მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
„ღამის ენურეზი, შესაძლოა, ინფექციით იყოს პროვოცირებული. არის რამდენიმე მარტივი კვლევა,“- უროლოგი ზაზა ჭანტურაია
უროლოგმა ზაზა ჭანტურაიამ ბავშვებში ღამის ენურეზის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მნიშვნელოვანია, რამდენად ხშირად გვხვდება ენურეზი ღამის განმავლობაში:
„მარტივი შეკითხვა გვაქვს მშობელთან: ეს ერთხელ ხდება თუ რამდენჯერმე ღამის განმავლობაში? ტიპური, მონოსიმპტომური ღამის ენურეზია მხოლოდ ერთხელ. თუ ენურეზი არის ღამეში რამდენჯერმე, ეს ნიშნავს, რომ ბუშტის ტევადობა ძალიან პატარაა ან მართლა ძალიან დიდი რაოდენობით შარდს გამოჰყოფს ბავშვი. ძალიან იშვიათად, თუ ბავშვს აქვს უშაქრო დიაბეტი, შეიძლება ეს გამოვლინდეს.“
ზაზა ჭანტურაიამ იმ კვლევების შესახებ ისაუბრა, რომელიც ღამის ენურეზის პრობლემის არსებობისას ბავშვებს უტარდებათ:
„არის რამდენიმე მარტივი კვლევა. ეს არის შარდის საერთო ანალიზი, რომ ინფექცია გამოირიცხოს, რადგან შეიძლება ეს ინფექციით იყოს პროვოცირებული. მეორე არის მოშარდვის დღიური, რაც ძალიან სასაცილო რამეა. მშობელს ვთხოვთ, რომ სამი დღე-ღამის განმავლობაში ჩაინიშნოს ბავშვმა რომელ საათზე რამდენი მილილიტრი მოშარდა. ამით ვადგენთ, შარდის გამოყოფა მისაღებია თუ არა. შესაძლოა, ეს იყოს დიეტური. ბავშვი, შესაძლოა, ისეთ მარილიან საკვებს მიირთმევდეს, რომ მერე ბევრ წყალს იღებდეს. წვენი დიდი რაოდენობით ელექტროლიტს შეიცავს. ბავშვს იმდენი ელექტროლიტი აქვს მიღებული, რომ იმის გამოყოფას თირკმელი ვერ აუდის და მთელი ღამე ჭარბად გამოდის შარდი.“
„თუ ბავშვი მოტივირებული არ არის, ძალიან რთულია ასეთი ბავშვის მენეჯმენტი. ვიღაც 10 წლის არის და სულ არ ადარდებს ეს ამბავი. თუ ბავშვმა არ მოინდომა, წამალი არ არსებობს, სამწუხაროდ. ყაბზობა ერთ-ერთი ხელშემწყობია და მისი პროფილაქტიკა აუცილებლად საჭიროა, პედიატრთანაც ვუშვებთ ბავშვს. უბრალოდ გადაყენებას აზრი არ აქვს მკურნალობის მხრივ. არის მეთოდი, რომ ბავშვმა ისწავლოს გაღვიძება. ეს საკმაოდ რთულია, თუმცა მიღებული სამკურნალო მეთოდია,“ - აღნიშნულ საკითხზე ზაზა ჭანტურაიამ ტელეკომპანია GDS-ის გადაცემაში „შუადღე GDS“ ისაუბრა.
