მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
4 მნიშვნელოვანი პროფილაქტიკური ანალიზი, რომელიც დაავადებების ადრეულ ეტაპზე დიაგნოსტირების შესაძლებლობას გვაძლევს - ნინო ღულათავას რეკომენდაცია
ლაბორატორიული მედიცინის სპეციალისტმა ნინო ღულათავამ პროფილაქტიკის მიზნით ლაბორატორიული კვლევების ჩატარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„პანდემიის პერიოდმა კიდევ უფრო მეტად გამოაჩინა, რომ ლაბორატორიული სერვისი არის ერთ-ერთი წამყვანი, რომელიც საშუალებას გვაძლევს გამოვავლინოთ გვაქვს თუ არა რაიმე დარღვევები. ლაბორატორიული ტესტები ადრეულ ეტაპზე გვაძლევს ინფორმაციას, არის თუ არა რაიმე ცვლილებები. შესაძლოა, პაციენტს არ ჰქონდეს რაიმე სახის სიმპტომი ან ჩივილი, მაგრამ პროფილაქტიკური ლაბორატორიული კვლევებით აღმოვაჩინოთ ის დარღვევები, რომელიც უსწრებს კლინიკურ სიმპტომებს. ეს შესაძლებლობას გვაძლევს ადრეულ ეტაპზე მოვახდინოთ დიაგნოზის დასმა და მკურნალობა.
პროფილაქტიკური გამოკვლევები ისეთი კვლევებია, როგორებიც არის: სისხლის საერთო ანალიზი, შარდის საერთო ანალიზი, კვლევა გლუკოზაზე და კვლევა კრეატინინზე. ეს ის კვლევებია, რომლებიც თავიდავნე გვაძლევს შესაძლებლობას, მივიღოთ ძალიან ბევრი ინფორმაცია. ავიღოთ სისხლის საერთო ანალიზი. საკმაოდ რუტინული კვლევაა. ამ კვლევის საფუძველზე ექიმს ძალიან თამამად შეუძლია გამოიტანოს დასკვნა გვაქვს თუ არა ჰემატოლოგიური დარღვევა, ინფექცია, ადრეულ ეტაპზე ვთქვათ რაიმე ონკოლოგიასთან ხომ არ გვაქვს საქმე. ეს სკრინინგული, პროფილაქტიკური ტესტია, რომელიც მოიცავს და გვაძლევს ძალიან ბევრ ინფორმაციას პაციენტზე. თანამედროვე კვლევებით შესაძლებელია სეფსისის ადრეული დიაგნოსტიკა, ანემიის ადრეული დიაგნოსტიკა. ეს თავიდანვე მოგვცემს საშუალებას, რომ დროულად მოვახდინოთ ამის მკურნალობა.
შარდის საერთო ანალიზი გვაძლევს ძალიან ბევრ ინფორმაციას ადამიანის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე. იქ შეგვიძლია ვისაუბროთ თირკმლის ფუნქციებზე, ღვიძლის ფუნქციების დარღვევაზე, ინფექციებზე, თანდაყოლილ დაავადებებზე. ეს კვლევა ადრეული შეფასების საშუალებას გვაძლევს,“- მოცემულ საკითხზე ნინო ღულათავამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.
