Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა არის ვიტამინი B12 და როგორ ვლინდება მისი დეფიციტი?

​რა არის ვიტამინი B12 და როგორ ვლინდება მისი დეფიციტი?

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა B12 ვიტამინის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას.

რა არის ვიტამინი B12როგორია მისი თვისებები, როგორ ვლინდება ვიტამინ B12-ის დეფიციტი და რომელი პროდუქტებია ვიტამინ B12-ის წყარო? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

ვიტამინი B12 არის წყალში ხსნადი ვიტამინი, ეფექტურია მცირე დოზებითაც კი, ცნობილია როგორც „წითელი ვიტამინი“ და ციანკობალამინი. იგი ერთადერთი ვიტამინია, რომელიც შეიცავს შეუცვლელ მინერალურ ელემენტ კობალტს, კარგად იხსნება წყალში, პრაქტიკულად არ იშლება ხანგრძლივი თერმული დამუშავების შედეგად.
ვიტამინ B12-ის თვისებებიდან მთავარი არის ერითროციტების (სისხლის წითელი უჯრედები) სინთეზში მონაწილეობა, ის აუცილებელია უჯრედის დაყოფის პროცესში, მონაწილეობს სისხლმბადი ორგანოების, კუჭ-ნაწლავის სისტემის და იმუნური სისტემის ფუნქციონირებაში. ასევე მას აქვს შეუცვლელი ფუნქცია ნერვული სისტემის ჩამოყალიბებაში, ამცირებს გაღიზიანებადობას, ხელს უწყობს ნერვული სისტემის სწორ და გამართულ ფუნქციონურებას, ზრდის ენერგიას, კონცენტრაციის უნარს, მეხსიერებისა და წონასწორობის შენარჩუნებას უწყობს ხელს. ქალებისთვის ვიტამინი B12 სასარგებლოა პრემენსტრუალურ და მენსტრუალურ პერიოდებში.
ვიტამინ B12 -ის დეფიციტს გააჩნია სხვადასხვა გამომწვევი მიზეზი: აუტოიმუნური (რომლის დროსაც წარმოიქმნება ანტისხეულები, რომელებიც აფერხებენ B12 ვიტამინის შეწოვას), მალაბსორბცია (ნაწლავებიდან შეწოვის პრობლემები) და კვებისმიერი უკმარისობა.
ვიტამინ B12-ის დეფიციტს თან ახლავს შემდეგი ჩივილები: კანის მოყვითალო შეფერილობა, გლოსიტი (მტკივნეული და წითელი ენა), ტუჩებზე წყლულები, ჭიანჭველის ცოცვის მსგავსი შეგრძნება სხეულზე, მხედველობის გაუარესება, დეპრესიულობა, ადვილად გაღიზიანებადობა. ასევე ყველა ის ჩივილი, რაც რკინადეფიციტურ ანემიას ახასიათებს (იხ. ჩვენი ​წინა რუბრიკა), რადგან ვიტამინ B12-ის დეფიციტი თავის მხრივ პირდაპირ კავშირშია ანემიის განვითარებასთან, რომელიც ამ კონკრეტულ შემთხევაში მისი დეფიციტის ხარჯზე ვითარდება და არა რკინის, რაზეც ჩვენ უკვე ვრცლად ვისაუბრეთ რამდენიმე კვირის წინ.
ვიტამინ B12-ის ძირითადი წყაროა ცხოველური წარმოშობის პროდუქტები, ესენია: ხორცი, რძე, კვერცხი, თევზი. ვიტამინ B12-ს შეიცავს ასევე ზღვის წყალმცენარეები, ხოლო რაც შეეხება მის მედიკამენტოზურ მკურნალობას რეკომენდებულია მხოლოდ ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ.

ბოლოს კი ჩვენი მკითხველისთვის მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ვიტამინ B12 დეფიციტის განვითარების რისკ ქვეშ არიან დიაბეტით დაავადებული პაციენტები, ასეთი პაციენტების შემთხვევაში განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაეთმოს B12 ვიტამინის ადეკვატურ დონეს ორგანიზმში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად