მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
რეპროდუქტოლოგი თეა ჩარკვიანი „სხვა შუადღეში“ სხვადასხვა სახის კონტრაცეპტივის და მათი გვერდითი ეფექტების შესახებ საუბრობს:
„ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალება მხოლოდ აბები არ არის. კონტრაცეფცია, პირველ რიგში, ჩასახვის საწინააღმდეგო ეფექტისთვის შემუშავდა. კონტრაცეფციის ბევრი საშუალება არსებობს. მათ შორის არის ორალურად მისაღები აბები, რომლებიც ასევე ძალიან განსხვავდება ერთმანეთისგან. არის კომბინირებული აბები, რომლებიც ესტროგენისა და პროგესტერონის ანალოგებს შეიცავს. არის მხოლოდ პროგესტერონის პრეპარატები. ჰორმონალური პრეპარატები, შეიძლება იყოს როგორც კანქვეშა იმპლანტის, ასევე საშვილოს ყელის ხუფების, რგოლების სახით. რგოლებს ერთთვიანი მოქმედება აქვს. მექანიკური საშუალებები ყველასთვის ფართოდ არის ცნობილი, ვგულისხმობ პრეზერვატივს. ასევე პოპულარულია საშვილოსნოს შიდა მექანიკური საშუალებები, რომელიც ასევე შეიძლება იყოს ჰორმონშემცველი. ოჯახის დაგეგმარება შეიძლება გარკვეული ფიზიოლოგიური კალენდრის გამოყენებით.“
თეა ჩარკვიანის თქმით, კონტრაცეპტივებს სამკურნალო დანიშნულებაც აქვთ:
„ორალური, ჰორმონალური კონტრაცეპტივები დაავადებების სამკურნალოდაც გამოიყენება, მაგ. პოლიკისტოზური საკვერცხეების სინდრომის დროს, ჭარბთმიანობის პრობლემებისას, ჰორმონალური დისბალანსით გამოწვეული კანის პრობლემების დროს, ენდომეტრიუმის ადენოკარცინომის პრევენციისთვის.”
„ინსულინიც ჰორმონია, მაგრამ ინსულინის არ დანიშვნა შაქრიანი დიაბეტის დროს სავალალო შედეგებს გამოიწვევს. სწორად შერჩეული კონტრაცეპტივი აბსოლუტურად უსაფრთხოა ჯანმრთელობისთვის. ჰორმონ შემცველი მედიკამენტების დანიშვნა არ არის რეკომენდებული იმ ქალებისთვის, რომლებიც მწეველები არიან.კონტრაცეპტივმა მწეველ ქალებში, შესაძლოა, ღრმა ვენების თრომბოზი გამოიწვიოს. არ არის რეკომენდებული ორალური კონტრაცეპტივების მიღება ჰიპერკოაგულაციის ან ვენების უკმარისობის მქონე ქალბატონებისთვის. ორალური კონტრაცეფცია არის ჰორმონ შემცველი კონტრაცეპტივები. მექანიკური კონტრაცეფცია ნაკლებად უკუნაჩვენებია. პრეზერვატივის ერთადერთი უკუჩვენება ლატექსის მიმართ ჰიპერმგრძნობელობაა. ამ მხრივ უსაფრთხოა სპირალიც. ის ჰორმონი, რომელსაც სპირალი გამოიმუშავებს, სისტემაში არ გადადის, მოქმედებს ადგილობრივად,“ -აღნიშნავს თეა ჩარკვიანი.
