მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
რატომ არის ბუშტი ბავშვისთვის ყველაზე სახიფათო სათამაშო?
რთული წარმოსადგენია, მაგრამ ბუშტებით თამაში ბავშვის სიცოცხლისთვის სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს. ბუშტი სათამაშოებს შორის ყველაზე ხშირად ხდება ბავშვთა სიკვდილიანობისა და უეცარი გარდაცვალების მიზეზი. მკვლევარებმა დეტალურად შეისწავლეს იმ ნივთების ფორმები, მოცულობა და სახეობები, რომლებიც ბავშვების დახრჩობას იწვევდა. კვლევებით დადგინდა, რომ ბავშვებისთვის განსაკუთრებით საშიშ ნივთებს შორის გვხვდება მცირე ზომის სათამაშოების ნაწილები, რომელთა დიამეტრი 3,17 სანტიმეტრს უტოლდება. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვებისთვის განსაკუთრებით საფრთხის შემცველია სფეროს ფორმის საგნები, როგორიც არის ბურთი, მინის პატარა ბურთულები, თოჯინები, რომლებსაც სფეროს ფორმის თავი აქვთ. სფეროს ფორმის ნივთებზე უფრო საშიშად მეცნიერებმა ისეთი საგნები დაასახელეს, რომლებიც ბავშვის სასუნთქი გზების ფორმას ერგებიან. სწორედ მსგავსი ნივთების კატეგორიაში მოხვდა ბუშტიც. კვლევებით დგინდება, რომ ბუშტის ნაწილის საჰაერო გზებში მოხვედრის შედეგად გარდაცვლილი ბავშვების რიცხვი განსაკუთრებით მაღალია 3-6 წლის ბავშვებში.
ექიმები მშობლებს სიფრთხილისკენ მოუწოდებენ და ურჩევენ, რომ ბუშტებთან მიმართებაში განსაკუთრებული ყურადღება გამოიჩინონ. მშობლებმა ბავშვების უსაფრთხოების დაცვის მიზნით, შემდეგი რეკომენდაციები აუცილებლად უნდა დაიცვან:
არასდროს ჩათვალოთ, რომ სათამაშო ბავშვისთვის უსაფრთხოა, რადგან მას გავლილი აქვს შესაბამისი ტესტირება, რომელიც ადასტურებს, რომ პროდუქტი ალერგიული არ არის.
არ ჩათვალოთ, რომ ბავშვს საფრთხე არ ემუქრება, რადგან ის უკვე სამი წლის გახდა.
თუ ამჩნევთ, რომ საგანი, ან მისი რომელიმე ნაწილი ბავშვის პირის ღრუში ეტევა, ყოველთვის ყურადღებით დააკვირდით ბავშვს, როდესაც ის ამ საგნის სიახლოვეს იმყოფება.
არასდროს მისცეთ ბავშვს შესაძლებლობა ითამაშოს ბუშტით, როდესაც თქვენ მის გვერდით არ ხართ.
გახსოვდეთ, ქაღალდისგან დამზადებული ბუშტები ლატექსის მასალისგან დამზადებულ ბუშტებთან შედარებით გაცილებით უსაფრთხოა.
აუცილებლად იყავით ინფორმირებული პირველადი დახმარების გაწევის პროცედურების შესახებ. გახსოვდეთ, რომ სიცოცხლე, რომელსაც თქვენ გადაარჩენთ, შესაძლოა, თქვენთვის ყველაზე ძვირფასი იყოს!
ყველა ზემოთ დასახელებული რეკომენდაცია მშობლებმა აუცილებლად უნდა გაითვალისწინონ, რათა გაუთვალისწინებელი შემთხვევებისგან მაქსიმალურად დაიზღვიონ თავი.
