Baby Bag

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი? - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები MomsEdu.ge-ზე ყოველ სამშაბათს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ სამშაბათს გაეცანით ენდოკრინოლოგ თინათინ კაჭარავას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ - რას გულისხმობს ცხოვრების ჯანსაღი წესი?

ცხოვრების ჯანსაღი წესი ჩვენი ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი წინაპირობაა. ჯანმრთელობა კი გულისხმობს ფიზიკურ, სულიერ და სოციალურ კეთილდღეობას.

ცხოვრების ჯანსაღ წესში იგულისხმება:

  • დაბალანსებული, მრავალფეროვანი, ჯერადი კვება
  • შენარჩუნებული სითხის ბალანსი
  • ზომიერი ფიზიკური აქტივობა
  • ძილის რეჟიმის მოწესირგება
  • მავნე ჩვევებზე უარის თქმა

უფრო კონკრეტულად კი - რეკომენდებულია დღის მანძილზე 4-5 ულუფა საკვების მიღება: სრულფასოვანი საუზმე, საუზმიდან რამდენიმე საათში სეზონური ხილი, რომელიც არის ცალკე კვება და არა წახემსება, როგორც უმეტესობა მიიჩნევს, სადილი, რომელიც დაბალანსებულია ნახშირწყლებით, ცილებით და მცირე რაოდენობით სასარგებლო მცენარეული ცხიმებით, ვახშამი კი სასურველია, მსუბუქი იყოს: რძის ნაწარმი, ბოსტნეულის სალათი და ა.შ. უნდა ვეცადოთ, საღამოს 8 საათის შემდეგ საკვები არ მივირთვათ. დიდი ყურადღება ეთმობა, რომ დღის რაციონი იყოს მრავალფეროვანი და გაჯერებული სეზონური ხილ-ბოსტნეულით, რომლებიც შეიცავენ მინერალებისა და ვიტამინების დიდ რაოდენობას. რაციონთან ერთად სუსრველია საკვების მოცულობის და კალორაჟის კონტროლი.

შენარჩუნებული სითხის ბალანსი ორგანიზმში - ერთ-ერთი წამყვანი პირობა ჯანსაღი ნივთიერებათა ცვლისთვის. ჩვენი ორგანიზმი შედგება 70% წყლისგან. იგი არის უნივერსალური გამხსნელი, ასრულებს „სატრანსპორტო სისტემის“ როლს, გამოაქვს ორგანიზმიდან ნივთიერებათა ცვლის პროცესის პროდუქტები და ხელს უწყობს თერმული წონასწორობის შენარჩუნებას. სითხის ბალანსის შენარჩუნება შესაძლებელია მხოლოდ წყლის მიღებით, მას ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთი სხვა სითხე. ჯანმრთელი ადამიანისთვის (ვისაც არა აქვს რაიმე სახის ქრონიკული დაავადება) რეკომენდებულია მინიმუმ 1.5 ლ სითხის მიღება დღეში. სითხეზე მოთხოვნილება იცვალება გარემო პირობების შესაბამისად. ზაფხულის ცხელ დღეებში იზრდება წყალზე მოთხოვნილება, ამ დროს ორგანიზმი კარგავს დიდი რაოდენობით სითხეს და მასთან ერთად მინერალებს და ვიტამინებს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მიკრო, მარკო ელემეტების დეფიციტი და ავიტამინოზი (ვიტამინების დეფიციტი), სწორედ ამიტომ ყოველდღიურად ჩვენს ორგანიზშმი დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს შენარჩუნებულ სითხის ბალანსს. 

რაც შეეხება ფიზიკურ აქტივობას, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ვსაუბრობთ ფაქტობრივად ჯანმრთელ პოპულაციაზე. სასურველია, კვირაში 3-4 ჯერ დაახლობით 60-90 წუთი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა: ცურვა, ფიტნესი ან უბრალოდ სწრაფი ნაბიჯით სეირნობა.

რაც შეეხება ძილის რეჟიმს, არასრულფასოვანი ძილის დროს ორგანიზმში ირღვევა: ჰორმონალური ბალანსი, კერძოდ კი ჰორმონ ინსულინის დონე (რომელიც არის მაშენებელი ჰორმონი), ხდება მის მიმართ ორგანიზმის მგრძნობელობის დარღვევა, ქვეითდება იმუნური სისტემა, ხდება ნერვული სისტემის გადაძაბვა. ხშირად გამოუძინებელი ადამიანი უფრო მეტ კალორაჟს მიირთმევს, ვიდრე მას რეალურად ესაჭიროება. იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. 7-8 საათი სრულფასოვანი ძილი აუცილებელი წინაპირობაა ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად.

ბოლოს კი დამეთანხმებით, რომ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ პუნქტებს ჩვენს ყოველდღიურობაში თან არ უნდა ახლდეს მავნე ჩვევები (თამბაქო, ალკოჰოლი და ა.შ). ვფიქრობ, მავნე ჩვევებზე უარის თქმა ერთ-ერთი ძირითადი და წამყვანი გამოწვევაა ცხოვრების ჯანსაღი წესის დროს.

ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ ცხოვრების ჯანსაღ რეჟიმზე გადასვლა არ გადავდოთ ხვალისთვის, ორშაბათისთვის და ა.შ. არამედ დავიწყოთ დღესვე ჩვენს ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

ექიმი ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მე მინდა ჩამოვთვალო, რა საკვები უნდა „დავაძალოთ“ ბავშვს,“ - პედიატრ ქეთი ნემსაძის რჩევები მშობლებს

„მე მინდა ჩამოვთვალო, რა საკვები უნდა „დავაძალოთ“ ბავშვს,“ - პედიატრ ქეთი ნემსაძის რჩევები მშობლებს

პედიატრმა ქეთი ნემსაძემ ბავშვისა და დედის ჯანსაღი კვების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, მნიშვნელოვანია ტრადიციული კვების წესებისა და წინაპართა გამოცდილების გათვალისწინება:

„ჩვენი პრეისტორიული წინაპრები აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ. ტრადიციულ საკვებში იგულისხმება ის საკვები, რომელიც ამ გენებისთვის არის მიღებული. რა საკვები უნდა მიირთვას დედამ? ​მხოლოდ ის საკვები, რომელიც ამ რეგიონში არის მოყვანილი. კვების პირამიდა ახლა შეიცვალა. ყველაზე მეტი ადამიანმა უნდა მიიღოს წყალი. შემდეგ მოდის უკვე პროტეინები. ჩვენ უნდა ვაღიაროთ, რომ საქართველოში თევზი არ არის პროტეინების ძირითადი წყარო. სასარგებლო ცილა არის მხოლოდ თევზი და ქათამი. ის, რაც დადის, არ არის სასარგებლო ცილა. რაც ცურავს და დაფრინავს, ის ყველაფერი სასარგებლოა.“

ქეთი ნემსაძემ ის საკვები პროდუქტები დაასახელა, რომელიც ბავშვებს უნდა „დავაძალოთ,“ რათა მათ ჯანსაღად იკვებონ:

​მე მინდა ჩამოვთვალო, რა საკვები უნდა „დავაძალოთ“ ბავშვს. ეს არის: სასარგებლო ცილა - პარკოსნები, ქათამი, თევზი, სასარგებლო ცხიმი: ნუში, ავოკადო, მცენარეული ზეთები. მარცვლეული სასარგებლოა მხოლოდ მსხვილად დაკეპილი. რატომ არ ჭამს ბავშვი? ჩვენ რვა თვიდან მივაჩვიეთ ის თითებით ჭამას, რომელიც მადას ავითარებს? ჩვენი მადა მოდის გრელინიდან, რომელიც კუჭში გამოიყოფა.“

„გავზარდეთ კი ბავშვები ნატურალური გზით? იყვნენ კი ეს ბავშვები ძუძუთი კვებაზე ორ წლამდე, ექვსი თვიდან დამატებითი საკვებით? ძუძუთი კვების დროს ღამე ცირკადული რიტმი იცვლება. დედა ბავშვს აწოდებს მხოლოდ ზრდის ჰორმონს და იმუნიტეტს, საკვებ პროდუქტებს არ აძლევს. ეს არის სიმსუქნისა და უმადობის პრევენცია. იმ ოჯახებში, რომელშიც ბავშვები არ ჭამენ, ​იცის კი ბავშვმა, რა არის სასარგებლო საკვები? ასეთი ექსპერიმენტებიც ტარდება: ბავშვებს აძლევენ კალათს და უშვებენ სუპერმარკეტში. აინტერესებთ, რა საკვებს აიღებს ის თავად. ამით იგებენ, რა ინფორმაცია აქვს მას ჯანსაღი კვების შესახებ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ქეთი ნემსაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად