და ჩვენს მეგობრად დარჩეს, მისი სასარგებლო თვისებები უნდა გამოვიყენოთ. დასვენების დღეები, რომელიც ბუნებამ გვარგუნა, დამწვრობის მკურნალობაში არ უნდა დავხარჯოთ.“

„სეზონის დაწყებიდან მზით დამწვრობის 15 შემთხვევა დაფიქსირდა, რომელსაც სტაციონარში მკურნალობა დასჭირდა. ყველაზე პატარა პაციენტი 13 წლის გოგონა იყო, ყველაზე დიდი კი 32 წლის ქალბატონი. ყოფილა შემთხვევები, როდესაც მზით დამწვარი პაციენტები რეანიმაციაშიც კი მოხვედრილან. მზის გულზე ხანგრძლივად, 5-6 საათით ყოფნა გადახურებას და მზის დაკვრას იწვევს. ხშირია გონების დაბინდვა ან დაკარგვა, გულისრევის შეგრძნება, ღებინება, თავის ტკივილი, კანკალი. ეს ყველაფერი იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ჩვენს ორგანიზმს უჭირს. კარგად დასვენება თითოეული ჩვენი მოქალაქისთვის მნიშვნელოვანია. თუ კარგად ვერ დავისვენებთ, ვერც კარგად ვიმუშავებთ და ვერც კარგად ვისწავლით. მზით დამწვრობა ორი კვირის განმავლობაში რიტმიდან გვაგდებს, ხშირად პიგმენტურ ლაქებსაც ტოვებს. ადამიანებს 3-4 დღე აქვთ შვებულება, ერთხელ დაიწვებიან, მეორე-მესამე დღეს სახლში არ დარჩებიან, კიდევ მოინდომებენ გასვლას და მერე პიგმენტური ლაქები რჩებათ, რომლებიც ძალიან რთული მოსაშორებელია. ხანგრძლივად მზის გულზე ყოფნა ნაადრევ დაბერებას და კანის გამოშრობას იწვევს,“ - აღნიშნა გუგა ქაშიბაძემ.

წაიკითხეთ სრულად